Դավիթ Սեդրակյան (ֆիզիկոս)

Դավիթ Սեդրակյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 9, 1938; Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	դեկտեմբերի 1, 2019 (80 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս և աստղաֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)	Երևանի պետական համալսարան և ՀՀ ԳԱԱ
Գործունեության ոլորտ	տեսական ֆիզիկա
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ
Ալմա մատեր	ԵՊՀ ֆիզիկայի ֆակուլտետ (1961) և Երևանի պետական համալսարան
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1972)
Պարգևներ	և
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դավիթ Սեդրակյան (այլ կիրառումներ)

Դավիթ Մհերի Սեդրակյան (դեկտեմբերի 9, 1938(1938-12-09), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 1, 2019(2019-12-01)^[1], Երևան, Հայաստան), հայ ֆիզիկոս-տեսաբան և աստղաֆիզիկոս։ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1990, թղթակից անդամ 1982-ից), ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1972), պրոֆեսոր (1975)։ Սեդրակյանի աշխատությունները վերաբերում են ճառագայթման տեսության, գրավիտացիայի, և տեսական աստղաֆիզիկայի բնագավառներին։

Կենսագրական ակնարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դավիթ Սեդրակյանը ծնվել է Երևանում 1938 թ. դեկտեմբերի 9-ին։ 1956-1961 թթ. սովորել և ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետը։ 1964-1975 թթ. եղել է Երևանի պետական համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի դոցենտ, 1975-1977 թթ.՝ Երևանի պետական համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր, 1977-1986 թթ.՝ Երևանի պետական համալսարանի ընդհանուր ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ, 1986-1990 թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս-քարտուղար, 1990-1994 թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ (հետագայում ՀՀ ԳԱԱ) փոխնախագահ, 1994-2013 թթ.՝ Երևանի պետական համալսարանի ընդհանուր ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ, ՀՀ ԳԱԱ ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի պրոբլեմների խորհրդատու նախագահ, 2013 թվականից ԵՊՀ Վ. Համբարձումյանի անվան Ընդհանուր ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի ամբիոնի պատվավոր վարիչ, պրոֆեսոր^[2]։

Գիտական գործունեության հիմանական ուղղությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուսումնասիրել է լիցքավորված մասնիկների դիֆրակցիոն ճառագայթումը։ Գտել է ձգողական դաշտը նկարագրող էյնշտեյնյան հավասարումների սակավաթիվ լուծումներից մեկը՝ առանցքասիմետրիկ լուծումը վակուումում, դրա հիման վրա ստեղծել պտտվող երկնային մարմինների տեսություն, որը կիրառել է պտտվող պոլիտրոպ աստղային մոդելների, սպիտակ թզուկների և բարիոնային աստղերի ֆիզիկական բնութագրերի հետազոտման համար։ Այդ տեսության արդյունքները հաստատել են, որ Էնթոնի Հյուիշի հայտնաբերած պուլսարները պտտվող նեյտրոնային աստղեր են։ Զբաղվել է նաև պուլսարներում գերհզոր մագնիսական դաշտերի առաջացման պրոբլեմով, մասնավորապես, առաջարկել է նեյտրոնների և պրոտոնների գերհոսելիության հատկության վրա հիմնված տեսական մեխանիզմ, որով բացատրվում է գերհզոր մագնիսական դաշտերի գոյությունը պուլսարներում։

Ոլորտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստղաֆիզիկա, քվանտային ֆիզիկա, մաթեմատիկական Ֆիզիկա, և այլն։

Հետաքրքիր տվյալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1982 թվականին եղել է ՀՀ ԳԱԱ երբևիցե ամենաերիտասարդ թղթակից-անդամը^[փա՞ստ]:

Մանկավարժական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դավիթ Սեդրակյանը գիտական աշխատանքը զուգակցում էր մանկավարժական գործունեության հետ։ Կարդում էր ընդհանուր ֆիզիկայի Էլեկտրականություն և մագնիսականության դասընթացը, ինչպես նաև մասնագիտացված դասախոսություններ գրավիտացիայից, աստղաֆիզիկայից։

Գիտա-կազմակերպչական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2000-2017 թթ․ եղել է «Աստղաֆիզիկա» հանդեսի գլխավոր խմբագիրը։ Կազմակերպել է կոֆերանսներ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (2019)^[3]
Անանիա Շիրակացի մեդալ (1999)
Հայաստանի Լենինյան կոմերիտմիության մրցանակի դափնեկիր գիտության և տեխնիկայի բնագավառում (1970)

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Superdense QCD matter and compact stars, Dordrecht, The Netherlands, 2006, xvii, 429 p
Թերմոդինամիկա և վիճակագրական ֆիզիկա, Երևան,, 2012, 344 էջ
Թերմոդինամիկա և վիճակագրական ֆիզիկա, Երևան, 1979, 176 էջ^[4]։

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոդվածների մատենագիտություն^[5]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

В Национальной академии наук Армении праздновали 50-летие международного журнала «Астрофизика»(հայ.) = ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայում շուքով նշվեց «Աստղաֆիզիկա» միջազգային հանդեսի հիմնադրման 50-ամյակը // Наука : газета НАН РА. — 2015. — Т. 286. — № 9. — С. 3.
Давид Седракян. Биобиблиография = Դավիթ Սեդրակյան. կենսամատենագիտություն / Сост. А. Айрапетян. — Ер.: изд-во Ереванского университета, 2012. — 147 с.
К 70-летию академика Д. М. Седракяна // Известия НАН РА. Физика. — 2009. — Т. 44. — № 1. — С. 73—74.
К 60-летию академика Д. М. Седракяна // Известия НАН РА. Физика. — 1999. — Т. 34. — № 1. — С. 60—61.
Седракян Давид Мгерович // Армянская советская энциклопедия / Виктор Амбарцумян. — Ер., 1984. — Т. 10. — С. 265. — 736 с.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 https://www.sci.am/membersview.php?id=173&langid=2
↑ «Ֆիզիկայի ֆակուլտետ». ysu.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
↑ «Հանրապետության նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». www.president.am. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 6-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Դավիթ Սեդրակյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 27-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Кананова Н. Генералов-академиков больше, чем аспирантов // Голос Армении : общественно-политическая газета. — 2014.
«Davit Sedrakian» (անգլերեն). Армянское астрономическое общество. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 17-ին.
«Դավիթ Սեդրակյանի լուսանկարը». www.ysu.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիթ Սեդրակյան (ֆիզիկոս)» հոդվածին։

[_e8fba81876d13deb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 https://www.sci.am/membersview.php?id=173&langid=2

[2] «Ֆիզիկայի ֆակուլտետ». ysu.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.

[3] «Հանրապետության նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». www.president.am. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 6-ին.

[4] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Դավիթ Սեդրակյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 27-ին.

[5] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]