Երվանդ Ոսկան
| Երվանդ Ոսկան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1855[1][2] |
| Ծննդավայր | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[3] |
| Մահացել է | 1914[1][2] |
| Վախճանի վայրը | Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն |
| Ազգություն | հայ |
| Կրթություն | Makruhyan Armenian Primary School?, Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան (1872) և Հռոմի գեղարվեստի ակադեմիա (1877) |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, քանդակագործ և հնագետ |
Երվանդ Հակոբի Ոսկան (1855[1][2], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[3] - 1914[1][2], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն), հայ քանդակագործ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1872 թվականին ավարտել է Վենետիկի Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանը, 1877 թվականին՝ Հռոմի գեղարվեստի ակադեմիան։ 1878 թվականին մեկնել է Փարիզ` կատարելագործվելու, մասնակցել է միջազգային ցուցահանդեսի (1878, Փարիզ, 2 արծաթե մեդալներ)։ 1881 թվականին վերադարձել է Կ. Պոլիս[4]։
Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստեղծագործել է հիմնականում հաստոցային քանդակագործության բնագավառում, թեմատիկ քանդակի («Դափնե», «Ռազմիկներ ու աստվածուհիներ», «Աղախինը», «Թուրք մուրացիկը» (1882, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ), «Զեյբեկ կնոջ պարը», «Զեյբեկի թրով պարը» և դիմաքանդակի ժանրերում «Օսման Համդի բեյ» (Գեղեցիկ արվեստների պետական ակադեմիա, Ստամբուլ), «Տիգրան Չուխաճյան» (ԳԱԹ), «Ինքնադիմաքանդակ» (1882 թվական, ՀԱՊ)։
Ոսկանի ստեղծած ռեալիստական կերպարներին բնորոշ է հոգեբանական խորությունը։ Նրա երփնագիր գործերից հայտնի են «Հոր դիմանկարը» (1889), «Թուրը սրել տվող զեյբեկ» (երկուսն էլ՝ ՀԱՊ)։
Ոսկանը թուրք հնագետ և նկարիչ Օսման Համդի Ռեյի հետ 1883 թվականին հիմնադրել է Կ. Պոլսի գեղարվեստի ուսումնարանը (այժմ՝ Գեղեցիկ արվեստների պետական ակադեմիան), եղել տեսուչ և քանդակագործության պրոֆեսոր, նաև՝ հնագիտական թանգարանը, որի համար վերականգնել է մի շարք բարձրարժեք ստեղծագործություններ, այդ թվում՝ Սիդոնում (այժմ՝ Սայդա՝ Լիբանանում) իր իսկ պեղած սարկոֆագը (վերագրվում է Ալեքսանդր Մակեդոնացուն)։
Միասին պեղել են Նեմրութ լեռը և գրել առաջին ուսումնասիրությունը Կոմմագենեի թագավորության կենտրոնի մասին։
Ոսկանը Կ. Պոլսի, նաև հայ իրականության նոր ժամանակների առաջին արհեստավարժ քանդակագործն էր, որին աշակերտել են թուրք քանդակագործներ Օ. Մ. Իհսանը (1867-1944) և Մ. Թոմրուկը (1884-1949)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Artnet — 1998.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 NUKAT — 2002.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #142374229 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007
- 1855 ծնունդներ
- Ստամբուլ քաղաքում ծնվածներ
- 1914 մահեր
- Ստամբուլ քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Քանդակագործներ այբբենական կարգով
- Հայ քանդակագործներ
- Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանի սաներ
- 19-րդ դարի հայ նկարիչներ
- Հայերն Օսմանյան կայսրությունում
- 20-րդ դարի հայ նկարիչներ
- Ստամբուլում ծնված անձինք
- Օսմանյան կայսրության նկարիչներ
- Օսմանյան կայսրության անձինք
- Արտիստներ Ստամբուլից
- Հայ հնագետներ