Դավիթ Լորթքիփանիձե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դավիթ Լորթքիփանիձե
վրաց.՝ დავით ლორთქიფანიძე
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 5, 1963(1963-08-05) (60 տարեկան)
ԾննդավայրԹբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Վրաստան
ԿրթությունԹբիլիսիի պետական համալսարան (1985)
Գիտական աստիճանաշխարհագրական գիտությունների դոկտոր (2001)
Մասնագիտությունմարդաբան, հնագետ, նախապատմության ուսումնասիրող և հնեամարդաբան
ԱշխատավայրԹբիլիսիի պետական համալսարան, Վրաստանի ազգային թանգարան, Վրաստանի Սիմոն Ջանաշիայի թանգարան և Vakhushti Bagrationi Institute of Geography?
Ծնողներհայր՝ Otar Lordkipanidze?
Զբաղեցրած պաշտոններտնօրեն
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԳերմանիայի հնագիտական ինստիտուտ, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Եվրոպական ակադեմիա[2] և World Academy of Art and Science?[3]
 David Lordkipanidze Վիքիպահեստում
Դմանիսի պեղումնավայրի գտածոներից. թվագրվում են մեզանից 2,6-ից 0,9 միլիոն տարի առաջվա ժամանակների[4]

Դավիթ Լորթքիփանիձե (վրացերեն՝ დავით ლორთქიფანიძე) օգոստոսի 5, 1963(1963-08-05), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ, վրացի մարդաբան և հնագետ, գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Վրաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, Վրաստանի ազգային թանգարանի գլխավոր տնօրեն։ Անվանի հնագետ Օթար Լորթքիփանիձեի որդին է։

Գործունեությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դավիթ Լորթքիփանիձեին լայնորեն ճանաչում են որպես մարդկային կմախքի քարացած գոյացությունների հայտնաբերողի, որը դրանց նախապես տվեց Homo georgicus անվանումը, սակայն հետագայում դրանք բնորոշվեցին իբրև Homo erectus: Ղեկավարելով ներկայիս Վրաստանի տարածքում գտնվող Դմանիս քաղաքի մերձակայքում իրականացված հնագիտական պեղումները, նա հայտնաբերել է նախամարդու կմախքի քարացածություններ և հայտարարել որ իրեն հաջողվել է գտնել Homo erectus-ին նախորդած տեսակին։ Իրար ետևից հայտնաբերված չորս քարացած կմախքները ներկայացնում էին նախամարդու զարգացման մի աստիճան, որում արտահայտված է Homo habilis-ից անցումը Homo erectus-ին։ Մանրազնին հետազոտությունից հետո դրանք վերագրվել են մեզանից 1.8 միլիոն տարի առաջվա ժամանակների[5]։

Դավիթ Լորթքիփանիձեն բազմաթիվ պարգևների է արժանացել, այդ թվում՝ Վրաստանի Պատվո շքանշանի (2000), Մոնակոյի իշխանի մրցանակի (2001), ֆրանսիական "Palmes Academiques" (2002) և Պատվո (2006) շքանշանների, Ռոլեքսի մրցանակի (2004), Գյոթեի մեդալի (2016)...

2004 թվականին նա նշանակվել է Վրաստանի ազգային թանգարանի գլխավոր տնօրեն, ընտրվել Վրաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ (2007), արվեստի ու գիտության համաշխարհային ակադեմիայի (ԱՄՆ) գիտաշխատող (2007)[6]։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gerhard Bosinski, David Lordkipanidze, Konrad Weidemann: Der altpaläolithische Fundplatz Dmanisi (Georgien, Kaukasus). In: Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums. Band 42, 1995, S. 21–203.
  • mit Leo Gabunia, Abesolom Vekua et al.: Earliest Pleistocene Hominid Cranial Remains from Dmanisi, Republic of Georgia: Taxonomy, Geological Setting, and Age. In: Science. Band 288, Nr. 5468, 2000, S. 1019–1025, doi:10.1126/science.288.5468.1019
  • mit Abeselom Vekuae et al.: A New Skull of Early Homo from Dmanisi, Georgia. In: Science. Band 297, Nr. 5578, 2002, S. 85–89, doi:10.1126/science.1072953 und – mit Abb. – doi:10.1126/science.1072953
  • mit Abeselom Vekua et al.: The earliest toothless hominin skull. In: Nature. Band 434, 2005, S. 717–718, doi:10.1038/434717b
  • mit Tea Jashashvili, Abeselom Vekua et al.: Postcranial evidence from early Homo from Dmanisi, Georgia. In: Nature. Band 449, 2007, S. 305–310, doi:10.1038/nature06134
  • David Lordkipanidze: Georgiens Geschichte in 33 Objekten. Mitteldeutscher Verlag, Halle (Saale) 2018, ISBN 978-3-96311-045-0.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://www.goethe.de/resources/files/pdf290/liste_preistraegerinnen_goethe-medaille_1955-20222023.pdf
  2. https://www.ae-info.org/ae/User/Lordkipanidze_David
  3. https://worldacademy.org/author/dlordkipanidze/
  4. Fred Spoor: Small-brained and big-mouthed. In: Nature. Band 502, Nr. 7472, 2013, S. 452–453, doi:10.1038/502452a
  5. Wilford, John Noble (2007 թ․ սեպտեմբերի 19). «New Fossils Offer Glimpse of Human Ancestors». The New York Times. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  6. «National Academy of Sciences». Nas.nasonline.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիթ Լորթքիփանիձե» հոդվածին։