Դյունեկիլանի ճակատամարտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դյունեկիլանի ճակատամարտ
Թվականհուլիսի 8, 1716
Մասն էՀյուսիսային պատերազմ
ՎայրDynekilen?
Հակառակորդներ
Հրամանատարներ
Կողմերի ուժեր
Ռազմական կորուստներ

Դյունեկիլանի ճակատամարտ, ծովային պայքար, որը տեղի է ունեցել 1716 թվականի հուլիսի 8-ին մեծ Հյուսիսային պատերազմի ժամանակ, երբ դանիա-նորվեգիական թեթև ուժերը Թորենշելդի գլխավորությամբ փակեցին Դանիկան-ֆիորդում (Շվեդիայի արևմտյան ափին, Ստրմմստրադից դեպի հյուսիս) և պարտության մատնեցին հավասարապես ուժեղ շվեդական ջոկատին։ Թորենշելդի ջոկատի ծովագնացների 80 տոկոսը և զինվորների 90 տոկոսը նորվեգացիներ էին։ Շվեդական նավերի ջոկատը զբաղվում էր զորքի փոխադրումով Գյութեբորգից Ֆրեդրիկստադ։

Դանիա-նորվեգական նավատորմը պարտության մատնեց շվեդացիներին, տեղադրելով իր ռազմածովային և այլ նավեր պաշտպանողական կարգով, ինչպես նաև կղզում կործանեց մի փոքր բերդ, զինված վեցով 12 ֆունտ զենքերով։ Այն բանից հետո, երբ շվեդական ամենամեծ նավերից "Stenbock"-ը իջեցրեց դրոշները, թեթև նավերը նետվեցին ափ և լքվեցին անձնակազմի կողմից։ Շուտով մոտեցող շվեդական զինյալները ստիպեցին Թորենշելդին շվեդական մի քանի մրցանակների հետ միասին հեռանալ, մնացած նավերը՝ այրվեցին։ Դանիա-նորվեգական նավակազմը պայքարում կորցրեց 76 մարդ՝ մահացած և վիրավորված։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոկտեմբերի 28-ին դանիա-նորվեգական թագավոր Ֆրեդերիկ IV-ը պատերազմ հայտարարեց Շվեդիային։ Պատերազմի հռչակագիրը հայտնվեց Պոլտովայի ճակատամարտում շվեդական պարտությունից հետո, ինչը վճռական հաղթանակ բերեց Ռուսաստանի թագավոր Պյոտեր I-ին՝ Շվեդիայի Չառլզ XII-ի դեմ։

Ռազմա-ծովային կարգում 7 նավից բաղկացած դանիա-նորվեգական ուժերը Փիթեր Թորնենսիձոլի օրոք Դյունեկիլանի ֆեորդում ծուղակի մեջ գցեցին և հաղթեցին շվեդական 44 նավերից բաղկացած նավատորմին։ Շվեդական նավատորմը  տեղափոխում էր զորքեր, զինամթերք և մատակարարումներ Գոտեպորգից, որը նախատեսված էր Չարլզ XII- ի հրամանատարության ներքո Նորվեգիա ներխուժած ստորգետնյա զորքերի համար[1]։

Մասնակցած նավեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դանիա-Նորվեգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Hjælper 47 (պրամ)

Hvide Ørn 30 (ֆրագաթ)

Vindhund 16 (ֆրագաթ)

Charlotte Amalia 7 (կահույք)

Louisa 7 (կահույք)

Prinds Christian 7 (կահույք)

Շվեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Stenbock 24 (պրամ) — հանձնվել է

Proserpina 14 (կահույք) — գրավվել է

Ulysses 6 (կահույք) — գրավվել է

Lucretia 13 (կահուըք) — գրավվել և այրվել է

Hecla 13 (կահույք) — գրավվել և այրվել է

Achilles 5 (կես-կահույք) — գրավվել է

Pollux 5 (կես-կահույք) — գրավվել է

Hector 5 (կես-կահույք) — գրավվել և այրվել է

Castor 5 (կես-կահույք) — գրավվել է

?(կես-կահույք) — գրավվել և այրվել է

(կես-կահույք) — գրավվել և այրվել է

(սղոց) — գրավվել է

(սղոց) — գրավվել է

(սղոց) — գրավվել և այրվել է

(սղոց) — գրավվել և այրվել է

փոխադրամիջոց — 19 գրավված, 10 այրված

զինված նավեր — 2 գրավված

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Naval Wars in the Baltic 1553—1850 (1910) — R. C. Anderson

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Feldborg, Andreas Andersen (1807). Great and good deeds of Danes, Norwegians, and Holsteinians, collected by O. Malling, and tr. by the author of A tour in Zealand. Danske. էջ 170.