Եֆիմ Կոպելյան

Եֆիմ Կոպելյան
Ծնվել է	մարտի 30 (ապրիլի 12), 1912
Ծննդավայր	Ռեչիցա, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 6, 1975 (62 տարեկան)
Մահվան վայր	Վսեվոլոժսկ, Լենինգրադի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Լիտերատորսկիե մոստկի
Կրթություն	Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	դերասան և հնչյունավորող
Ամուսին(ներ)	Լյուդմիլա Մակարովա
Պարգևներ և մրցանակներ	; և

Եֆիմ Զախարովիչ Կոպելյան (ռուս.՝ Ефим Захарович Копелян, մարտի 30 (ապրիլի 12), 1912^[1], Ռեչիցա, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 6, 1975(1975-03-06)^[2], Վսեվոլոժսկ, Լենինգրադի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[2]), թատրոնի և կինոյի խորհրդային դերասան, Սանկտ Պետերբուրգի Գեորգի Տովստոնոգովի անվան դրամատիկական մեծ թատրոնի առաջատար դերասաններից մեկն էր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1973 թ.)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եֆիմ Կոպելյանը ծնվել է այն ժամանակ Ռուսական կայսրության, ներկայումս Բելառուսի Գոմելի մարզի Ռեչիցա քաղաքում` հրեական ընտանիքում, որտեղ մեծանում էին նաև նրա հինգ եղբայրները։ Նրա մայրական պապը` Մորդուխ Ֆրենկելը, քաղաքի հարուստ մարդկանցից էր և ուներ անտառահատման գործարան, որը փայտանյութով ապահովում էր ռազմական գերատեսչությանը` կամուրջներ կառուցելու համար^[3]։ Եֆիմ Կոպելյանի ավագ եղբայրներից Իսահակ Կոպելյանը` հետագայում հայտնի նկարիչ դարձավ, իսկ երկուսը զոհվեցին ռազմաճակատում` Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ^[4]։

Դպրոցն ավարտելուց հետո, 1929 թվականին Եֆիմ Կոպելյանը մեկնել է Լենինգրադ, որոշ ժամանակով որպես խառատ, աշխատել է «Կարմիր Պուտիլովական» («Красный Путиловец») գործարանում, իսկ հետո ընդունվել Կայսերական գեղարվեստի ակադեմիայի (Լենինգրադի բարձրագույն գեղարվեստա-տեխնիկական ինստիտուտ) ճարտարապետության ֆակուլտետը, որտեղ նախկինում սովորել էին նաև իր երկու եղբայրները։

Օրվա հացը վաստակելու համար մասնակցել է դրամատիկական մեծ թատրոնի ներկայացումների զանգվածային տեսարաններին և, ի վերջո' ընդունվել նշված թատրոնին կից ստուդիան, որտեղ նրա ուսուցիչը Կոնստանտին Տվերսկոյն էր։ Այդ տարիներից էլ սկսել է խաղալ թատրոնի ներկայացումներում։ 1935 թվականին'ավարտելով ստուդիան' ընդգրկվել է նույն թատերախմբում և այնտեղ աշխատել մինչ իր կյանքի վերջը։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին Եֆիմ Կոպելյանը ռազմաճակատային Ժողովրդական աշխարհազորայինների թատրոնի դերասան էր (1941-1943 թթ.)։ Միաժամանակ նկարահանվում էր կինոյում` կատարելով բազմաթիվ հիշարժան դերեր։

Եֆիմ Կոպելյանի առավել հայտնի աշխատանքներից է «Գարնան տասնյոթ ակնթարթ» հեռուստատեսային ֆիլմի հեղինակային տեքստի ընթերցումը։ Նա բազմաթիվ դերեր է կրկնօրինակել «Լենֆիլմ» կինոստուդիայում, երկար տարիներ աշխատել է հեռուստատեսությունում։ Որպես ռեժիսոր' բեմադրել է մի քանի հեռուստաներկայացում։

Անձնական կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1935-1940 թվականներին Եֆիմ Կոպելյանն ամուսնացած է եղել դերասանուհի Տատյանա Պեվցովայի հետ։ 1941 թվականին ամուսնացել է դերասանուհի, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի Լյուդմիլա Մակարովայի հետ և ունեցել մեկ որդի, նույնպես դերասան` Կիրիլ Կոպելյանը։

Եֆիմ Կոպելյանը մահացել է երկրորդ ինֆարկտից` 1975 թվականի մարտի 6-ին, հուղարկավորված է Սանկտ Պետերբուրգում։

Մասնակի ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1932	Հերոսի սխալը	Ошибка героя	-
1941	«Դերբենտ» լցանավը	Танкер «Дербент»	նավավար
1941	Բռնցքամարտիկները	Боксёры	Կանդախչան
1949	Ալեքսանդր Պոպով	Александр Попов	մարքիզ Սոլյարի
1952	Ջամբուլ	Джамбул	Անաստաս Միկոյան
1955	Բոռ	Овод	սահմանապահ ուղեկալի պետ
1956	Հայսմավուրք	Пролог	Գեորգի Գապոն
1956	Որոնողները	Искатели	Սմորոդին
1956	Ծերունի Խոտաբիչը	Старик Хоттабыч	Ջաֆար Ալի Մուհամմեդով
1957	Բալթիական փառք	Балтийская слава	Սուսլիկով
1958	Կոչուբեյ	Кочубей	Սերգո Օրջոնիկիձե
1958	Հոկտեմբերի օրերին	В дни Октября	Լև Տրոցկի
1961	Ամենաառաջինները	Самые первые	Ռուբեն Գրիգորևիչ
1962	713-րդը վայրէջք է խնդրում	713-й просит посадку	դեղաբան
1962	Մահվան օղակում	В мёртвой петле	Արթուր Անատրա
1962	Լռում են միայն արձանները	Молчат только статуи	Հենրի Սմիթ
1963	Ամեն ինչ մնում է մարդկանց	Всё остаётся людям	Ֆիլիմոնով
1963	Ռեմբրանդ	Рембрандт	-
1964	Երազ	Сон	Պրեխտել
1964	Ցտեսություն, տղաներ	До свидания, мальчики!	թիթեղագործ
1964	Խիղճը չի ներում	Совесть не прощает	Նուրդին
1965	Վթար	Авария	դատախազ Գրիգորի Իվանովիչ
1965	Ժամանակն է, առաջ	Время, вперёд!	Նալբանդով
1965	Նույն մոլորակի վրա	На одной планете	իսպանական դեսպան
1965	Երջանկության խոստում	Обещание счастья	պատմող
1965	Բաքվի քսանվեց կոմիսարները	Двадцать шесть бакинских комиссаров	գեներալ Բախչարով
1965	«Ավրորայի» համազարկը	Залп «Авроры»	Լև Տրոցկի, գնդապետ Ռադոմիսլով
1966	Անորսալի վրիժառուները	Неуловимые мстители	ատաման Բուրնաշ
1967	Նիկոլայ Բաուման	Николай Бауман	Սավվա Մորոզով
1967	Կանանց թագավորություն	Бабье царство	Կասպար
1967	Յոթ նոտա լռության մեջ	Семь нот в тишине	կարդում է տեքստը
1967	Սոֆյա Պերովսկայա	Софья Перовская	Միքայել Լոռիս-Մելիքով
1967	Հատուկ կարծիք	Особое мнение	Կիրիլ Կլյուչարև
1968	Ամպրոպ Բելայի վրա	Гроза над Белой	Միխայիլ Խանժին
1968	Անորսալիների նոր արկածները	Новые приключения неуловимых	ատաման Բուրնաշ
1968	Ինտերվենցիա	Интервенция	Ֆիլիպ
1968	Կործանում	Крах	Վյաչեսլավ Մենժինսկի
1968	Մեր ծանոթները	Наши знакомые	դոկ. Դորն
1968	Ռեզիդենտի սխալը	Ошибка резидента	գեներալ Անդրեյ Սերգեև
1969	Նրա անունը Գարուն է	Её имя — Весна	Աքրամ Տուրախանով
1969	Վտանգավոր հյուրախաղեր	Опасные гастроли	Իվան Բոբրույսկի-Դումբաձե
1969	Ոճիր և պատիժ	Преступление и наказание	Արկադի Սվիդրիգայլով
1969	Վեզիր-Մուխտարի մահը	Смерть Вазир-Мухтара	Ալայար-Խան
1969	Ադամ և Խեվա	Адам и Хева	պատմող
1970	Ռեզիդենտի ճակատագիրը	Судьба резидента	գեներալ Անդրեյ Սերգեև
1970	Խաղաղություն խրճիթներին, պատերազմ ապարանքներին	Мир хижинам — война дворцам	Գերվասի Դրագոմիրեցկի
1970	Ճայը	Чайка	Եվգենի Դորն
1970	Ռուսաստանի սիրտը	Сердце России	Կոնստանտին Ռյաբցև
1971	Դաուրիա	Даурия	Ելիսեյ Կարգին
1971	Ռուսական կայսրության թագը, կամ Կրկին անորսալիները	Корона Российской империи, или Снова неуловимые	ատաման Բուրնաշ
1971	Եգոր Բուլիչովը և մյուսները	Егор Булычов и другие	Վասիլի Դոստիգաև
1972	Գիշերվա ժամանակագրությունը	Хроника ночи	Լուիս
1972	Աստղային րոպե	Звездная минута	կարդում է տեքստը
1972	31-րդ բաժինը	31-й отдел	ոստիկանության կոմիսար
1972	Վերադարձ	-	ակադեմիկոս Գրիգոր Վանունց
1972	Կարմիր քարերի մոտ գտնվող թաքստոցը	Тайник у Красных камней	Ջաֆար
1972	Սվեաբորգ	Свеаборг	գնդապետ Ալեքսեյ Նոտարա
1972	Գրոսմայստերը	Гроссмейстер	ուսուցիչ Պավել Մաքսիմովիչ
1973	Գարնան տասնյոթ ակնթարթ	Семнадцать мгновений весны	կարդում է տեքստը
1973	Ինժեներ Գարինի կործանումը	Крах инженера Гарина	Գաստոն Լեկլեր «Բադի Քիթ»
1973	Բեռնակիրը	Докер	-
1973	Դա ինձանից զորեղ է	Это сильнее меня	ավագ մեխանիկ
1973	Պաշտոնակատարը	Исполняющий обязанности	ճարտարապետ Աշոտ Բադալյան
1973	Բաց գիրք	Открытая книга	Պավել Մաքսիմով
1973-1976	Հին ամրոցը	Старая крепость	դոկ. Գրիգորենկո
1973-1983	Հավերժական կանչ	Вечный зов	Միխայիլ Կաֆտանով
1974	Հյուսիսային տարբերակ	Северный вариант	նախարար
1974	Ծղոտե գլխարկը	Соломенная шляпка	մսյո Բոպերտյուի
1974	Ձմռան վերջին օրը	Последний день зимы	Մավրին
1974	Վիպակ մարդկային սրտի մասին	Повесть о человеческом сердце	Նիկոլայ Բուրցև
1975	Օլգա Սերգեևնա	Ольга Сергеевна	Ալեքսանդր Դուբրովսկի
1975	Յարոսլավ Դոմբրովսկի	Ярослав Домбровский	իշխան Բեհբութով

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եֆիմ Կոպելյան։ «Ֆիլմ», 1972, № 10։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Ефим Захарович Копелян. Биографическая справка (ռուս.) — Россия сегодня, 1941.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Копелян Ефим Захарович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Влад Макаревич «Ефиму „Закадровичу“ — 100»
↑ Е. З. Копелян

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եֆիմ Կոպելյան» հոդվածին։

[_a0bb73d2c227717c-1] 1,0 ^1,1 Ефим Захарович Копелян. Биографическая справка (ռուս.) — Россия сегодня, 1941.

[_ba6bc713ccd77283-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Копелян Ефим Захарович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[3] Влад Макаревич «Ефиму „Закадровичу“ — 100»

[4] Е. З. Копелян

[1]

[2]

[3]

[4]