Եղիշե Պահլավունի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Եղիշե Պահլավունի
Բաքվի հայոց զորային 20-րդ գումարտակի հրամանատար
 
Կուսակցություն՝ ՀՅԴ
Մասնագիտություն՝ ֆիդայի
Ծննդյան օր օգոստոսի 1, 1884(1884-08-01)
Ծննդավայր Իգդիր, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանի օր փետրվարի 3, 1961(1961-02-03) (76 տարեկան)
Վախճանի վայր Թեհրան, Իրան
Դինաստիա Պահլավունիներ
Հայր Մկրտիչ Պահլավունի
Մայր Ծովինար Պահլավունի (Կամսարական)
Ամուսին Նվարդ Պահլավունի (Մալենցյան)
Զավակներ Սանդիկ Պահլավունի, Սեդա Պահլավունի, Նորայր Պահլավունի, Ռուբինա Պահլավունի

Եղիշե Պահլավունի (օգոստոսի 1, 1884(1884-08-01), Իգդիր, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 3, 1961(1961-02-03), Թեհրան, Իրան), Հայ հեղափոխական մարտիկ, վաշտապետ, ֆիդայի, Բաքվի հայոց գումարտակի հրամանատար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղիշե Պահլավունին ծնվել է 1884 թվականի օգոստոսի 1-ին, Երևանի նահանգի, Սուրմալույի գավառի, Իգդիր քաղաքում։ Նա Մկրտիչ Պահլավունու (1841-1918) և Ծովինար Թադևոսի Կամսարականի (1845-1939, Երևան) նահապետական և բազմանդամ ընտանիքի 12-րդ զավակն է։ Իգդիրում է եղել Մկրտիչ Պահլավունու ավագ եղբայրը՝ Եղիշեն (որի անունն էլ կրում է հայդուկը), ապա նաև Արսենը, Մուշեղը, Գրիգորը, Մելիտոսը, Վահանը, Հակոբը և Նիկողոսը։ Նրանց տան ուսուցիչն է եղել Սարգիս Գնունին։

Պահլավունիների ընտանիքը ունեցել է կալվածքներ Բարդողյան լեռնաշղթայից դեպի հարավ ընկած Կոգովիտ գավառում՝ Մոլլա Ղամար, Գյուլլիջա և Աբասգյոլ գյուղերը։

Մասնակցությունը ֆիդայական կռիվներին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միացել է ֆիդայական շարժմանը, գործակցել է Անդրանիկի, Ռոստոմի և Սեպուհի հետ։ Սուրմալուի գավառի դեպքերում կարևոր դեր է ունեցել որպես Անդրանիկի և Իշխան Հովսեփ Արղությանի կամավորական գնդերի մարտիկ։ 1918 թվականի ամռանն ու աշնանը եղել է Գանձակի և Բաքվի հայության ինքնապաշտպանության ղեկավարներից իբրև Բաքվի հայոց զորային 20-րդ գումարտակի հրամանատար։

Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Եղիշե Պահլավունի մնացել է հայրենիքում։ Սակայն նախկին դաշնակցականների դեմ հալածանքների ժամանակ երեք անգամ ձերբակալվել է և վաղեմի բարեկամ, հայտնի համայնավար գործիչ Գայի երաշխավորությամբ ազատ արձակվել և ապաստանել Պարսկաստանում։

Մահը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ալիք» օրաթերթի 1961 թվականի փետրվարի 4-ի համարի առաջին էջում հրատարակված մահազդով ՀՅԴ Բյուրոն, Թեհրանի և շրջանի ընկերները, «Ալիք»-ի խմբագրությունը և հրատարակչական մարմինը գուժում էին հետևյալը՝

«Այսու յայտնում ենք ընկերներին, բարեկամներին եւ ծանօթներին, որ ուրբաթ, Փետրւար 3-ին, երեկոյեան ժ. 5.1/2-ին երկարատեւ հիւանդութիւնից յետոյ իր մահկանացուն կնքեց Հ.Յ. Դաշնակցութեան մարտական սերնդի լաւագոյն ներկայացուցիչներից, վեթերան՝ ընկ. Եղիշէ Պահլաւունին»[1]։

2 օր անց՝ երկուշաբթի օրը, փետրվարի 6-ին, առավոտյան ժամը 9-ին, Եղիշե Պահլավունու դին, «Ալիք»-ի շենքից փոխադրվում է Դուլաբի գերեզմանատուն և ամփոփվում ՀՅԴ պանթեոնում[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «Յուշամատեան», կազմեց եւ խմբագրեց՝ Նորայր Պահլաւունի, Երևան, 2006, էջ 15

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Յուշամատեան», կազմեց եւ խմբագրեց՝ Նորայր Պահլաւունի, Երևան, 2006