Դյուլա Հայ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դյուլա Հայ
հունգ.՝ Háy Gyula
Ծնվել էմայիսի 5, 1900(1900-05-05)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱբոնի, Cegléd District, Պեշտ, Հունգարիա[2]
Վախճանվել էմայիսի 7, 1975(1975-05-07)[1][2][3][…] (75 տարեկան)
Վախճանի վայրԱսքոնա, Իսոլե, Լոկարնո, Տիչինո, Շվեյցարիա[2]
Մասնագիտությունդրամատուրգ, գրող, թարգմանիչ և սցենարիստ
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԱշխատավայրՆյուգաթ
Պարգևներ
 Julius Hay Վիքիպահեստում

Դյուլա Հայ (հունգ.՝ Háy Gyula, մայիսի 5, 1900(1900-05-05)[1][2][3][…], Աբոնի, Cegléd District, Պեշտ, Հունգարիա[2] - մայիսի 7, 1975(1975-05-07)[1][2][3][…], Ասքոնա, Իսոլե, Լոկարնո, Տիչինո, Շվեյցարիա[2]), հունգարացի մտավորական, դրամատուրգ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սենոյը ծնվել է 1900 թվականին Աբոնիում` Ավստրո-հունգարական և եվրոպական ընտանիքում։ Նա մասնակցել է գերմանական կոմունիստական շարժմանը 1920-ական թվականներին (հատկապես ագիտացիոն պրոպագանդիստական աշխատանքներում)։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նա որոշ ժամանակով ապրել է Մոսկվայում` Լուքս հյուրանոցում տասնյակ ուրիշ կոմունիստ աքսորականների հետ[4]։ 1950-ական թվականներին նա եղել է այլախոհ Հունգարիայի գրողների միությունում և մի քանի ամիս հանդես է եկել բանվորների խորհրդի պաշտպանությամբ` գլխավորելով Հունգարական 1956 թվականի հեղափոխությունը։ Հունգարական հեղափոխության ժամանակ նշանակալի դեր է խաղացել Հունգարիայի գրողների միությունում` որպես հեղափոխական մարմին։ Մասնակցել է բանվորների խորհրդի շարժմանը, Ռադիոյի կոչն է գրել` ուղղված աշխարհի մտավորականությանը, որը հեռարձակվել է։ 1957 թվականի նոյեմբերին ձերբակալվել և դատապարտվել է 6 տարվա ազատազրկման։ Երեք ու կես տարի հետո նա ազատվել է բանտից և մի քանի տարի անց` 1965 թվականին, Հունգարիայից գնացել է Շվեյցարիա իր կնոջ` Եվայի հետ, որտեղ նա որպես էմիգրանտ շարունակել է պիես գրել Արևմուտքում։ Նա 1975 թվականին՝ իր 75-ամյակից երկու օր հետո, մահացել է Ասքոնայում` Շվեյցարիայում։

Ընտիր երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Tiszazug (1945)
  • Isten, császár, paraszt (1946)
  • Romok (1947)
  • Ítélet éjszakája (1948)
  • Az élet hídja (1951–52)
  • Erő (1952)
  • Gyilkosok tanyáján (1953)
  • Öt színdarab (1954)
  • Sorsok és harcok (1955)
  • Szabadság, szerelem (1955)
  • A pulykapásztor (1956)
  • Királydrámák (1964)

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Reményi Gyenes István: Ismerjük őket? Zsidó származású nevezetes magyarok (Ex Libris Kiadó, Budapest, 2000); ISBN 963-85530-3-0
  • Háy Gyula: Született 1900-ban; Interart, Budapest, 1990; ISBN 963-01-9976-9
  • Háy Éva (Háy Gyuláné, Majoros Éva): A barikád mindkét oldalán (Budapest, Osiris, 2000)
  • Ki kicsoda a magyar irodalomban? Könyvkuckó Kiadó, Budapest, 1999; ISBN 963-8157-91-7

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Háy, Julius [Gyula] // The Continuum Companion to Twentieth Century TheatreContinuum International Publishing Group, 2006. — ISBN 978-1-84714-001-2
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
  4. Peter Dittmar, "Der steinerne Zeuge des stalinistischen Terrors" Die Welt (30 October 2007); retrieved 11 November 2011. (գերմ.)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դյուլա Հայ» հոդվածին։