Գորգան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գորգան (այլ կիրառումներ)
Քաղաք
Գորգան
گرگان
ԵրկիրԻրան Իրան
ԵրկրամասԳոլեստան
Մակերես1700 կմ²
ԲԾՄ148 մ
Պաշտոնական լեզուՊարսկերեն
Բնակչություն329536[1] մարդ (2011)
Ժամային գոտիUTC+3:30
Հեռախոսային կոդ017
Պաշտոնական կայքgorgan.ir
Գորգան (Իրան)##
Գորգան (Իրան)

Գորգան (պարսկերեն՝ گرگان), քաղաք Իրանում, Գոլեստան գավառի վարչական կենտրոնն է։ Գորգանը երկրի հյուսիսում է, Կասպից ծովից 30 կմ հեռավորության վրա։ Քաղաքը մայրաքաղաք Թեհրանից 400 կմ արևելք է գտնվում։ Գորգանից 150 կմ հեռավարության վրա գտնվում է Գոլեստանի ազգային պարկը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը հին հունական աղբյուրներում հայտնի է Հիրկանիա անունով, որը գալիս է պահլավերեն Վարկանա անվանումից (Գայլերի երկիր)։ Ավելի ուշ շրջանում քաղաքն անվանվել է Աստարաբադ և այդ անունը կրել է մինչև 1937 թվականը։

Լենկ Թեմուրը 1384 թվականին ավերել է Գորգանը։

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

{{{2}}} Ակտաու, Ղազախստան

Գորգագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գորգանը, ինչպես և ողջ Գոլեստան գավառը, հայտնի է գորգագործությամբ։ Ջաջիմ կարպետները գործվում են այս գավառում։ Գոլեստանի կարպետագործության ավանդույթները գալիս են հին իրանական Բուխարա քաղաքից, որն այժմ Ուզբեկստանի կազմում է։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոլեստանում գերիշխում է չափավոր և խոնավ կլիման, որը հայտնի է «չափավոր կասպյան կլիմա» անվանումով։ Գոլեստանում կլիմայի ձևավորման վրա ազդում են մի շարք գործոններ՝ Ալբորզի լեռնաշղթան, լեռների ուղղվածությունը, քամիները և այլն։ Այս գործոնների շնորհիվ Գոլեստանում երեք տարբեր կլիմաներ են ձևավորվել՝ չափավոր, լեռնային և կիսաչոր։ Տարեկան տեղումները կազմում են 600 մմ։

 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Գորգանում
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C) 29 32,4 35 39 43 45 44 44 41,6 39 36 29,2 45
միջին առավելագույնը (°C) 12,4 13,1 15,3 21,2 29,6 30,9 32,6 32,7 29,9 24,8 18,8 14,3 22,74
միջին նվազագույնը (°C) 3,4 3,8 6,1 10,7 15,5 19,9 22,8 22,9 19,6 13,9 8,9 5,2 12,73
բացարձակ նվազագույնը (°C) −10 −6 −3,2 0 2,8 10 15 13 9 3 −2 −7 −10
տեղումների քանակը (մմ) 55 55,8 79,4 52,8 44,1 33,4 22,2 27,3 38,9 66,1 68,5 57,5 601
Աղբյուր՝ Օդերևութաբանական կայանների վիճակագրություն

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]