Jump to content

Եվրոպայի բնակչությամբ մեծ քաղաքների ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ստամբուլի ընդհանուր համայնապատկերը։

Այս հոդվածում ներկայացված է Եվրոպա աշխարհամասի բնակչությամբ մեծ քաղաքների ցանկը։ Ընդ որում, ցանկը պատրաստվել է՝ հաշվի առնելով տվյալ քաղաքի վարչական սահմաններում բնակվող բնակչության թվաքանակը, ի տարբերություն քաղաքային տարածքների կամ ագլոմերացիաների, որոնց բնակչությունն ավելի մեծ է։ Ցանկում ներառված են եվրոպական միայն այն քաղաքները, որոնց բնակչության թիվը գերազանցում է 1 միլիոնը։

Քաղաքի բուն սահմանները կարող են քաղաքային տարածքի չափերից խիստ տարբեր լինել, ուստի այս ցանկի հերթականությունը կարող է ճշգրիտ պատկերացում չտալ քաղաքային տարբեր տարածքների բնակչության մասին։ Հետևաբար պետք է զգուշությամբ վերաբերել դրանց: Օրինակ՝ Փարիզի ագլոմերացիան Եվրոպայում բնակչության թվաքանակով չորրորդն է, բայց հաշվի առնելով Փարիզ քաղաքի վարչական սահմանների հստակ սահմանումը, քաղաքային բնակչության թիվը շատ ավելի փոքր է։

Լոնդոն
Սանկտ Պետերբուրգ
Բեռլին
Կիև
Գիշերային Փարիզ
Մինսկի պատմական հատվածը
Գիշերային Բուդապեշտը
Միլան
Պրահայի համայնապատկերը
Նիժնի Նովգորոդ
Քյոլն
Նեապոլ
Ռոտերդամ
Դյուսելդորֆ

Խոշորագույն քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

     Մայրաքաղաքներ

500 000 և ավելի բնակչություն ունեցող քաղաքների ցանկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաք Երկիր Բնակչություն Տարի, աղբյուր
Դնեպր {{{2}}} Ուկրաինա 915 442 2022[24]
Նեապոլ {{{2}}} Իտալիա 960 231 2018[25]
Դոնեցկ {{{2}}} Ուկրաինա 915 442 2022[26]
Սարատով  Ռուսաստան 886 165 2025[27]
Մարսել {{{2}}} Ֆրանսիա 877 095 2020[28]
Ամստերդամ  Նիդերլանդներ 872 757 2019[29]
Թուրին {{{2}}} Իտալիա 871 658 2018[25]
Զագրեբ {{{2}}} Խորվաթիա 812 635 2019[30]
Լիդս Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 812 000 2021[21]
Կոպենհագեն {{{2}}} Դանիա 794 023 2018[31]
Վալենսիա {{{2}}} Իսպանիա 789 744 2021[32]
Ստոկհոլմ {{{2}}} Շվեդիա 789 024 2007[25]
Կրակով  Լեհաստան 779 167 2022[33]
Մայնի Ֆրանկֆուրտ {{{2}}} Գերմանիա 753 056 2018[34]
Լվով {{{2}}} Ուկրաինա 717 273 2022[35]
Զապորիժիե {{{2}}} Ուկրաինա 710 052 2022[35]
Օսլո {{{2}}} Նորվեգիա 697 010 2020[36]
Քիշնև Մոլդովա Մոլդովա 695 400 2019[37]
Սևիլյա {{{2}}} Իսպանիա 684 234 2021[32]
Սարագոսա {{{2}}} Իսպանիա 675 301 2021[32]
Լոձ  Լեհաստան 665 347 2022[33]
Տոլյատի  Ռուսաստան 662 683 2025[27]
Պալերմո {{{2}}} Իտալիա 660 563 2018[25]
Հելսինկի  Ֆինլանդիա 658 457 2022[38]
Աթենք {{{2}}} Հունաստան 655 780 2011[39]
Ռոտերդամ  Նիդերլանդներ 651 446 2018[29]
Վրոցլավ  Լեհաստան 642 533 2022[33]
Շտուտգարտ {{{2}}} Գերմանիա 630 305 2018[34]
Գլազգո Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 626 410 2019[40]
Մախաչկալա  Ռուսաստան 625 322 2025[27]
Դյուսելդորֆ {{{2}}} Գերմանիա 621 877 2018[34]
Իժևսկ  Ռուսաստան 616 297 2025[27]
Ռիգա {{{2}}} Լատվիա 614 618 2021[41]
Ուլյանովսկ  Ռուսաստան 612 516 2025[27]
Կրիվոյ Ռոգ {{{2}}} Ուկրաինա 603 237 2022[42]
Լայպցիգ {{{2}}} Գերմանիա 593 145 2018[34]
Վիլնյուս {{{2}}} Լիտվա 588 412 2021[43]
Դորտմունդ {{{2}}} Գերմանիա 587 010 2018[34]
Ակտոբե {{{2}}} Ղազախստան 583 712 2024[44]
Էսսեն {{{2}}} Գերմանիա 582 760 2018[34]
Գյոթեբորգ {{{2}}} Շվեդիա 579 281 2018[45]
Մալագա {{{2}}} Իսպանիա 577 405 2021[32]
Ջենովա {{{2}}} Իտալիա 574 641 2018[25]
Բրեմեն {{{2}}} Գերմանիա 567 559 2018[34]
Յարոսլավլ  Ռուսաստան 563 717 2025[27]
Լիսաբոն {{{2}}} Պորտուգալիա 563 312 2021[46]
Ստավրոպոլ  Ռուսաստան 562 964 2025[27]
Սևաստոպոլ {{{2}}} Ուկրաինա 558 302 2025[27]
Դրեզդեն {{{2}}} Գերմանիա 556 549 2018[34]
Շեֆիլդ Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 556 500 2021[21]
Մանչեսթեր Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 552 000 2021[21]
Նաբերեժնիե Չելնի  Ռուսաստան 548 221 2025[27]
Բրեդֆորդ Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 546 400 2021[21]
Դուբլին {{{2}}} Իռլանդիա 544 107 2016[25]
Հաննովեր {{{2}}} Գերմանիա 538 068 2018[34]
Օրենբուրգ  Ռուսաստան 536 515 2025[27]
Անտվերպեն Բելգիա Բելգիա 530 630 2022[47]
Բալաշիխա  Ռուսաստան 530 311 2025[27]
Պոզնան  Լեհաստան 530 175 2022[33]
Լիոն {{{2}}} Ֆրանսիա 522 969 2019[48]
Ռյազան  Ռուսաստան 519 315 2025[27]
Նյուրնբերգ {{{2}}} Գերմանիա 515 543 2018[34]
Սկոպիե {{{2}}} Հյուսիսային Մակեդոնիա 509 900 2018[49]
Դույսբուրգ {{{2}}} Գերմանիա 503 707 2023[50]
Գոմել {{{2}}} Բելառուս 501 193 2025[51]

Եվրոպայի և Ասիայի միջև սահմանագծի անցկացման տարբերակից կախված (Կումա-Մանիչի իջվածքով, ինչպես հաճախ կիրառվում է Եվրոպայում կամ էլ Մեծ Կովկասի ջրբաժանով, որն առավել ընդունելի է Ամերիկայում) Հյուսիսային Կովկասը կարող է վերագրվել Ասիային կամ էլ Եվրոպային։ Եթե այն դիտարկվում է Եվրոպայի կազմում, ապա Կրասնոդարը, Մախաչկալան, Ստավրոպոլը և Դոնի Ռոստովի ձախ ափը կարող են պայմանական վերագրվել Եվրոպային[52]։

Ադրբեջանի և Վրաստանի տարածքների, համապատասխանաբար, 10%-ը և 5%-ը գտնվում են Մեծ Կովկասի ջրբաժանից հյուսիս և կարող են պայմանական պատկանել Եվրոպայի տարածքին։ Այս հատվածում չկա որևէ քաղաք, որի բնակչությունը գերազանցում է 500 հազարը։ Երկու երկրներն էլ աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից համարվում են եվրոպական։ Աշխարհաքաղաքական և պատմամշակութային տեսանկյուններից եվրոպական երկրներ են համարվում նաև Հայաստանը և Կիպրոսը, չնայած այն հանգամանքին, որ երկուսն էլ աշխարհագրորեն գտնվում են Ասիայի տարածքում։ Ադրբեջանում, Հայաստանում և Վրաստանում 1 միլիոնից ավել բնակչություն ունեն միայն մայրաքաղաքները՝ Բաքուն, Երևանը և Թբիլիսին, որոնք երեքն էլ աշխարհագրական տեսանկյունից գտնվում են Ասիայի տարածքում։ Կիպրոսում չկա որևէ քաղաք, որի բնակչությունը գերազանցում է 500 հազարը։

  1. Ստամբուլը միջմայրցամաքային քաղաք է։ Քաղաքի առևտրային և պատմական կետրոնները գտնվում են եվրոպական հատվածում։ Քաղաքի եվրոպական հատվածում է բնակվում նաև Ստամբուլի բնակչության երկու երրորդը։
  2. 2024 թվականի դրությամբ՝ Ստամբուլի բնակչությունը կազմում է 15 701 602 մարդ, որից 10 042 847-ը բնակվում է եվրոպական (25 շրջան), իսկ 5 568 755-ը՝ ասիական հատվածում (14 շրջան)։
  3. Մոսկվան Եվրոպայի բնակչությամբ ամենամեծ քաղաքն է, որն ամբողջությամբ գտնվում է աշխարհամասի տարածքում։
  4. Մեծ Լոնդոնը, այլ ոչ թե Լոնդոնյան Սիթին։
  5. 5,0 5,1 5,2 Աշխարհագրական տեսանկյունից գտնվում է Ասիայի տարածքում, սակայն քաղաքական և մշակութային առումով պատկանում է Եվրոպային։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «The Results of Address Based Population Registration System, 2024». Turkish Statistical Institute. 2025 թ․ փետրվարի 6. Վերցված է 2025 թ․ փետրվարի 6-ին.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 «Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года» (ռուսերեն). Russian Federal State Statistics Service. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 1-ին.
  3. 3,0 3,1 «"Mid-Year Population Estimates, UK, June 2022"». Office for National Statistics. 2024 թ․ մարտի 26. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 3-ին.
  4. «Einwohnerbestand Berlin» (գերմաներեն). Amt für Statistik Berlin-Brandenburg. Վերցված է 2025 թ․ մարտի 3-ին.
  5. 5,0 5,1 «Municipal breakdown». Instituto Nacional de Estadística. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Number of Present Population of Ukraine, as of January 1» (PDF). State Statistics Service of Ukraine. 2022. էջեր 35–47. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 10-ին.
  7. 7,0 7,1 «Resident population on 1st January». Italian National Institute of Statistics. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  8. «Population: Administrative – territorial divisions, number and structure of population». State Statistics Committee. 2024 թ․ օգոստոսի 5. Վերցված է 2024 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  9. «Estimation de la population au 1er janvier 2025» (ֆրանսերեն). Institut national de la statistique et des études économiques. 2025 թ․ հունվարի 14. Վերցված է 2025 թ․ հունվարի 19-ին.
  10. «Population at beginning of year/quarter». Statistics Austria. Վերցված է 2025 թ․ ապրիլի 15-ին.
  11. «Численность населения на 1 января 2025 г. и среднегодовая численность населения за 2024 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа» (ռուսերեն). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 2025 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2025 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 16-ին.
  12. «Bevölkerung: Eckzahlen» (գերմաներեն). Statistisches Amt für Hamburg und Schleswig-Holstein. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  13. «Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial division in 2024. As of 30 June (Table III)». Statistics Poland. 2024 թ․ հոկտեմբերի 15. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  14. «POP105A - Usually resident population by age group and ages, sex, urban/ rural area, macroregions, development regions and counties at January 1st». National Institute of Statistics. 2024 թ․ սեպտեմբերի 11. Վերցված է 2024 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  15. «Population by type of settlement, 1 January». Hungarian Central Statistical Office. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  16. «Estimates of population: Estimated population, 2023». Statistical Office of the Republic of Serbia. Վերցված է 2024 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  17. «Ergebnis 12411-003r: Tabelle» (գերմաներեն). Bayerisches Landesamt für Statistik. Վերցված է 2025 թ․ հունվարի 4-ին.
  18. «Population of Municipalities – 1 January 2025». Czech Statistical Office. 2025 թ․ մայիսի 16. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 16-ին.
  19. «Population by districts, municipalities, place of residence and sex». National Statistical Institute. 2025 թ․ ապրիլի 29. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 16-ին.
  20. «Population: Population by cities and boroughs, as of 1 January». National Statistics Office of Georgia. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 (անգլ.) Office for National Statistics, Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland Արխիվացված 2022-08-24 Wayback Machine
  22. «Number of De Jure Population of the Republic of Armenia as of July 1, 2024» (անգլերեն and հայերեն). Statistical Committee of Armenia. էջ 4. Վերցված է 2024 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  23. «Bevölkerung nach Gemeinden» (գերմաներեն). Statistisches Landesamt Nordrhein-Westfalen. Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  24. Население Днепр 2022 - статистика населения
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 «UN Demographic Yearbook – 2020. Table 8 - Population of capital cities and cities of 100 000 or more inhabitants: latest available year, 2001-2020» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  26. Население Днепр 2022 - статистика населения
  27. 27,00 27,01 27,02 27,03 27,04 27,05 27,06 27,07 27,08 27,09 27,10 27,11 «Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года». Федеральная служба государственной статистики. 25 апреля 2025. Վերցված է 29 апреля 2025-ին.
  28. «la Métropole d'Aix-Marseille-Provence, identité, compétences, financement». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  29. 29,0 29,1 «CBS StatLine - Bevolkingsontwikkeling; regio per maand». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  30. (անգլ.) City Population — Statistics & Maps of the Major Cities, Agglomerations & Administrative Divisions for all Countries of the World, Croatia (Major Settlements): Counties, Major Cities & Settlements Արխիվացված 2011-12-08 Wayback Machine (ռուս.՝ Население крупных городов и регионов Хорватии)
  31. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 (իսպ.) Instituto Nacional de Estadística. (National Statistics Institute), Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero Արխիվացված 2017-04-05 Wayback Machine (ռուս.՝ Населения испанских провинций состоянию на 1 января 2021 года )
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/19/1/1/rezydenci_2021.xlsx
  34. 34,00 34,01 34,02 34,03 34,04 34,05 34,06 34,07 34,08 34,09 «Zahlen und Fakten - Länder & Regionen - Städte (Alle Gemeinden mit Stadtrecht) nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2017, im November 2018 korrigiert. ([[ռուսերեն|ռուս.]]՝ Цифры и факты - земли и регионы - города по площади, численности и плотности населения; численность населения на 31 декабря 2017 года, скорректированная в ноябре 2018. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին. {{cite web}}: URL–wikilink conflict (օգնություն)
  35. 35,0 35,1 «Источник» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  36. «Folkemengde og endringer - Befolkning - Oslo kommune». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  37. PX-Web - Select variable and values(չաշխատող հղում)
  38. «Väestö | Tilastokeskus». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  39. (հուն.) Κεντρική Σελίδα ΕΛ.ΣΤΑΤ., Publication of provisional results of the 2011 Population Census Արխիվացված 2011-11-13 Wayback Machine (ռուս.՝ Публикация предварительных результатов переписи населения 2011 года)
  40. «Архивированная копия» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  41. (անգլ.) City Population — Statistics & Maps of the Major Cities, Agglomerations & Administrative Divisions for all Countries of the World, Latvia: Regions, Major Cities & Towns — Statistics & Maps on City Population Արխիվացված 2011-12-01 Wayback Machine (ռուս.՝ Население крупных городов и регионов Латвии)
  42. «Источник» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  43. «Rodiklių duomenų bazė - Oficialiosios statistikos portalas». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  44. «Численность населения Актюбинской области на 1 декабря 2024 года». Վերցված է 2025 թ․ հունվարի 6-ին. {{cite web}}: Check |archive-url= value (օգնություն)CS1 սպաս․ url-status (link)
  45. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  46. «PORDATA - População residente: total e por grandes grupos etários». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  47. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  48. «Dossier complet − Commune de Lyon (69123) | Insee». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
  49. «Источник» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
  50. «Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2023». Statistisches Bundesamt (գերմաներեն). Վերցված է 2025 թ․ հուլիսի 5-ին.
  51. «Численность населения на 1 января 2025 г. и среднегодовая численность населения за 2024 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, посёлков городского типа» (PDF) (ռուսերեն). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 2025 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2025 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 30-ին.
  52. «Граница Азии и Европы — в Ростове-на-Дону». Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 18-ին.