Դենիզ Գեզմիշ

Դենիզ Գեզմիշ; թուրքերեն՝ Deniz Gezmiş
Ծնվել է	փետրվարի 27, 1947
Ծննդավայր	Այաշ, Անկարայի մարզ, Թուրքիա
Մահացել է	մայիսի 6, 1972 (25 տարեկան)
Մահվան վայր	Անկարա, Թուրքիա
Գերեզման	Karşıyaka Cemetery
Քաղաքացիություն	Թուրքիա
Մայրենի լեզու	թուրքերեն
Կրթություն	Ստամբուլի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ, Haydarpaşa High School? և Ստամբուլի համալսարան
Մասնագիտություն	քաղաքական ակտիվիստ
Կուսակցություն	Թուրքիայի աշխատավորական կուսակցություն
Անդամություն	Generation 68'?
Կայք	deniz-gezmis.com
	Deniz Gezmiş Վիքիպահեստում

Դենիզ Գեզմիշ (թուրքերեն՝ Deniz Gezmiş, փետրվարի 27, 1947(1947-02-27), Այաշ, Անկարայի մարզ, Թուրքիա - մայիսի 6, 1972(1972-05-06)^[1], Անկարա, Թուրքիա), թուրք իրավաբան, 1968 թվականին տեղի ունեցած թուրքական շարժման մասնակից^[2]։ Գեզմիշը ընդհատակյա գործող Թուրքիայի ազգային ազատագրական բանակի թուրքերեն՝ Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu) հիմնադիրներից և պարագլուխներից մեկն է եղել^[3]։ Մինչև մահապատիժը, եղել է մարքսիզմ- լենինիզմ գաղափարախոսության մոլի պաշտպան և առաջամարտիկ։

Պատանեկություն

Դենիզ Գեզմիշը իր մանկությունը անց է կացրել Թուրքիայի մի քանի քաղաքներում, քանի որ նրա հայրը եղել է ուսուցիչ և տեղափոխվել է մի քաղաքից մյուսը։ Ավարտել է Ստամբուլի գիմնազիաներից մեկը։ Այդ տարիքից նրա մոտ առաջացել է քաղաքականության նկատմամբ սեր և սկսել է մասնակցել ձախական ուժերի հավաքներին։

Քաղաքական գործունեություն

1965 թվականին Գեզմիշը դարձել է Թուրքիայի աշխատավորական կուսակցության անդամ (թուրքերեն՝ Türkiye İşçi Partisi)։ 1966 թվականին ընդունվել է Ստամբուլի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետը, որտեղ էլ 1968 թվականի հունվարի 30-ին, մի խումբ ընկերների հետ միասին, հիմնադրել է «Իրավաբանների հեղափոխական կազմակերպությունը» (թուրքերեն՝ Devrimci Hukuklular Örgütü)։ Գեզմիշը եղել է 1968 թվականի Ստամբուլի ցույցերի գլխավոր կազմակերպիչը։ Նա ղեկավարել է ԱՄՆ դեսպանի այցի, ինչպես նաև ամերիկյան 6-րդ նավատորմի թուրքական ափ դուրս գալու դեմ ուղղված ցույցերը։ Մի քանի անգամ ձերբակալվել է` հեղափոխական գործունեության համար։

1969 թվականի մայիսի 31-ին, իրավաբան- ուսանողների հերթական ցույցի ժամանակ, Գեզմիշը վիրավորվել է և ձերբակալվել, իսկ համալսարանը փակվել է կառավարության հրամանով։ Գտնվելով ոստիկանանական հսկողության տակ` Գեզմիշը փախել է հոսպիտալից և տեղափոխվել Հորդանան` կապեր հաստատելով ՊԱԿ-ի հետ։

Պարտիզանական պատրաստություններ անցնելուց հետո` վերադարձել է Թուրքիա, որտեղ հիմնել է «Թուրքիայի ազգային ազատագրական բանակը» (թուրքերեն՝ Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu)։

1971 թվականի հունվարի 11-ին մասնակցել է Անկարայի բանկերից մեկի թալանին, իսկ նույն տարվա մարտի 4-ին ԹԱԱԲժն գերի է վերցրել ամերիկացի չորս զինծառայողների։ Արդյունքում, Գեզմիշը` իր համախոհների Յուսուֆ Ասլանի և Հյուսեյն Ինանի հետ ձերբակալվել է Սիվասի մարզի Շարքըշլա գյուղի մոտ։ 1971 թվականի հոկտեմբերի 9-ին դատապարտվել է մահապատժի։ Որպես դատավճիռ նշված էր սահմանադրական կարգին սպառնալիք հասցնելը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Çandar, Cengiz (2008 թ․ ապրիլի 6). «The 68 generation, Deniz Gezmiş, and us». Turkish Daily News. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 30-ին.(չաշխատող հղում)
↑ Mullenbach, Mark J. «Middle East/North Africa/Persian Gulf Region». Third-Party Interventions in Intrastate Disputes Project. University of Central Arkansas. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 1-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դենիզ Գեզմիշ» հոդվածին։

[_2b83d82aca692918-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[tdn1-2] Çandar, Cengiz (2008 թ․ ապրիլի 6). «The 68 generation, Deniz Gezmiş, and us». Turkish Daily News. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 30-ին.(չաշխատող հղում)

[uca-3] Mullenbach, Mark J. «Middle East/North Africa/Persian Gulf Region». Third-Party Interventions in Intrastate Disputes Project. University of Central Arkansas. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 1-ին.

[1]

[2]

[3]