Երիկամային խիթ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Երիկամային խիթ
Տեսակախտանիշ կամ նշան
Բժշկական մասնագիտությունուրոլոգիա
ՀՄԴ-9788.0
ՀՄԴ-10N23

Երիկամային խիթ, որովայնային ցավի տեսակ, որն առաջանում է երիկամների քարերի պատճառով։

Նշաններ և ախտանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիկամային խիթ սովորաբար սկսվում է ծայրերում և հաճախ տարածվում է ստորև՝ դեպի կողոսկրեր կամ աճուկ։ Այն սովորաբար գալիս է ալիքներով՝ միզածորանի գալարակծկանքի պատճառով, բայց կարող է լինել մշտական։ Այն հաճախ նկարագրվում է որպես ամենաուժեղ ցավերից մեկը[1]։ Չնայած նրան, որ այս վիճակը կարող է լինել շատ ցավալի, երիկամների քարերը սովորաբար չեն առաջացնում մշտական ֆիզիկական վնաս։ Շատ դեպքերում, երիկամների խիթ ունեցող մարդկանց խորհուրդ են տալիս խմել մեծ քանակությամբ ջուր։ Այլ դեպքերում, հնարավոր է պահանջվի բժշկական միջամտութուն։ Խիթի կրկնվելու հավանականությունը նվազագույնի հասնցելու համար անհրաժեշտ է կանխարգելիչ բուժում[2]։

Ախտորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիկամային խիթի ախտորոշումը նույնն է, ինչ երիկամների և միզուղիների քարերի ախտորոշումը։

Տարբերակող ախտորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիկամային խիթը պետք է տարբերակվի հետևյալ պայմաններով[3]

Բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոքր քարերի մեծամասնությունը անցնում է ինքնաբերաբար և պահանջվում է միայն ցավազրկում։ 5 մմ-ից մեծ քարի ինքնաբուխ անցման հավանականությունը նվազում է[4]։ Օգտագործում են ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ, որոնցից են դիկլոֆենակը կամ իբուպրոֆենը[5], և սպազմոլիտիկ դեղանյութեր, ինչպիսին է բուտիլոսկոպոլամինը։ Չնայած նրանք, որ մորֆինը լավ է ազդում ցավի վրա, այնուամենայնիվ այն խորհուրդ չի տրվում օգտագործել, քանի որ, առաջացնում է կախվածություն և բարձրացնում է ներմիզուկային ճնշումը, վատթարացնում է վիճակը։ Մասնավորապես պեթիդին դեղամիջոցն օգտագործողների մոտ առաջանում է կողմնակի ազդեցություն՝ փսխում[6]։ Հաճախ օգտագործվում են ներքին ընդունման թմրամիջոցներ։

Տիպիկ դեպքերում հիվանդի համար չկա անզգայացման դիրք (ցավը կարելի է թեթևացնել պառկելով դեպի ոչ ցավող կողմը և դնել տաք ջրով շիշ կամ սրբիչ)։ Մեծ չափերով քարերի հեռացման համար կարող է պահանջվել վիրաբուժական միջամտություն, ինչպես օրինակ, հարվածալիքային թերապիա, ուրետրասկոպիա կամ միջմաշկային նեֆրոլիթոտոմիա (երիկամաքարահատում)։ Հիվանդներին կարելի է բուժել նաև ալֆա-պաշարիչների միջոցով[7], եթե քարերը գտնվում են միզածորանում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 437096, բաժին Nephrolithiasis(անգլ.) EMedicine կայքում § Background.
  2. «eMedicine - Nephrolithiasis: Acute Renal Colic: Article by Stephen W Leslie». Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 1-ին.
  3. 3,0 3,1 «Managing patients with renal colic in primary care - BPJ 60 April 2014». bpac.org.nz. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 26-ին.
  4. Ordon, Michael; Andonian, Sero; Blew, Brian; Schuler, Trevor; Chew, Ben; Pace, Kenneth T. (2015 թ․ հունվարի 1). «CUA Guideline: Management of ureteral calculi». Canadian Urological Association Journal. 9 (11–12): E837–E851. doi:10.5489/cuaj.3483. ISSN 1911-6470. PMC 4707902. PMID 26788233.
  5. Teece, DD (2006). «Intravenous NSAID's in the management of renal colic: Article by Debasis Das». Emergency Medicine Journal. 23 (3): 224–225. doi:10.1136/emj.2005.034330. PMC 2464448. PMID 16498166.
  6. Holdgate, A; Pollock, T (2005 թ․ ապրիլի 18). «Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) versus opioids for acute renal colic». The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD004137. doi:10.1002/14651858.CD004137.pub3. PMID 15846699.
  7. Lipkin, Michael; Shah, Ojas (2006 թ․ հունվարի 1). «The Use of Alpha-Blockers for the Treatment of Nephrolithiasis». Reviews in Urology. 8 (Suppl 4): S35–S42. ISSN 1523-6161. PMC 1765041. PMID 17216000.