Դոդո Անթաձե

Դոդո Անթաձե; վրաց.՝ დოდო კონსტანტინეს ძე ანთელავა
Ծնվել է	հոկտեմբերի 11 (24), 1900
Ծննդավայր	Վարձիա, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրաստան
Մահացել է	ապրիլի 18, 1978 (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Դիդուբեի պանթեոն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	դերասան և թատերական ռեժիսոր
Պարգևներ և մրցանակներ	; և Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ

Դոդո (Իսաակ) Կոնստանտինի Անթաձե (վրաց.՝ დოდო კონსტანტინეს ძე ანთაძე, հոկտեմբերի 11 (24), 1900, Վարձիա, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրաստան - ապրիլի 18, 1978(1978-04-18)^[1], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), վրացի խորհրդային դերասան, թատրոնի ռեժիսոր։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1971)^[2]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսաակ Անթաձեն ծնվել է 1900 թվականի սեպտեմբերի 28-ին (հոկտեմբերի 11, այլ տվյալներով՝ հոկտեմբերի 10-ին^[3]) Վրաստանի Վարձնա գյուղում (այժմ՝ Իմերեթի մարզ, Վրաստան)։

1919-1920 թվականներին սովորել է Թիֆլիսում Գ. Ջաբադարիի թատերական ստուդիայում, հետո սովորել է Կոնստանտին Մարջանիշվիլու մոտ^[4]։

1920 թվականից Թիֆլիսի Շոթա Ռուսթավելու անվան թատրոնում աշխատել է որպես ռեժիսորի ասիստենտ, իսկ 1925-1927 թվականներին՝ որպես ռեժիսոր։ 1927-1928 թվականներին եղել է Թիֆլիսի բանվորական թատրոնի ռեժիսոր։ 1928 թվականին ղեկավարել է Թիֆլիսի պատանի հանդիսատեսի թատրոնը։

1928 թվականին մասնակցել է Քութայիսում երկրորդ պետական դրամատիկական թատրոնի (այժմ՝ Թբիլիսիի Կ. Մարջանիշվիլու անվան թատրոն) հիմնադրմանը։ Նույն թվականից մինչ 1933 թվականը եղել է այդ թատրոնի ռեժիսորը, ներկայացումներ է բեմադրել Կոնստանտին Մարջանիշվիլու հետ համատեղ։ 1930 թվականին թատրոնը տեղափոխվել է Թիֆլիս։ 1933-1938 թվականներին Դոդո Անթաձեն եղել է այդ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարն ու տնօրենը։

1938-1952 թվականներին Իսաակ Անթաձեն եղել է Քութայիսի Լ. Մեսխիշվիլու անվան թատրոնի, 1952-1957 թվականներին՝ Թիֆլիսի Ա. Գրիբոյեդովի անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնի, իսկ 1957-1962 թվականներին՝ Թբիլիսիի Շոթա Ռուսթավելու անվան թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար ու տնօրեն^[4]։

Իսաակ Անթաձեն նաև եղել է ներկայացումների բեմադրող ռեժիսոր։

1962-1974 թվականներին եղել է Վրաստանի թատերական միության նախագահ։

Իսաակ Անթաձեն մահացել է 1978 թվականի ապրիլի 18-ին Թբիլիսիում։ Թաղված է Դիդուբեի պանթեոնում։

Կորչումներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1940)
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1971)
Վրացական ԽՍՀ Կ. Մարջանիշվիլու անվան պետական մրցանակ (1977 - «Մարջանիշվիլու կողքին» գրքի համար, 1975)
4 շքանշան
մեդալներ

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թատերական բեմադրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թիֆլիսի Շոթա Ռուսթավելու անվան թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1925 - «Երկրաշարժ Լիսաբոնում», Պոլիկարպ Կակաբաձե
1927 - «Վիլհելմ Տելլ», Ֆրիդրիխ Շիլլեր
1961 - «Քարթլիի կրակները», Վ. Կանդելակի
1962 - «Քութայիսցիներ», Լ. Սինիկիձե

Թիֆլիսի բանվորական թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1927 - «Տասը օր, որ ցնցեցին աշխարհը», ըստ Ջոն Ռիդի

Թիֆլիսի Կ. Մարջանիշվիլու անվան թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1928 - «Հոպ-լյա, մենք ապրում ենք», Էռնստ Տոլլեր (Կ. Մարջանիշվիլու հետ համատեղ)
1928 - «Ոչխարի աղբյուր», Լոպե դե Վեգա (Կ. Մարջանիշվիլու հետ համատեղ)
1929 - «Ով էր նա», Կառլո Կալաձե (Կ. Մարջանիշվիլու հետ համատեղ)
1931 - «Տուն Կուրի ափին», Կ. Կալաձե (Կ. Մարջանիշվիլու հետ համատեղ)
1932 - «Համրերը խոսեցին», Հերցել Բաազով
1933 - «Արևի խավարում Վրաստանում», Զուրաբ Անտոնով (Կ. Մարջանիշվիլու հետ համատեղ)
1934 - «Գուրիա Նինոշվիլի», Շալվա Դադիանի
1934 - «Շամիլ», Իոնա Վակելի (Չելիձեի հետ համատեղ)
1936 - «Հեռավորը», Ալեքսանդր Աֆինոգենով
1937 - «Իցկա Ռաժինաշվիլի», Հերցել Բաազով

Քութայիսի Լ. Մեսխիշվիլու անվան թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1939 - «Ասք նրանց մասին», Վ. Գաբեսկիրիա
1939 - «Երեկվանը», Շալվա Դադիանի
1939 - «Օթելլո», Վիլյամ Շեքսպիր
1941 - «Արքա Լիր», Վիլյամ Շեքսպիր
1944 - «Կրիչինսկու հարսանիքը», Ալեքսանդր Սուխովո-Կոբիլին
1948 - «Ավազակներ», Ֆրիդրիխ Շիլլեր
1952 - «Ռևիզոր», Նիկոլայ Գոգոլ
«Կայծից», Շալվա Դադիանի
«Կիկվիձե», Վ. Դարասելի

Թբիլիսիի Ա. Գրիբոյեդովի անվան ռուսական դրամատիկական թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1957 - «Խևիսբերի Գոչա», Սանդրո Շանշիաշվիլի

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Օրեր ոչ վաղ անցյալից», խորհրդային շրջանի վրացական թատրոնի պատմության վերաբերյալ (2 հատորով, 1966—1962 թվականներ)
«Մարջանիշվիլու կողքին», Կ. Մարջանիշվիլու անվան թատրոնի հիմնադրի հետ համատեղ աշխատանքի մասին (1975)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Антадзе Додо Константинович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Аатадзе Исаак Константинович в Словопедии
↑ Театральная Энциклопедия. драма опера балет оперетта цирк эстрада драматург режиссер
↑ ^4,0 ^4,1 Театральная энциклопедия. Гл. ред. С. С. Мокульский. Т. 1 - М.: Советская энциклопедия, 1961, 1214 стб. с илл., 12 л. илл.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դոդո Անթաձե

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոդո Անթաձե» հոդվածին։

[_4166310d30113082-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Антадзе Додо Константинович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[2] Аатадзе Исаак Константинович в Словопедии

[3] Театральная Энциклопедия. драма опера балет оперетта цирк эстрада драматург режиссер

[te1-4] 4,0 ^4,1 Театральная энциклопедия. Гл. ред. С. С. Мокульский. Т. 1 - М.: Советская энциклопедия, 1961, 1214 стб. с илл., 12 л. илл.

[1]

[2]

[3]

[4]