Գայոս Մանիլիոս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գայոս Մանիլիոս
Ծնվել էմ.թ.ա. 1-ին դար[1]
Մահացել էմ.թ.ա. 1-ին դար[1]
ՔաղաքացիությունՀին Հռոմ
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններԺողովրդական տրիբուն

Գայոս Մանիլիոս (հնարավոր է՝ ունեցել է Կրիսպոս կոգնոմենը, լատին․՝ Gaius Manilius (Crispus)), հին հռոմեացի քաղաքական գործիչ, մ․թ․ա․ 66 թվականի պլեբեյական տրիբուն[2]։

Մ․թ․ա․ 67 թվականի դեկտեմբերին առաջարկել և անցկացրել է օրենք, որով ազատարձակներին թույլ էր տրվում քվեարկել այն քաղաքացիների տրիբաներում, որոնք նրանց ազատություն են շնորհել, թեև նախկինում նրանք քվեարկում էին միայն չորս քաղաքային տրիբաներում[3]։ Սակայն շատ շուտով օրենքը չեղարկվել է սենատի կողմից[4]։ Հավանաբար սենատը հիմնվել է օրենքի ընդունման ժամանակ թույլ տրված խախտումների վրա։

Մ․թ․ա․ 66 թվականի սկզբում Մանիլիոսն առաջարկել է օրինագիծ, ըստ որի՝ հատուկ Գնեոս Պոմպեոս Մեծի համար ստեղծվել է հատուկ լիազորություններով արտակարգ պաշտոն՝ նպատակ ունենալով արագ ավարտին հասցնել Միհրդատյան երրորդ պատերազմը։ Օրինագծի համաձայն՝ Պոմպեոսն ստացել է Լյուցիոս Լուկուլլոսի զորքերի և արևելք ուղարկված օժանդակ ուժերի հրամանատարությունը, ինչպես նաև ընդունել կուսակալի իշխանությունը երկու պրովինցիաներում՝ Բյութանիայում ու Պոնտոսում, ինչպես նաև Կիլիկիայում[4]։ Գնեոսը նաև իրավունք է ստացել ինքնուրույն հայտարարել պատերազմ և կնքել հաշտություն։ Մանիլիոսի առաջարկն ընդունվել է ոչ միանշանակ։ Ի վերջո, օրենքն ընդունվել է ժողովրդական ժողովի կողմից[5]։

Մ․թ․ա․ 66 թվականի դեկտեմբերի վերջին՝ տրիբունոսի պարտականությունների ժամկետի ավարտից հետո, Մանիլիոսը կանգնել է դատարանի առաջ՝ մեղադրվելով պաշտոնն զբաղեցնելու ժամանակ յուրացումների կատարման համար (res repetundae)։ Գործը պետք է քններ պրետոր Մարկոս Ցիցերոնը[4]։ Ցիցերոնը, որ լիազորությունները վայր է դրել մի քանի օր անց (պրետորներն իրենց լիազորությունները վայր էին դնում դեկտեմբերի 31-ին), այդ գործի քննմանը նվիրել է մի քանի օր, ապա ստանձնել Մանիլիոսի պաշտպանությունը[6]։ Ամենայն հավանականությամբ, Ցիցերոնը Մանիլիոսին պաշտպանելու համար հրաժարվել է դատարանի նախագահությունից[7]։ Մանիլիոսն արդարացվել է. ըստ այլ տարբերակի՝ նիստն ձախողվել է[8]։ Հաջորդ տարի Մանիլիոսը դատի է տրվել հռոմեական ժողովրդի մեծությունը վիրավորելու համար (maiestas)։ Այդ գործը քննել է մեկ այլ պրետոր, և Գայոս Մանիլիոսը մեղավոր է ճանաչվել[4]։ Նրա հետագա ճակատագրի մասին ոչինչ հայտնի չէ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  2. Պաշտոնապես իր պարտականություններն ստանձնել է մ․թ․ա․ 67 թվականի դեկտեմբերի 10-ին։
  3. Хрусталёв В. К. Уголовные процессы над народным трибуном Гаем Манилием в 66-65 гг. до н. э.: политический аспект // Мнемон. Исследования и публикации по истории античного мира. — Вып. 13. — СПб., 2013. — С. 240.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Broughton T. R. S. The Magistrates of the Roman Republic. — Vol. II. — N. Y.: American Philological Association, 1952. — P. 153.
  5. Leach P. Pompey the Great. — London — New York: Routledge, 1978. — P. 75.
  6. Плутарх. Цицерон, 9.
  7. Broughton T. R. S. The Magistrates of the Roman Republic. — Vol. II. — N. Y.: American Philological Association, 1952. — P. 152.
  8. Хрусталёв В. К. Уголовные процессы над народным трибуном Гаем Манилием в 66-65 гг. до н. э.: политический аспект // Мнемон. Исследования и публикации по истории античного мира. — Вып. 13. — СПб., 2013. — С. 247.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Broughton T. R. S. The Magistrates of the Roman Republic. — Vol. II. — N. Y.: American Philological Association, 1952. — 647 p.
  • Хрусталёв В. К. Уголовные процессы над народным трибуном Гаем Манилием в 66-65 гг. до н. э.: политический аспект // Мнемон. Исследования и публикации по истории античного мира. — Вып. 13. — СПб., 2013. — С. 239—252