Եգիպտացորենի յուղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Եգիպտացորենի յուղ, հինգ լիտր
Պլաստիկ ամաններ, ստվարաթղթե տուփերում, յուրաքանչյուրը 15 կգ

Եգիպտացորենի յուղ, ստանում են եգիպտացորենի սերմերից։ Այն օգտագործվում է հիմնականում խոհարարության մեջ, քանի որ տաքանալուց այն արագ ծխում է, զտված տարբերակը արժեքավոր է համարվում տապակի համար։ Այն նաև որոշ մարգարինների հիմնական բաղադրիչն է։ Եգիպտացորենի յուղը ընդհանուր առմամբ ավելի մատչելի է, քան բուսական յուղերի շատ տեսակներ։

Եգիպտացորենի յուղը նաև համարվում է հումք բիոդիզելի արտադորւթյան մեջ։ Եգիպտացորենի յուղը օգտագործում են նաև արդյունաբերության մեջ՝ օճառ, բալասան, ներկ, ռետին, չժանգոտվող նյութ մետաղյա մակերեսների համար, թանաքների, տեքստիլի, նիտրոգլիցերինի և միջատասպանների համար։ Այն երբեմն օգտագործվում է որպես դեղորայքի մոլեկուլների կրող` դեղագործական պատրաստուկներում։

Արտադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրեթե բոլոր եգիպտացորենի յուղերը սեղմվում են, այնուհետև լուծիչը մզվում է օգտագործելով հեքսան կամ 2-մեթիլպանտան [1]։ Լուծիչը գոլորշիանում է եգիպտացորենի յուղից, վերականգնվում և վերաօգտագործվում։ Նյութերը հանելուց և մզելուց հետո, եգիպտացորենի յուղը զտվում է, որի արդյունքում դուրս են գալիս ֆոսֆադիտները։ Ալկալիի օգնությամբ չեզոքացնում են ճարպաթթուները և վերացնում գույնը (սպիտակեցում)։ Զտման վերջին փուլը ներառում է սառեցումը (մոմերի հեռացում) և բարձր վակուումում յուղի գոլորշու թորման միջոցով դեզոդորիզացում 232–260 °C (450–500 °F) [1]:

Որոշ մասնագիտացված յուղեր արտադրողներ արտադրում են չզտված, 100% եգիպտացորենի յուղ։ Սա ավելի թանկ արտադրանք է, քանի որ արդյունքում շատ քիչ յուղ է ստացվում, քան մզված և զտված տարբերակի դեպքում և պահանջարկը շուկայում քիչ է։

Բաղադրություն և համեմատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուղերի հատկություններ և այրման կետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուսական յուղի հատկություններ[4][5]
Տեսակ Վերամշակում[6] Հագեցած
ճարպային

թթուներ

Մոնոչհագեցած
ճարպաթթուներ		 Պոլիչհագեցած
ճարպաթթուներ		 Այրման կետ
Ընդ․[4] Օլեին
թթու
(ω-9)		 Ընդ․[4] α-լինոլեն․

(ω-3)		 Լինոլեն․

(ω-6)		 ω-6:3
հար․
Նուշ
Ավոկադո[7] 11.6 70.6 52-66[8] 13.5 1 12.5 12.5:1 250 °C (482 °F)[9]
Բրազիլական ընկույզ[10] 24.8 32.7 31.3 42.0 0.1 41.9 419:1 208 °C (406 °F)[11]
Կանոլա[12] 7.4 63.3 61.8 28.1 9.1 18.6 2:1 238 °C (460 °F)[11]
Հնդկական ընկույզ
Իսպանական եղեսպակի սերմեր
Կակաոյի յուղ
Կոկոս[13] 82.5 6.3 6 1.7 175 °C (347 °F)[11]
Եգիպտացորեն[14] 12.9 27.6 27.3 54.7 1 58 58:1 232 °C (450 °F)[15]
Բամբակի սերմեր[16] 25.9 17.8 19 51.9 1 54 54:1 216 °C (420 °F)[15]
Կտավատ[17] 9.0 18.4 18 67.8 53 13 0.2:1 107 °C (225 °F)
Խաղողի կորիզ   10.5 14.3 14.3   74.7 - 74.7 very high 216 °C (421 °F)[18]
Կանեփի սերմ[19] 7.0 9.0 9.0 82.0 22.0 54.0 2.5:1 166 °C (330 °F)[20]
Vigna mungo
Մանանեխի յուղ
Ձիթապտուղ[21] 13.8 73.0 71.3 10.5 0.7 9.8 14:1 193 °C (380 °F)[11]
Արմավենի[22] 49.3 37.0 40 9.3 0.2 9.1 45.5:1 235 °C (455 °F)
Գետնանուշ[23] 20.3 48.1 46.5 31.5 0 31.4 շատ բարձր 232 °C (450 °F)[15]
Պեկանի յուղ (պեկան)
Պերիլայի յուղ
Բրնձի թեփի յուղ
Կանճրակի յուղ (Կանճրակ)[24] 7.5 75.2 75.2 12.8 0 12.8 very high 212 °C (414 °F)[11]
Քունջութ[25] ? 14.2 39.7 39.3 41.7 0.3 41.3 138:1
Սոյա[26] Մասամբ հիդր․ 14.9 43.0 42.5 37.6 2.6 34.9 13.4:1
Սոյա[27] 15.6 22.8 22.6 57.7 7 51 7.3:1 238 °C (460 °F)[15]
Ընկույզի յուղ
Արևածաղիկ (ստանդարտ)[28] 10.3 19.5 19.5 65.7 0 65.7 very high 227 °C (440 °F)[15]
Արևածաղիկ (< 60% լինոլեային)[29] 10.1 45.4 45.3 40.1 0.2 39.8 199:1
Արևածաղիկ (> 70% օլենային)[30] 9.9 83.7 82.6 3.8 0.2 3.6 18:1 232 °C (450 °F)[31]
Բամբակենի[32] Հիդրոգ․ 93.6 1.5 0.6 0.2 0.3 1.5:1
Արմավ[33] Հիդրոգ․ 88.2 5.7 0
Սննդառական արժեքն արտահայտված է տոկոսներով (%) ըստ ընդհանուր ճարպի կշռի


Յուղերի այրման կետեր
Նկար Յուղ Որակ Այրման կետ[Ն 1]
Նուշ - Նուշի յուղ 221°C 430°F[34]
Ավոկադո - Ավոկադոյի յուղ ռաֆինացված 270°C 520°F[35][31]
Մանանեխ - Մանանեխի յուղ 250°C 480°F[36]
Կենդանական ճարպ - Ճրագու/Tallow 250°C 480°F
Կարագ 150°C 302°F[37]
Հալած յուղ - Կարագ զտած 250°C 482°F[38]
Կանոլայի յուղ (կանոլա) 220-230°C[39] 428–446°F
Կանոլայի յուղ (Սևուկ) մամլած-մեխանիկական ճզմած 190-232°C 375-450°F[40]
Կանոլայի յուղ (կանոլա) ռաֆինացված 204°C 400°F
Կանոլայի յուղ (կանոլա) չռաֆինացված 107°C 225°F
Գերչակ - Գերչակի ձեթ ռաֆինացված 200°C[41] 392°F
Կոկոս - Կոկոսի յուղ ռաֆինացված, չոր 232°C 450°F[42]
Կոկոս - Կոկոսի յուղ չռաֆինացված, չոր մեխ․ առաջնային ճզմամբ զտում 177°C 350°F[42]
Եգիպտացորեն - Եգիպտացորենի յուղ 230-238°C[43] 446-460°F
Եգիպտացորեն - Եգիպտացորենի յուղ չռաֆինացված 178°C[41] 352°F
Բամբակենի - Բամբակենու յուղ ռաֆինացված, սպիտակեցրած, հոտազրկված 220-230°C[44] 428–446 °F
Կտավատ - Կտավատի յուղ չռաֆինացված 107°C 225°F[31]
Խոզաճարպ - հալած խոզի յուղ 190°C 374°F[37]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ ռաֆինացված 199-243°C 390-470°F[45]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ առաջնային զտմամբ 210°C[41] 410°F
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ մաքրմամբ, ցածր թթվայնությամբ, բարձրորակ 207°C 405°F[31][46]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ զտմամբ 190°C 374°F[46]
Ձիթապտուղ - Ձիթապտղի յուղ լրացուցիչ զտմամբ 160°C 320°F[31]
Արմավենազգիներ Արմավի յուղ կոտրարտած 235°C[47] 455°F
Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ ռաֆինացված 232°C[31] 450°F
Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ 227-229°C[31][48] 441-445°F
Գետնանուշ - Գետնանուշի յուղ չռաֆինացված 160°C[31] 320°F
Բրինձ - Բրնձի թեփի յուղ ռաֆինացված 232°C[49] 450°F
Safflower oil չռաֆինացված 107°C 225°F[31]
Safflower oil կիսառաֆինացված 160°C 320°F[31]
Safflower oil ռաֆինացված 266°C 510°F[31]
Քունջութ - Քունջութի ձեթ չռաֆինացված 177°C 350°F[31]
Քունջութ - Քունջութի ձեթ կիսառաֆինացված 232°C 450°F[31]
Սոյա - Սոյայի յուղ 234°C[50] 453°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ չեզոք, մոմազերծ, գունաթափ & հոտազրկված 252-254°C[51] 486–489°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ կիսառաֆինացված 232°C[31] 450°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ 227°C[31] 441°F
Արևածաղիկ Արևածաղկի յուղ չռաֆինացված, առաջնային զտում սառը մամլմամբ, հում 107°C[52] 225°F
Բարձր յուղայնությամբ արևածաղկի յուղ ռաֆինացված 232°C 450°F[31]
Բարձր յուղայնությամբ արևածաղկի յուղ չռաֆինացված 160°C 320°F[31]
Խաղող - Խաղողի կորիզների յուղ 216°C 421°F
Բուսական յուղի խառնուրդ ռաֆինացված 220°C[46] 428°F


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Corn Refiners Association. Corn Oil Archived 2019-04-12 at the Wayback Machine. 5th Edition. 2006
  2. ↑ Daley C.A., Abbott, A., Doyle, P., Nader, G., Larson, S. (2004)։ «A literature review of the value-added nutrients found in grass-fed beef products»։ California State University, Chico (College of Agriculture)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-07-06-ին։ Վերցված է 2008-03-23 
  3. ↑ Yong Q. Chen, at al (2007)։ «Modulation of prostate cancer genetic risk by omega-3 and omega-6 fatty acids»։ The Journal of Clinical Investigation 117 (7): 1866–1875։ PMC 1890998։ PMID 17607361։ doi:10.1172/JCI31494 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «US National Nutrient Database, Release 28»։ United States Department of Agriculture։ May 2016 Այս աղյուսակի բոլոր արժեքները այս տվյալների բազայից են, եթե այլ բան նշված չէ։
  5. ↑ «Fats and fatty acids contents per 100 g (click for "more details"). Example: Avocado oil (user can search for other oils).»։ Nutritiondata.com, Conde Nast for the USDA National Nutrient Database, Standard Release 21։ 2014։ Վերցված է 7 September 2017  Values from Nutritiondata.com (SR 21) may need to be reconciled with most recent release from the USDA SR 28 as of Sept 2017.
  6. ↑ «USDA Specifications for Vegetable Oil Margarine Effective August 28, 1996» 
  7. ↑ «Avocado oil, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  8. ↑ Feramuz Ozdemir, Ayhan Topuz (May 2003)։ «Changes in dry matter, oil content and fatty acids composition of avocado during harvesting time and post-harvesting ripening period»։ Elsevier։ Վերցված է 15 January 2020 
  9. ↑ Marie Wong, Cecilia Requejo-Jackman, Allan Woolf (April 2010)։ «What is unrefined, extra virgin cold-pressed avocado oil?»։ Aocs.org։ The American Oil Chemists’ Society։ Վերցված է 26 December 2019 
  10. ↑ «Brazil nut oil, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Katragadda H. R., Fullana A. S., Sidhu S., Carbonell-Barrachina Á. A. (2010)։ «Emissions of volatile aldehydes from heated cooking oils»։ Food Chemistry 120: 59–65։ doi:10.1016/j.foodchem.2009.09.070 
  12. ↑ «Canola oil, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  13. ↑ «Coconut oil, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  14. ↑ «Corn oil, industrial and retail, all purpose salad or cooking, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Wolke Robert L. (May 16, 2007)։ «Where There's Smoke, There's a Fryer»։ The Washington Post։ Վերցված է March 5, 2011 
  16. ↑ «Cottonseed oil, salad or cooking, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  17. ↑ «Linseed/Flaxseed oil, cold pressed, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  18. ↑ «Grape Seed Oil Compounds: Biological and Chemical Actions for Health»։ Nutrition and Metabolic Insights 9: 59–64։ 2016։ PMC 4988453։ PMID 27559299։ doi:10.4137/NMI.S32910 
  19. ↑ «Efficacy of dietary hempseed oil in patients with atopic dermatitis»։ The Journal of Dermatological Treatment 16 (2): 87–94։ April 2005։ PMID 16019622։ doi:10.1080/09546630510035832 
  20. ↑ «Smoke points of oils» 
  21. ↑ «Olive oil, salad or cooking, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  22. ↑ «Palm oil, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  23. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 61.
  24. ↑ «Safflower oil, salad or cooking, high oleic, primary commerce, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  25. ↑ «Soybean oil»։ FoodData Central։ fdc.nal.usda.gov 
  26. ↑ «Soybean oil, salad or cooking, (partially hydrogenated), fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  27. ↑ «Soybean oil, salad or cooking, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  28. ↑ «Sunflower oil, 65% linoleic, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 15 November 2018 
  29. ↑ «Sunflower oil, less than 60% of total fats as linoleic acid, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  30. ↑ «Sunflower oil, high oleic - 70% or more as oleic acid, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  31. ↑ 31,00 31,01 31,02 31,03 31,04 31,05 31,06 31,07 31,08 31,09 31,10 31,11 31,12 31,13 31,14 31,15 31,16 «Smoke Point of Oils»։ Baseline of Health։ Jonbarron.org։ 2012-04-17։ Վերցված է 2019-12-26 
  32. ↑ «Cottonseed oil, industrial, fully hydrogenated, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  33. ↑ «Palm oil, industrial, fully hydrogenated, filling fat, fat composition, 100 g»։ US National Nutrient Database, Release 28, United States Department of Agriculture։ May 2016։ Վերցված է 6 September 2017 
  34. ↑ Jacqueline B. Marcus (2013)։ Culinary Nutrition: The Science and Practice of Healthy Cooking։ Academic Press։ էջ 61։ ISBN 978-012-391882-6։ «Table 2-3 Smoke Points of Common Fats and Oils» 
  35. ↑ "Smoking Points of Fats and Oils." http://whatscookingamerica.net/Information/CookingOilTypes.htm
  36. ↑ "Mustard Oil" http://www.clovegarden.com/ingred/oi_mustz.html
  37. ↑ 37,0 37,1 The Culinary Institute of America (2011). The Professional Chef (9th ed.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons. 978-0-470-42135-2. OCLC 707248142.
  38. ↑ "Charts Bin" http://chartsbin.com/view/1962
  39. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 121.
  40. ↑ «What is the "truth" about canola oil?»։ Spectrum Organics, Canola Oil Manufacturer։ Արխիվացված է օրիգինալից July 24, 2011-ին 
  41. ↑ 41,0 41,1 41,2 Detwiler S. B., Markley K. S. (1940)։ «Smoke, flash, and fire points of soybean and other vegetable oils»։ Oil & Soap 17 (2): 39–40։ doi:10.1007/BF02543003 
  42. ↑ 42,0 42,1 Nutiva, Coconut Oil Manufacturer, http://nutiva.com/introducing-nutiva-refined-coconut-oil/
  43. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 284.
  44. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 214.
  45. ↑ «Olive Oil Smoke Point»։ Վերցված է 2016-08-25 
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 Gray S (June 2015)։ «Cooking with extra virgin olive oil»։ ACNEM Journal 34 (2): 8–12 
  47. ↑ Scheda tecnica dell'olio di palma bifrazionato PO 64. (իտալ.)
  48. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 234.
  49. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 303.
  50. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 92.
  51. ↑ Vegetable Oils in Food Technology (2011), էջ. 153.
  52. ↑ «Organic unrefined sunflower oil»։ Վերցված է 18 December 2016 

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Microsoft: 2778206080


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Եգիպտացորենի_յուղ&oldid=8112900» էջից