Դանա Էնդրյուս

Դանա Էնդրյուս; անգլ.՝ Dana Andrews
Ծնվել է	հունվարի 1, 1909[…]
Ծննդավայր	Collins, Միսսիսիպի, ԱՄՆ
Մահացել է	դեկտեմբերի 17, 1992[…] (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոս Ալամիտոս, Օրինջ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Կրթություն	Սեմ Հյուսթոնի պետական համալսարան
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	դերասան, կինոդերասան, հեռուստատեսային դերասան և արհմիութենական գործիչ
Ժանրեր	վեսթեռն

Կարվեր Դանա Էնդրյուս (անգլ.՝ Carver Dana Andrews, հունվարի 1, 1909(1909-01-01)^[1]^[2]^[3]^[…], Collins, Միսսիսիպի, ԱՄՆ - դեկտեմբերի 17, 1992(1992-12-17)^[2]^[3]^[4]^[…], Լոս Ալամիտոս, Օրինջ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), առավել հայտնի է որպես Դանա Էնդրյուս, ամերիկացի դերասան։

Մանկություն և պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարվեր Դանա Էնդրյուսը ծնվել է Միսիսիպի նահանգի Քոլինզ բնակավայրում^[5], Ֆորեսթ Էնդրյուսի և նրա կնոջ` Էնիսի, ինը երեխաներից երրորդն է։ Շուտով ընտանիքի հետ տեղափոխվում է Տեխաս, որտեղ ծնվում են նրա կրտսեր եղբայրները և քույրերը։ Ընդհանուր առմամբ ընտանիքում ծնվում է 13 երեխա, որոնցից 12-երորդը Դանայի եղբայր Սթիվ էր, ով հետագայում նույնպես դերասան է դառնում^[6]։

Դանան քոլեջ է հաճախել Հյուստոնում^[7], ինչպես նաև որոշ ժամանակ աշխատել է որպես հաշվապահ։ 1931 թվականին նա տեղափոխվել է Լոս Անջելես, որպեսզի սկսի երգչի կարիերա։ Ապրուստի համար նա փոխել է մի քանի մասնագիտություն։ Դանայի գործատուներից մեկը հավատում է նրա ունակություւններին և վճարում է նրա` օպերային արվեստի և դերասանական վարպետության ուսուցման համար։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դանան պայմանագիր է ստորագրել Սեմուել Գոլդվինի հետ` Լոս Անջելես տեղափոխվելուց 9 տարի հետո։ Կինոյում իր առաջին դերը խաղացել է Գերի Կուպերի հետ, 1940 թվականին, Ուիլյամ Ուայլերի «Արևմուտքի մարդը» ֆիլմում։ 1943 թվականին Դանան խաղացել է Հենրի Ֆոնդայի հետ` «Միջադեպ Օքս-Բոուում» ֆիլմում մարմնավորելով Լինչի դատաստանի զոհի դեր։

1944 թվականին Դանան նկարահանվել է «Լորա» ֆիլմում` խաղալով սպանություն հետաքննող դետեկտիվի դեր, իսկ 1946 թվականին նկարահանվել է «Մեր կյանքի լավագույն տարիները» ֆիլմում` խաղալով պատերազմից վերադարձող զինվորի դեր։ Նրա այս 2 աշխատանքները ամենահայտնին և կարևորն են նրա ամբողջ կարիերայի ընթացքում։ Նշանակալի է նաև Դանայի խաղը «Այնտեղ, որտեղ վերջանում է մայթը» ֆիլմում (1950)։

Այդ ժամանակ արդեն դերասանի հակվածությունը դեպի ալկոհոլը կործանարար ազդեցություն էր ունենում նրա կարիերայի վրա։ Նա սկսում է նկարահանվել երկրորդ կատեգորիայի ֆիլմերի 2-րդ պլանի դերերում, չնայած չի դադարեցնում աշխատանքը կինոյում մինչև 80-ական թվականներ։ 1963 թվականին Դանան ընտրվել է ԱՄՆ Կինոդերասանների գիլդիայի նախագահ։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1932 թվականին Դանա Էնդրյուսն ամուսնացել է Ժանեթ Մյուրեի հետ։ Վերջինս մահացել է 1935 թվականին, իրենց որդու` Դեյվիդի (երաժիշտ և կոմպոզիտոր, մահացել է 1964 թվականին), ծնվելուց հետո։ 1939 թվականի նոյեմբերի 17-ին Դանան ամուսնացել է դերասանուհի Մերի Թոդի հետ։ Նրանք ունեցել են 3 երեխա. Քեթրինը (1942), Սթիվենը (1944) և Սյուզանը (1948)։ 20 տարի ընտանիքն ապրել է Տոլուկա Լեյքում։ Երբ երեխաները մեծանում են, Դանան և Մերին տեղափոխվում են Ստուդիո Սիթիում գտնվող տունը, որը գնել էր նրանց ընկեր ռեժիսոր Ժակ Տուրնյորը։

Դանային հաջողվում է հաղթահարել ալկոհոլիզմը։ Իր կյանքի վերջին տարիներին նա տառապում էր Ալցհեյմերի հիվանդությամբ։ 1992 թվականին Դանա Էնդրյուսը մահացել է սրտի անբավարարությունից և թոքաբորբից^[8]։

Ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1940-Մարդն արևմուտքից / The Westerner-Հոդ Ջոնս
1941-Ծխախոտի ճանապարհ / Tobacco Road-կապիտան Տիմ Հարմոն
1941-Կրակով / Ball of Fire — Ջոն Լայլակ
1943-Պատահար Օքս-Բոուում / The Ox-Bow Incident-Դոնալդ Մարտին
1943-Հյուսիսային աստղ / The North Star-Կոլյա Սիմոնով
1944-Լորա / Laura-Մարկ Մակֆերսոն
1945-Ընկած հրեշտակ/ Fallen Angel-Էրիկ Սթենտոն
1946-Մեր կյանքի լավագույն տարիները / The Best Years of Our Lives-կապիտան Ֆրեդ Դերրի
1947-Դեյզի Քենյոն / Daisy Kenyon-Դեն Օ'Մարա
1947-Բումերանգ / Boomerang!-Հենրի Լ. Գավրի, նահանգի դատախազ
1948-Երկաթե վարագույր / The Iron Curtain-Իգոր Գուզենկո
1950-Այնտեղ, որտեղ վերջանում է մայթը / Where the Sidewalk Ends-սերժանտ Մարկ Դիքսոն
1950-Մահվան եզր / Edge of Doom-հայր Ռոտ
1954-Փղի քայլը/ Elephant Walk-Դիկ Կարվեր
1956-Քանի դեռ քաղաքը քնած է / While the City Sleeps-Էդվարդ Մոբլի
1956-Խելամիտ կասկածներից անդին/ Beyond a Reasonable Doubt-Թոմ Գարետ
1958-Կախարդված կղզին / Enchanted Island-Էբներ «Էբ» Բեդֆորդ
1965-Սիրելին / The Loved One-գեներալ Բակ Բրինկման
1974-Օդանավակայան 1975 / Airport 1975-Սքոթ Ֆրիմեն
1976-Վերջին մագնատը / The Last Tycoon-Ռեդ Ռիդինգվուդ
1978-Լավ տղաները սև են հագնվում / Good Guys Wear Black-Էդգար Հարոլդս
1984-Արքայազն Ջեքը / Prince Jack-Կարդինալ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Discogs — 2000.
↑ Հ. Թահմիզյան, Կինոռեժիսորներ, դերասաններ, Երևան, 1984, էջ 22
↑ «Dana Andrews». Find a Grave. 2002 թ․ հունիսի 12.
↑ Coons, Robbin (1940 թ․ սեպտեմբերի 27). «Hollywood Sights And Sounds». Big Spring Daily Herald. էջ 7. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 15-ին – via Newspapers.com.
↑ Severo, Richard (1992 թ․ դեկտեմբերի 19). «Dana Andrews, Film Actor of 40's, Is Dead at 83». The New York Times. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 2-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դանա Էնդրյուսը(անգլ.) NNDB կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դանա Էնդրյուս» հոդվածին։

[_8b69ffea6507877a-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f40a85d43e3edc39-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_8e59cba6cdabdfce-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.

[_4deea0ba6e0fa2b4-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Discogs — 2000.

[5] Հ. Թահմիզյան, Կինոռեժիսորներ, դերասաններ, Երևան, 1984, էջ 22

[6] «Dana Andrews». Find a Grave. 2002 թ․ հունիսի 12.

[7] Coons, Robbin (1940 թ․ սեպտեմբերի 27). «Hollywood Sights And Sounds». Big Spring Daily Herald. էջ 7. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 15-ին – via Newspapers.com.

[query.nytimes-8] Severo, Richard (1992 թ․ դեկտեմբերի 19). «Dana Andrews, Film Actor of 40's, Is Dead at 83». The New York Times. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 2-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]