ԵՊՀ Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան
 | |
| Երկիր |  Հայաստան |
|---|---|
| Տեսակ | գրադարան |
| Հիմնվել է | փետրվարի 28, 1920 |
| Տեղադրություն | Երևան |
ԵՊՀ Սարգիս և Մարի Իզմիրլյան անվան գրադարան, Երևանի պետական համալսարանի գրադարանն է, ստեղծվել է 1920 թվականի փետրվարի 28-ին, նախկին ուսուցչական սեմինարիայի գրադարանի հիման վրա։ Հանդիսավոր բացումը տեղի է ունեցել 1922 թվականի նոյեմբերի 8-ին։ Գրադարանի ժամանակավոր կառավարիչն է եղել Հակոբ Մանանդյանը։ Գրադարանի ֆոնդերը համալրվել են Գևորգյան ճեմարանի, Երևանի թեմական դպրոցի ու արական գիմնազիայի, Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանի, Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցի և այլ հիմնարկությունների, ինչպես նաև առանձին անձանց (Վահան Տերյան, Ալեքսանդր Ծատուրյան, Ս․ Աթարբեկյան, Մ․ Բերբերյան և ուրիշներ) հավաքածուներով։
Ընդհանուր տեղեկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դեռ 1919 թվականին ԵՊՀ առաջին ռեկտոր Յուրի Ղամբարյանը բուհի գիտական բազայի հիման վրա գրադարանի ստեղծման ու մասնագիտական անհրաժեշտ գրականության ապահովման նպատակով հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության միջոցով դիմում է Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցիչներին Ամերիկայում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Իտալիայում, Կ. Պոլսում, Ավստրիայում և Պարսկաստանում, որպեսզի «Կազմակերպեն համալսարանի համար կամավոր նվիրատվությունների հանգանակում և ձեռք բերեն համալսարանի գրադարանի համար գրքեր թե՛ գիտական հիմնարկներից, թե՛ մասնավոր անձերից»։
1921-1922 թվականներին ԵՊՀ ռեկտոր է նշանակվում Հակոբ Մանանդյանը, ով և կարգվում է գրադարանի ժամանակավոր կառավարիչ։ Գրադարանի հանդիսավոր բացումը տեղի է ունենում 1922 թվականի նոյեմբերի 8-ին։ Հետզհետե, տարիների ընթացքում ԵՊՀ գրադարանի գրքային ֆոնդը համալրվում է նոր գրքերով։ Դեռ 1927 թվականին գրադարանում առկա էր 52 հազար միավոր գիրք։ Ներկա պահին գրքերի թիվը հասնում է 2 միլիոնի, որից 1,2 միլիոն անուն գիրքը գիտական է։
Գրադարանի նորակառույց շենքը բացվում է 1994 թվականի հոկտեմբերի 12-ին, այն տարում, երբ պաշտոնապես նշում էին ԵՊՀ հիմնադրման 75-ամյակը։ 1995 թվականին շվեցարահայ բարերար Տիգրան Իզմիրլյանը գրադարանի տեխնիկական վերազինման և աշխատատար գործընթացների արդիականացման նպատակով նվիրաբերել է մեկ միլիոն ԱՄՆ դոլար։ 1997 թվականի հոկտեմբերի 7-ին գրադարանն անվանակոչվում է շվեյցարահայ բարարերար Տիգրան Իզմիրլյանի ծնողների` Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվամբ։ Վերջիններս 1995 թվականին գրադարանի տեխնիկական վերազինման և աշխատատար գործընթացների արդիականացման նպատակով գրադարանին նվիրաբերել է մեկ միլիոն ԱՄՆ դոլար։
Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարանի տնօրենը ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Եզնիկ Միրզոյանն է։
Ֆոնդեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրադարանն ունի ավելի քան 1․415 և հազար միավոր գիրք, պարբերական (հայերեն, ռուսերեն և օտար լեզուներով) Ամեն տարի սպասարկում է մոտ 14․500 ընթերցողի։ Գրադարանում գործում է նաև էլեկտրոնային քարտարան, որի միջոցով ԵՊՀ ուսանողներն ու ԵՊՀ գրադարանի տոմս ունեցող ցանկացած անձ կարող է պատվիրել իրենց անհրաժեշտ գրականությունը։ Գրադարանային ֆոնդերը հիմնականում համալրվում են բաժանորդագրության, գրքափոխանակության և առևտրային գործարքների միջոցով։ Դրանց հետ միասին գոյություն ունեն համալրման օժանդակ աղբյուրներ, որոնցից են նվիրատվությունը և դրամական օժանդակությունը։ Գրադարանի տարբեր ֆոնդերում պահպանվում են արտերկրում հրատարակված հայալեզու 101 անուն 4530 միավոր այնպիսի արժեքավոր պարբերականներ ու հանդեսներ, ինչպիսիք են՝ «Հայերենիք»-ը, (Բոստոն, 1922-1948 թթ.), «Դրօշակը» (Ժնև, 1889-1980 թթ.), «Բազմավեպը», «Հայ եկեղեցին», «Վէմը», «Հայաստանի Կոչնակը» և այլն։ Գրադարանում գործում են Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) և Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) նյութերի պահոցները, ինչպես նաև Հայաստանում Հունաստանի դեսպանատան կենտրոն-գրադարանը[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «ԵՊՀ Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարանը կհամալրվի նոր գրականությամբ». armenpress.am. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 10-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գրադարանի կայքէջ Արխիվացված 2013-02-03 Wayback Machine
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 574)։ 
|