Դուբրավկա Ուգրեշիչ
Դուբրավկա Ուգրեշիչ խորվ.՝ Dubravka Ugrešić | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մարտի 27, 1949[1][2][3][…] (71 տարեկան) |
Ծննդավայր | Kutina, Խորվաթիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ |
Մասնագիտություն | թարգմանիչ, վիպասան, մանկագիր, ոչ գեղարվեստական գրող, համալսարանի պրոֆեսոր, գրող, հեղինակ, Դիմադրության մարտիկ և սցենարիստ |
Լեզու | խորվաթերեն[4] |
Ազգություն | խորվաթ |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() ![]() |
Կրթություն | Միջազգային գրական ծրագիր և Զագրեբի համալսարան |
Աշխատավայր | Զագրեբի համալսարան |
Պարգևներ | ՆԻՆ մրցանակ[5] Միշա Սելիմովիչի մրցանակ Հենրիխ Մանի մրցանակ[6] Prix Européen de l'Essai Charles Veillon? «Լավագույն գրողների ցանկ» SWR մրցանակ Verzetsprijs van de Stichting Kunstenaarsverzet? Otherwise Award?[7] Ժան Ամերիի մրցանակ և Եվրոպական գրականության Ավստրիական պետական պարգև[8] |
Կայք | dubravkaugresic.com |
Դուբրավկա Ուգրեշիչ (խորվաթերեն՝ Dubravka Ugrešić, մարտի 27, 1949[1][2][3][…], Kutina, Խորվաթիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ[9]), խորվաթ արձակագրուհի, էսսեիստ, հրապարակագիր, գրականագետ, թարգմանչուհի:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1949 թվականի մարտի 27-ին, Խորվաթիայի Կուտինա քաղաքում: Հայրը խորվաթ է, մայրը՝ բուլղարուհի[10]: Ուսանել է Զագրեբի և Մոսկվայի համալսարաններում, ավարտելուց հետո վերադարձել է Զագրեբի համալսարան, արդեն՝ որպես դասախոս. դասավանդել է ռուսաց լեզու և գրականություն: Հավասարակշռված մոտեցում է հանդես բերել սերբ-խորվաթական հարաբերությունների հարցում, սուր քննադատության ենթարկել Խորվաթիայի քաղաքական կյանքում նկատած բռնապետական միտումները և այդ պատճառով քանիցս ենթարկվել է տեղի ազգայնականների հարձակումներին: Նրան մինչև անգամ մեղադրել են «ազգային դավաճանության» մեջ, և այդ մեղադրանքը պաշտպանել են գրչակիցներից շատերը: Դուբրավկա Ուգրեշիչը, հարկադրված, լքել է Խորվաթիան և 1993 թվականից ապրում ու ստեղծագործում է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում և Նիդերլանդներում: Գրում է խորվաթերեն ու անգլերեն: Հեղինակել է վեպեր, վիպակներ, պատմվածքներ, էսսեներ, կինոսցենարներ, նաև՝ գրքեր մանուկների համար: Իր արձակում հաճախ է օգտագործում զանգվածային բանարվեստի կարծրատիպեր, ծաղրանմանակումներ, գրական բազմապիսի «խաղեր»... Նրա գեղարվեստական արձակն ու էսսեները թարգմանվել են աշխարհի շատ ժողովուրդների լեզուներով:
Դուբրավկա Ուգրեշիչը արժանացել է բազմաթիվ հեղինակավոր գրական մրցանակների, այդ թվում՝ Հայնրիխ Մանի[11], Կենտրոնական Եվրոպայի «Angelus», 2017 թվականին՝ Vilenica և այլ գրական մրցանակների: Մշակութաբան, ժուռնալիստ Աննելի Դուվֆան, ելույթ ունենալով շվեդական ռադիոյով, փաստարկված ներկայացրել է իր պնդումը, որ Ուգրեշիչն արժանի է Նոբելյան մրցանակի[12]:
Դուբրավկա Ուգրեշիչը 2017 թվականին ստորագրել է խորվաթների, սերբերի, բոսնիացիների ու չեռնոգորցիների միասնական, ընդհանուր լեզվի մասին հռչակագիրը[13]:
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մեշա Սելիմովիչ մրցանակ (1988)
- Քսավեր Շանդոր Ջալսկու մրցանակ (1988)
- NIN-ova nagrada տարվա լավագույն վեպի համար(1988)
- Զագրեբ քաղաքի մրցանակ (1989)
- Եվրոպական Charles Veillon մրցանակ՝ լավագույն էսսեի համար (1996)[14]
- 1942–1945 թթ. Դիմադրության շարժման արվեստի հիմնադրամի մրցանակ (1997)[15]
- Գերմանական SWR-Bestenlistea մրցանակ (1998)[16][17]
- Ավստրիական պետական մրցանակ եվրոպական լավագույն գրքի համար (1999)[18]
- Հայնրիխ Մանի մրցանակ (2000)[19]
- BiH կոչում PEN կենտրոնական ակումբի կողմից (2002)
- Katarina Frankopan մրցանակ (2002;
- Լավագույն գրքի Feronia մրցանակ՝ ի գնահատումն արտասահմանցի հեղինակի (2004)[20]
- Independenta մրցանակ՝ արտասահմանյան լավագույն գիտաֆանտաստիկ ստեղծագործության համար (2006)
- James Tiptree, Jr. մրցանակ (ԱՄՆ) – 2010
- Jean-Améry-Preis (Ավստրիա) – 2012[21]
- Neustadt International Prize for Literature (ԱՄՆ) – 2016
- Բուլղարիայի մայրաքաղաք Սոֆիայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում (2019)[22]
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1981 – Štefica Cvek u raljama života
- 1988 – Forsiranje romana-reke
- 1997 – Muzej bezuvjetne predaje (Den ovillkorliga kapitulationens museum, översättning: Djordje Žarković, 2000)
- 2004 – Ministarstvo boli (Smärtans ministerium, översättning: Djordje Žarković, 2005)
- 2008 – Baba Jaga je snijela jaje (Baba Jaga la ett ägg, översättning: Djordje Žarković, 2009)
- 2017 – Lisica
Վիպակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էսսեներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1993 – Američki fikcionar
- 1995 – Kultura laži
- 2001 – Zabranjeno čitanje
- 2005 – Nikog nema doma
- 2010 – Napad na minibar
- 2014 – Europa u sepiji
- 2015 – Karaoke kultura
Մանկական գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1980 – Nova ruska proza (antologi)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 3,0 3,1 FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank
- ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ НИН online
- ↑ http://www.adk.de/de/akademie/preise-stiftungen/H_Mann_Preis.htm
- ↑ https://tiptree.org/award/2010-james-tiptree-jr-award
- ↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
- ↑ http://booksa.hr/dossier/dubravka-ugresic%7Ctitel=Ugrešić(չաշխատող հղում), Dubravka|hämtdatum=27 september 2017|verk=Booksa.hr}}
- ↑ http://www.bibliomonde.com/auteur/dubravka-ugresic-170.html
- ↑ https://www.adk.de/de/akademie/preise-stiftungen/H_Mann_Preis.htm
- ↑ |programvärd=Anneli Dufva|titel=2. Nobelpriset borde tilldelas Dubravka Ugresic|beskrivningurl=http://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=478&artikel=5667671%7Cdatum=8 oktober 2013|utgivare=Sveriges Radio|url=http://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=478&artikel=5667671%7Chämtdatum=9 oktober 2013|website=http://sverigesradio.se}}
- ↑ |Autor=Derk, Denis |Titel=Deklaration über die gemeinsame Sprache der Kroaten, Serben, Bosniaken und Montenegriner wird verabschiedet |Sammelwerk=Večernji list |Ort=Zagreb |Datum=2017-03-28 |ISSN=0350-5006 |Seiten=6–7 |Originaltitel=Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca |Originalsprache=sh |Online=http://www.vecernji.hr/hrvatska/deklaracija-o-zajednickom-jeziku-iz-zagreba-donosi-se-30-ozujka-u-sarajevu-1159142 |Abruf=2019-05-09}} (archiviert auf https://www.webcitation.org/6qg0sFVHO?url=https://www.vecernji.hr/vijesti/deklaracija-o-zajednickom-jeziku-iz-zagreba-donosi-se-30-ozujka-u-sarajevu-1159142 | webciteID= 6qg0sFVHO | text=WebCite}})
- ↑ «Le Prix Européen de l'Essai Charles Veillon - Fondation Charles Veillon»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-06-ին։ Վերցված է 2020-05-13
- ↑ Verzetsprijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945
- ↑ Preis der SWR-Bestenliste, Literaturpreis Gewinner
- ↑ Bestenliste des SWR
- ↑ Österreichischer Staatspreis für Europäische Literatur, Literaturpreis Gewinner
- ↑ Heinrich-Mann-Preis, Akademie der Künste, Berlin
- ↑ Premio Letterario Feronia Città di Fiano 2004
- ↑ Jean Améry-Preis für Dubravka Ugresic. In: Saarbrücker Zeitung (Kultur) vom 29. August 2012, S. BB5
- ↑ „Дубравка Угрешич ще бъде удостоена с почетното звание „доктор хонорис кауза“ на Софийския университет“, сайт на Софийския университет.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- DubravkaUgresic.com – Պաշտոնական կայքէջը
- http://www.complete-review.com/authors/ugresic.htm Complete Rewiev stranica, s recenzijama i kritikama pojedinih djela
- http://www.nacional.hr/articles/view/13799/ Nacionalov intervju
- http://www.imdb.com/name/nm0880111/ Dubravka Ugrešić na IMDB-u
- http://www.women-war-memory.org/index.php/hr/povijest/vjestice-iz-ria/31-slucaj-vjestice-iz-ria
- http://pescanik.net/search/?q=Dubravka%20Ugresic Archived 2014-03-14 at the Wayback Machine.
- http://www.novossti.com/2009/12/knjizevnica-dubravka-ugresic/
- https://www.facebook.com/groups/12727560659/?fref=ts
- Dubravka Ugrešić at the complete review
- Dubravka Ugrešić interview by Svetlana Boym in BOMB Magazine, 2002
- Ugrešić at Open Letter Books
|