Երվանդ Ոսկան
| Երվանդ Ոսկան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1855[1][2] |
| Ծննդավայր | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1] |
| Մահացել է | 1914[1][2] |
| Վախճանի վայրը | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն |
| Քաղաքացիություն |  Օսմանյան կայսրություն |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Q6002113?, Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան և Հռոմի գեղարվեստի ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, քանդակագործ և հնագետ |
Երվանդ Հակոբի Ոսկան (1855, Կ. Պոլիս - 1914, հունիսի 10, Կ. Պոլիս), հայ քանդակագործ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1872 թվականին ավարտել է Վենետիկի Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանը, 1877 թվականին՝ Հռոմի գեղարվեստի ակադեմիան։ 1878 թվականին մեկնել է Փարիզ` կատարելագործվելու, մասնակցել է միջազգային ցուցահանդեսի (1878 թ., Փարիզ, 2 արծաթե մեդալներ): 1881 թվականին վերադարձել է Կ. Պոլիս[3]։
Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստեղծագործել է հիմնականում հաստոցային քանդակագործության բնագավառում, թեմատիկ քանդակի («Դափնե», «Ռազմիկներ ու աստվածուհիներ», «Աղախինը», «Թուրք մուրացիկը» (1882 թ., Հայաստանի ազգային պատկերասրահ), «Զեյբեկ կնոջ պարը», «Զեյբեկի թրով պարը» և դիմաքանդակի ժանրերում «Օսման Համդի բեյ» (Գեղեցիկ արվեստների պետական ակադեմիա, Ստամբուլ), «Տիգրան Չուխաճյան» (ԳԱԹ), «Ինքնադիմաքանդակ» (1882 թ., ՀԱՊ)։
Ոսկանի ստեղծած ռեալիստական կերպարներին բնորոշ է հոգեբանական խորությունը։ Նրա երփնագիր գործերից հայտնի են «Հոր դիմանկարը» (1889 թ.), «Թուրը սրել տվող զեյբեկ» (երկուսն էլ՝ ՀԱՊ)։
Ոսկանը թուրք հնագետ և նկարիչ Օսման Համդի Ռեյի հետ 1883 թվականին հիմնադրել է Կ. Պոլսի գեղարվեստի ուսումնարանը (այժմ՝ Գեղեցիկ արվեստների պետական ակադեմիան), եղել տեսուչ և քանդակագործության պրոֆեսոր, նաև՝ հնագիտական թանգարանը, որի համար վերականգնել է մի շարք բարձրարժեք ստեղծագործություններ, այդ թվում՝ Սիդոնում (այժմ՝ Սայդա՝ Լիբանանում) իր իսկ պեղած սարկոֆագը (վերագրվում է Ալեքսանդր Մակեդոնացուն)։
Միասին պեղել են Նեմրութ լեռը և գրել առաջին ուսումնասիրությունը Կոմմագենեի թագավորության կենտրոնի մասին։
Ոսկանը Կ. Պոլսի, նաև հայ իրականության նոր ժամանակների առաջին արհեստավարժ քանդակագործն էր, որին աշակերտել են թուրք քանդակագործներ Օ. Մ. Իհսանը (1867-1944 թթ.) և Մ. Թոմրուկը (1884-1949 թթ.)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #142374229 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 Artnet — 1998.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007
