Jump to content

Երուսաղեմի օր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Երուսաղեմի օր
יום ירושלים

Տոնակատարությունը Երուսաղեմում, Իսրայել
Տեսակազգային տոն
Ենթադասամենամյա միջոցառում
Ամսաթիվ28 Iyar?
Տոնվում էԻսրայել Իսրայել, Երուսաղեմ
Հաստատված1968
Անվանված էԵրուսաղեմ

Երուսաղեմի օր (եբրայերեն՝ יום ירושלים‎), պետական տոն Իսրայելում՝ նվիրված արաբա-իսրայելական «Վեցօրյա պատերազմում» Իսրայելի տոնած հաղթանակին[1]։

Երուսաղեմի օրը նշվում է նաև, որպես մեծ հաղթանակի օր՝ երկու հազարտարի անց Մերձավոր Արևելքի սրբավայրերում պետականության ստեղծման կապակցությամբ։

Քաղաքի տոնը խորհրդանշում է հնագույն հրեա ժողովրդի պատմական կապը Երուսաղեմ քաղաքի հետ և նրանց անցած պատմական ճամփան։

ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասաբլեայի 1947 թվականի նոյեմբերի 29-ին ընդունված «Պաղեստինի կառավարության ապագան» թիվ 181 բանաձևի համաձայնը Պաղեստինը բաժանվեց արաբական և հրեական տիրապետության գոտիների։ Երուսաղեմը ՄԱԿ-ի խնամակալության խորհրդի կողմից վերածվեց վերահսկողության գոտու։

Սակայն Գլխավոր ասաբլեայի այս բանաձևի իրականացումը չի հաջողվել։ Հրեական կողմը միաձայն ընդունել է ծրագիրը, սակայն արաբական կողմը՝ ի դեմս արաբական բարձրագույն կոմիտեի մերժել է այն, ասելով, որ իրենք պարտավոր չեն ընդունել օրինագիծը, քանի որ չեն ընդունում իրենց պարտությունը։ Հակամարտությունում կողմերի անհաղթահարելի տարբերութունները հանգեցրեցին նրան, որ 1948 թվականին փլուզվեց Պաղեստինի բրիտանական մանդատը։ Պաղեստինում սանձազերծվեց արաբ-իսրեյալական պատերազմը։ Պատերազմի սկզբնական շրջանում և՛ հրեաները, և՛ արաբները փորձում էին վերահսկողություն սահմանել նախ և առաջ Երուսաղեմում՝ այն համարելով կարևոր ռազմավարական օբյեկտ։ Պատերազմը ավարտվեց իսրայելական կողմի հաղթանակով։ Իսրայելը ստացավ իր երկար սպասված անկախությունը։

Համաձայն արաբա-իսրայելական համաձայնագրի՝ հրեական իշխանությունը տարածվում էր Երուսաղեմի արևմտյան մասում, իսկ Հորդանանի կառավարությանը բաժին էր հասնում արևելյան Երուսաղեմը, այդ թվում հին քաղաքը։ Զինադադարի պայմանագրով Հորդանանի կառավարությունը խոստացել է հրեաներին տալ ազատ ելքի և մուտքի իրավունք, ինչպես նաև Արևմտյան պատում աղոքերու իրավունք։ Սակայն համաձայնագիրը չի հարգվել հորդանանյան կողմի կողմից և 19 տարի անընդմեջ արաբական իշխանությունները արգելել են հրեաների մուտքը հին քաղաք։

Տոնակատարություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջոցառումը սկսվում է Իսրայելի ռազմական շքերթով, որտեղ ցուցադրվում են Իսրայելի ցամաքային զորքերը։ Այնուհետև տեղի է ունենում ծիսակատարություն Հերցլա լեռան վրա՝ ի հիշատակ արաբ-իսրայելական պատերազմում զոհված հրեա զինվորների։

«Դրոշներով երթի» ժամանակ հրեաների երիտասարդ բազմությունը սյուներով ուղևորվում է դեպի Երուսաղեմի Հին քաղաք՝ ծածանելով Իսրայելի դրոշը։ Երթը ուղեկցվում է ազգային երգով ու պարով։

Երթը ավարտվում է արևմտյան պատի մոտ։ Երուսաղեմի օրվա ավարտին մասնակիցները արտասանում են բազմաթիվ սաղմոսներ և կրոնական երգեր, որով էլ նշանավորվում է տոնական օրվա ավարտը։

Երուսաղեմի օրը շարժական տոն է։ 2016 թվականին այն նշվել է հունիսի 5-ին, իսկ 2017 թվականին կնշվի մայիսի 24-ին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «לעמוד הבית של אתר הכנסת» (PDF).

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Телушкин Йосеф. Еврейский мир: Важнейшие знания о еврейском народе, его истории и религии. — М.: Лехаим, 1998.- 574 с.