Դաշնային շրջան
Դաշնային շրջան, վարչական հատուկ միավոր տարբեր դաշնություններում: Այս շրջանները կարող են գտնվել ֆեդերացիայի ազգային կառավարության ուղղակի իրավասության ներքո, ինչպես ֆեդերալ տարածքների դեպքում (օրինակ՝ Հնդկաստան, Մալայզիա), կամ կարող են գործել որպես սովորական ֆեդերացված միավորներ (օրինակ՝ Բրազիլիա, Ռուսաստան): Ֆեդերալ շրջանները հաճախ ներառում են նաև մայրաքաղաքային շրջաններ։
Երկրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ընթացիկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բրազիլիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դաշնային շրջանը ներառում է Բրազիլիայի մայրաքաղաք Բրազիլիան։
Հնդկաստան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հնդկաստանում «Միութենական տարածք» տերմինը օգտագործվում է ութ տարածքների համար, որոնք գտնվում են Միության կառավարության (նաև կոչվում է կենտրոնական կառավարություն) անմիջական իրավասության ներքո և կառավարվում են լեյտենանտ-նահանգապետի կամ ադմինիստրատորի կողմից։ Դրանք են՝ Անդամանյան և Նիկոբարյան կղզիները, Չանդիգարխը, Դադրա և Նագար Հավելին և Դաման և Դյուն, Դելին, Ջամուն ու Քաշմիրը, Լադախը, Լաքշադվիպը և Պուդուչերին։ Դրանցից Դելին, Ջամուն ու Քաշմիրը և Պուդուչերին ունեն ինքնակառավարում՝ իրենց ընտրված օրենսդիր մարմիններով և գլխավոր նախարարներով։
Մալայզիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մալայզիայում «Ֆեդերալ տարածք» (Wilayah Persekutuan) տերմինը կիրառվում է երեք տարածքների նկատմամբ, որոնք գտնվում են դաշնային կառավարության անմիջական վերահսկողության ներքո։ Դրանք են՝ Կուալա Լումպուրը (ազգային մայրաքաղաք), Պուտրաջայան (դաշնային կառավարության վարչական կենտրոն) և Լաբուանը (միջազգային արտերկրյա ֆինանսական կենտրոն)։
Նիգերիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆեդերալ մայրաքաղաքային տարածքը Նիգերիայի կենտրոնական մասում գտնվող դաշնային տարածք է։ Նիգերիայի մայրաքաղաք Աբուջան գտնվում է այս տարածքում։ Ֆեդերալ մայրաքաղաքային տարածքը ձևավորվել է 1976 թվականին՝ Նասարավա, Նիգեր և Կոգի նահանգների որոշ հատվածներից։ Այն տեղակայված է երկրի Միջին գոտու շրջանում։ Տարածքը կառավարվում է Ֆեդերալ մայրաքաղաքային տարածքի վարչակազմի կողմից, որի ղեկավարը նախարարն է։
Պակիստան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պակիստանում «Ֆեդերալ տարածք» տերմինը վերաբերում է Իսլամաբադի հինգ գոտիներին և 12 միութենական խորհուրդներին, որոնք գտնվում են պետական կառավարության ուղղակի վերահսկողության ներքո՝ որպես Իսլամաբադի մայրաքաղաքային տարածք։
Ռուսաստան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռուսաստանում երեք քաղաքներ ունեն ֆեդերալ նշանակություն՝ Մոսկվան, Սանկտ Պետերբուրգը, ինչպես նաև Սևաստոպոլը, որը Ռուսաստանի կողմից համարվում է ֆեդերալ նշանակության քաղաք (միջազգային մակարդակով այն ճանաչվում է որպես Ուկրաինայի մաս, սակայն օկուպացված է Ռուսաստանի կողմից)։ Յուրաքանչյուր քաղաք համարվում է առանձին ֆեդերալ սուբյեկտ և ունի իր օրենսդիր մարմինը։
Ռուսաստանում նաև կան ֆեդերալ շրջաններ, սակայն դրանք ձևավորում են վարչական լրացուցիչ մակարդակ՝ դաշնային կառավարության և ֆեդերալ սուբյեկտների միջև, այլ ոչ թե առանձին իրավասություն։
Միացյալ Նահանգներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ԱՄՆ դաշնային կառավարության նստավայրը՝ Վաշինգտոնը, գտնվում է դաշնային շրջանում, որը կոչվում է Կոլումբիայի շրջան (District of Columbia):
Բացի այդ, ԱՄՆ-ում կան այլ դաշնային կառավարմամբ տարածքներ, որոնք գտնվում են 50 նահանգներից մեկի սահմաններում, սակայն չեն ենթարկվում տվյալ նահանգի իշխանությանը. դրանք կոչվում են դաշնային անկլավներ։
ԱՄՆ-ի դաշնային դատարանների համակարգը յուրաքանչյուր նահանգը, Կոլումբիայի շրջանը և Պուերտո Ռիկոն բաժանում է մեկ կամ ավելի դաշնային դատական շրջանների։ Յուրաքանչյուր շրջանում գործում են Միացյալ Նահանգների շրջանային դատարան և սնանկության դատարան։
Կան նաև տարածաշրջանային դաշնային դատական շրջաններ (Circuit Courts), որոնցից յուրաքանչյուրը ներառում է մի քանի նահանգներ (բացառությամբ Կոլումբիայի շրջանի դատարանի և Ֆեդերալ շրջանի դատարանի, որոնք գործում են ոչ թե աշխարհագրական, այլ առարկայական իրավասության հիման վրա)։ Պուերտո Ռիկոն և ԱՄՆ տարածքային դատարանները նույնպես պատկանում են շրջաններին։ Յուրաքանչյուր շրջան ունի Միացյալ Նահանգների վերաքննիչ դատարան։
Վենեսուելա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վենեսուելայում Մայրաքաղաքային շրջանը (Capital District) ներառում է Վենեսուելայի մայրաքաղաք Կարակասը։
Արգենտինա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արգենտինայում Ֆեդերալ շրջանը (Federal District) 1994 թվականին վերածվեց Բուենոս Այրես ինքնավար քաղաքի։
Ավստրալիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջերվիս Բեյի տարածքը (Jervis Bay Territory) Ավստրալիայի ներքին տարածք է, որը 1915 թվականին անցել է Նոր Հարավային Ուելսի նահանգից դաշնային կառավարության վերահսկողությանը[1]՝ Արևմտյան Ավստրալիայի մայրաքաղաքային տարածքի (Australian Capital Territory, ACT) համար ծովային մուտք ապահովելու նպատակով[2]։ Ջերվիս Բեյի տարածքի ընդունման ակտի պայմաններով ACT-ի օրենքները կիրառվում են նաև Ջերվիս Բեյի տարածքում[3]։ Այն կառավարվում էր Ներքին գործերի վարչության և տարածքների դեպարտամենտի կողմից (կամ ավելի ուշ՝ մայրաքաղաքային տարածքի դեպարտամենտ)։ 1989 թվականին, երբ ACT-ը ձեռք բերեց ինքնակառավարման իրավունք, Ջերվիս Բեյի տարածքի վարչարարությունը փոխանցվեց արվեստի, սպորտի, շրջակա միջավայրի, տուրիզմի և տարածքների դեպարտամենտին։ Այնուհետև այն դարձավ տարբեր դաշնային գերատեսչությունների պատասխանատվության ոլորտը՝ տարածքների նախարարի հսկողությամբ։
Մեքսիկա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մեքսիկայում դաշնային շրջանը 2016 թվականի հունվարի 1-ից վերափոխվեց Մեխիկո քաղաքի (Mexico City)։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Seat of Government Surrender Act (NSW) Act 9 of 1915». This document, assented to by the Governor-General in 1915, provided for the transfer of 28 square miles of land at Jervis Bay to the Commonwealth, in addition to the areas surrendered under the Seat of Government Acceptance Act 1909 and the Seat of Government Surrender Act 1909. Museum of Australian Democracy. Վերցված է 17 January 2013-ին.
- ↑ «Jervis Bay area Most Suitable for Commonwealth Purposes». A portion of land at Jervis Bay was included in the Federal Capital Territory to provide a seaport for Australia's only inland capital. Museum of Australian Democracy. Արխիվացված է օրիգինալից 28 April 2013-ին. Վերցված է 17 January 2013-ին.
- ↑ «Jervis Bay Territory Governance and Administration». Although the Jervis Bay Territory is not part of the Australian Capital Territory, the laws of the ACT apply, in so far as they are applicable and, providing they are not inconsistent with an Ordinance, in the Territory by virtue of the Jervis Bay Acceptance Act 1915. The Department of Regional Australia, Local Government, Arts and Sport. Վերցված է 17 January 2013-ին.