Գլասնոստ

ԽՍՀՄ պատմության հետ կապված թեմաներ
ԽՍՀՄ պատմություն
Նախապատմություն Կոմունիզմ Բոլշևիզմ Համաշխարհային հեղափոխություն Ռուսական սոցիալ-դեմոկրատական աշխատավորական կուսակցություն ՌՍԴԱԿ-ի 2-րդ համագումար Բոլշևիկյան կուսակցություն Ռուսական կայսրություն Առաջին համաշխարհային պատերազմ Փետրվարյան հեղափոխություն
1917–1927: Կազմավորում Հոկտեմբերյան հեղափոխություն Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիր Կարմիր ահաբեկչություն Ռազմական կոմունիզմ Նոր տնտեսական քաղաքականություն ԽՍՀՄ կազմավորման պայմանագիր Ազգային-տարածքային սահմանազատումը ԽՍՀՄ-ում Լենինի մահ և հուղարկավորություն
1927-1953: Ստալինիզմ Սոցիալիզմն առանձին վերցրած երկրում Կոլեկտիվացում Սովը ԽՍՀՄ-ում (1932-1933) Հոլոդոմոր Սովը Ղազախստանում (1932-1933) Ինդուստրալացում Մշակութային հեղափոխություն Մեծ տեռոր Մոսկովյան գործընթացներ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ Մոլոտով-Ռիբենտրոպ պակտ Հայրենական մեծ պատերազմ Բարբարոսա ռազմական գործողություն Բալթյան երկրների բռնազավթում Բեսարաբիայի և Հյուսիսային Բուկովինայի միացումը ԽՍՀՄ-ին Բեռլինի ճակատամարտ Մանջուրական ռազմական գործողություն Տեղահանություն Սովը ԽՍՀՄ-ում (1946-1947) Սառը պատերազմ Բեռլինի շրջափակում Կորեական պատերազմ Հնդկա-չինական պատերազմ Ստալինի մահ և հուղարկավորություն
1953-1964: Խրուշչովյան ձնհալ 1953 թվականի հունիսի 17-ի իրադարձությունները ԳԴՀ-ում Չհերկված հողերի յուրացում Ղրիմի հանձնում Խրուշչովյան ձնհալ Ապաստալինականացում «Անձի պաշտամունքի և դրա հետևանքների մասին» Մենք ձեզ կթաղենք 1956 թվականի Թբիլիսյան իրադարձություններ Հունգարական հեղափոխություն (1956) Աշխատավարձի բարեփոխում Կուբայական հեղափոխություն Խաղաղ գոյակցություն Խորհրդա-չինական պառակտում Տիեզերական ծրագիր Կարիբյան ճգնաժամ
1964-1982: Լճացման դարաշրջան Բրեժնևի դոկտրին Լճացում Երևանի ցույցեր (1965) Վեցօրյա պատերազմ Միջազգային լարվածության լիցքաթափում Վիետնամի պատերազմ Լաոսի քաղաքացիական պատերազմ «Մենյու» ռազմական գործողություն Կամբոջայի քաղաքացիական պատերազմ Սայգոնի անկում Ահեղ դատաստանի պատերազմ Պրահայի գարուն Վարշավյան պակտի ներխուժումը Չեխոսլովակիա Պատերազմներն Աֆրիկայում Անգոլայի անկախության պատերազմ Անգոլայի քաղաքացիական պատերազմ Մոզամբիկի անկախության պատերազմ Մոզամբիկի քաղաքացիական պատերազմ Նամիբիայի անկախության պատերազմ Պատերազմ Հարավային Ռոդեզիայում Կամբոջա-վիետնամական պատերազմ Աֆղանական պատերազմ Ամառային օլիմպիական խաղեր 1980 Օլիմպիական խաղերի բոյկոտներ Ամառային օլիմպիական խաղերի բոյկոտ (1980) Ամառային օլիմպիական խաղերի բոյկոտ (1984) Լեհական գործադուլ Բրեժնևի մահ և հուղարկավորություն
1982–1991: Անկում և փլուզում ԱՄՆ-ի ներխուժումը Գրենադա Գլասնոստ Վերակառուցում Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթար Խորհրդային զորքերի դուրսբերումն Աֆղանստանից Երգող հեղափոխություն Էստոնիայի ինքնիշխանության հռչակագիր Բալթյան ուղի Լիտվայի անկախության վերականգնման ակտ Լիտվայի տնտեսական շրջափակում Լատվիայի անկախության վերականգնման հռչակագիր 1989 թվականի հեղափոխություններ Եվրոպական պիկնիկ Խաղաղ հեղափոխություն ԳԴՀ-ում Բեռլինի պատի փլուզում Թավշյա հեղափոխություն Հունգարիայի անցումը ժողովրդավարությանը Ռումինական հեղափոխություն Գերմանիայի միավորում ԽՍՀՄ փլուզում Ժելտոքսան Արցախյան ազատամարտ Թբիլիսյան ողբերգություն Սև հունվար Օշի իրադարձություններ Օրենքների պատերազմ Անկարգություններ Դուշանբեում Հունվարյան դեպքեր Բարիկադներ Հանրաքվե Նոր դաշնակցային պայմանագիր Օգոստոսյան պուտչ Ուկրաինայի անկախություն Հանրաքվե Բելովեժյան համաձայնագրեր Ալմա-Աթայի հռչակագիր
ԽՍՀՄ-ի ղեկավարություն Լենին Ստալին Մալենկով Խրուշչով Բրեժնև Անդրոպով Չեռնենկո Գորբաչով Եռյակների ցանկ
Կապված թեմաներ Հակակապիտալիզմ Մշակույթ Տնտեսություն Կրթություն Աշխարհագրություն Պատմություն Ղեկավարություն Քաղաքականություն Ռուսաստան Խորհրդային հանրապետություններ Հետխորհրդային երկրներ

Միխայիլ Գորբաչովը 1987 թվականին

Գլասնոստ (ռուս.՝ гласность - հրապարակայնություն), վերակառուցման ժամանակաշրջանում հռչակված հասա­րակության կենսագործունեության կարևորագույն ժաղովրդավարական սկզ­բունքներից մեկը։ Գլասնոստը պահանջում էր իշ­խանական կառույցներից բաց, ազնիվ, ճշմարիտ հրապարակային տեղեկատվություն պետական մարմինների աշխատան­քի բոլոր կարևորագույն հարցերի, պլանների մտադրությունների, որոշումների ու գործողությունների մասին։

«Գլասնոստ» մեկնա­բանվում էր որպես սովետական հասա­րակության հաջող վերափոխում, համապետական հիմնախնդիրների լուծման անհրաժեշտ պայման։ «Գլասնոստ» ենթադրում էր խոսքի, մամուլի ազատություն, ամեն մի քաղաքացու իրավունքը ղիմել պետական մարմնի և ստանալ սպառիչ պատասխան իրեն հուզող հարցի առնչությամբ։

Վերակառուցման և «Գլասնոստ» պայմաններում գաւզտնազերծվեցին պետա­կան անվտանգության մարմինների ար­խիվները, հրապարակվեցին ճշմարիտ փաստեր ստալինյան ճնշամիջոցների, կոմկուսի և Սովետական պետության ղեկավարների իշխանափոխության, ստվերային տնտեսության, հանցագործությունների և կոռուպցիայի ծավալների, արտոնություննեյփ համակարգի մա­սին են։ Արևմտյան գրականությունում ընդունված է օգտագործել տերմինի ռուսերեն արտահայտությունը նշանակելու համար դրա առանձնահատւոկ սովե­տական բովանդակությունը։

Աղբյուրներ

• Էդվարդ Աղայան «Արդի հայերենի բացատրական բառարան», հատոր 1-2, 1976 թվական, Երևան
• Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, հատոր 1-12, 1974-1986 թթ, Երևան
• А․ Б. Барихин "Большой юридический словарь", 2002 թ, Москва