Գագիկ Դավթյան (գրող)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գագիկ Դավթյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Դավթյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Գագիկ Դավթյան
Ծնվել էապրիլի 4, 1947(1947-04-04) (77 տարեկան)
ԾննդավայրԴավիթ Բեկ, Ղափանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունբանաստեղծ և թարգմանիչ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունՀԱՊՀ (1970)
ԱնդամակցությունՀԳՄ
ԱշխատավայրՍովետական Հայաստան և Հայաստանի Հանրապետություն
Պարգևներ
Գագիկ Դավթյան Վիքիքաղվածքում
Գագիկ Դավթյան Վիքիդարանում

Գագիկ Տիգրանի Դավթյան (ապրիլի 4, 1947(1947-04-04), Դավիթ Բեկ, Ղափանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ։ Հայաստանի գրողների միության անդամ (1982)[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գագիկ Դավթյանը ծնվել է 1947 թվականին Կապանի Դավիթ Բեկ գյուղում։ 1970 թվականին ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի էլեկտրատեխնիկական ֆակուլտետը, այնուհետև ծննդավայրում զբաղվել մանկավարժական աշխատանքով։ 1972 թվականին ընտրվել է ՀԼԿԵՄ Ղափանի շրջկոմի երկրորդ քարտուղար[2]։ 1974-1976 թվականներին ծառայել է Խորհրդային բանակում որպես սպա։ 1976-1988 թվականներին ՀԿԿ շրջկոմում եղել է հրահանգիչ, բաժնի վարիչ, 1988 թվականից՝ «Սովետական Հայաստան» թերթի, 1989 թվականից` «Հայաստանի Հանրապետություն» թերթի Զանգեզուրի գոտու սեփական թղթակիցը։ 1996 թվականին հիմնադրել է Սյունիքի մարզպետարանի «Սյունիք» պաշտոնաթերթը և մինչև 2000 թվականին թերթի լուծարումը եղել գլխավոր խմբագիր։ Առաջին բանաստեղծությունը տպագրվել է 1967 թվականին «Ավանգարդ» թերթում[2]։ Գագիկ Դավթյանի բանաստեղծությունները թարգմանվել են անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, ռուսերեն, պարսկերեն, սլովակերեն, սերբերեն, բուլղարերեն, ռումիներեն, լեհերեն, ուկրաիներեն, ղազախերեն, առանձին գրքերով հրատարակվել ռուսերեն, վրացերեն, լեհերեն, բուլղարերեն և ֆրանսերեն[3]։ 1982 թվականից ԽՍՀՄ (Հայաստանի) գրողների միության անդամ է։ Հեղինակել է սեփական և թարգմանական ավելի քան 40 գիրք։ Ստեղծագործությունները տպագրվել են հայ և օտարալեզու բազմաթիվ ժողովածուներում։ Մասնակցել է պոեզիայի միջազգային փառատոների` Քութայիսի, Վլադիվոստոկ, Թբիլիսի, Ստեփանակերտ, Բելգրադ և Ալեքսանդրովաց, Բիդգոշչ և Պոզնան, Հանչժոու, Սիչան, Չենդու և Սինին, Աստանա, Խալկիդա և Աթենք քաղաքներում։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Մենախոսություն»։ Բանաստեղծություններ․- Երևան։ Սովետական գրող, 1980.- 72 էջ։
  • «Երազների երկինք».- Երևան։ Սովետական գրող, 1983.- 80 էջ։
  • «Վերադարձ»։ Բանաստեղծություններ և պոեմներ.- Երևան։ Սովետական գրող, 1987.- 142 էջ։
  • «Արևն ու մենք»։ Բանաստեղծություններ (վրացերեն)․- Թբիլիսի, 1988։
  • «Ժամանակների ժամադրություն» (բանաստեղծություններ, (ռուսերեն)․- Մոսկվա, 1989։
  • «Անվերջ սկիզբ»։ Բանաստեղծություններ և պոեմներ.- Երևան։ ՀԳՄ, 2007.- 413 էջ։
  • «Բաց նամակ» (բանաստեղծություններ, (վրացերեն)․- Թբիլիսի, 2013։
  • «Աստանդական սիրտը» (բանաստեղծություններ, (լեհերեն)․- Վարշավա, 2015։
  • «Վարք Բաբիկի՝ որդվո Սյունյաց իշխան Անդովկի»։ Պոեմ․- Երևան։ Արմավ, 2015․- 110 էջ։
  • «Անհնարին զրույց» (բանաստեղծություններ, երկլեզու՝ հայերեն, ֆրանսերեն)․- Փարիզ, 2015։
  • «Հոգու շավիղներով» (բանաստեղծություններ, (բուլղարերեն)․- Պլեվեն, 2017։
  • «Որպես լույս ու խիղճ» (բանաստեղծություններ և պոեմներ)․- Երևան։ Արմավ, 2017․- 496 էջ։
  • «Վեճ Հոբի հետ» (բանաստեղծություններ, (սերբերեն․- Բելգրադ, 2020։
  • «Բազմաձայնություն» (75 բանաստեղծություն 17 լեզուներով․- Երևան, 2022։

Թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Տասոս Լիվադիտիս։ Կանտատ երեք միլիարդ ձայնի համար․- Երևան։ Հայաստան, 1971․- 100 էջ։
  • Ռաբինդրանաթ Թագոր։ Հավերժական ճամփորդը (բանաստեղծություններ)․- Երևան։ Սովետական գրող, 1982․- 116 էջ։
  • էլմեր Դիկտոնիուս։ Երկրային քնքշություն (բանաստեղծություններ)․- Երևան։ Սովետական գրող, 1984․- 80 էջ։ (Տե՛ս նաև՝ 2007)։
  • Սիրո ժառանգորդներ։ (Վրացական երիտասարդական պոեզիա)․- Երևան։ Սովետական գրող, 1988․- 359 էջ։
  • Ռոբերտ Բյոռնս։ Ոտաբոբիկ աղջիկը։ (բանաստեղծություններ, էպիգրամներ) /Կազմել և «Էպիգրամներ» բաժինը թարգմանել է Գագիկ Դավթյանը.- Երևան, 2007.- («Համաշխարհային պոեզիա» մատենաշար, հատորյակ 6)։
  • Ռաբինդրանաթ Թագոր։ «Փշրանքներ», «Գրեր», «Կայծեր»։ (Բանաստեղծություններ).- Երևան, 2007.- («Համաշխարհային պոեզիա» մատենաշար, հատորյակ 8)։
  • Ալեքսանդր Պուշկին։ Անձեռակերտ հուշակոթող։ (Բանաստեղծություններ) /Կազմել, խմբագրել և գրքի մի մասը թարգմանել է Գագիկ Դավթյանը.- Երևան, 2007.- («Համաշխարհային պոեզիա» մատենաշար, հատորյակ 12)։
  • Վրաստան, 21-րդ դար։ Վրացական ժամանակակից պոեզիայի անթոլոգիա /Կազմեցին՝ Մաղվալա Գոնաշվիլին, Գագիկ Դավթյանը; Գրքի մեծ մասը թարգմանել է Գագիկ Դավթյանը․- Երևան, 2007․- («Համաշխարհային պոեզիայի մատենաշար»)։
  • Մաղվալա Գոնաշվիլի։ Արևի արցունքը (բանաստեղծություններ, պոեմներ).- Երևան։ ՀԳՄ, 2009․- 160 էջ։
  • Անդրեյ Բիտով։ Ծառը (բանաստեղծություններ երկլեզու՝ ռուսերեն, հայերեն) /Գրքի մի մասը թարգմանել է Գագիկ Դավթյանը․- Երևան, 2010։
  • Ռաբինդրանաթ Թագոր։ Սահմանների սահմանից անդին.- Երևան։ Ոսկան Երևանցի, 2011․- 207 էջ։
  • Գագիկ Դավթյան։ Ուղեկիցներս Քարթլոսի տնից։ (Էջեր վրացական պոեզիայից)․- Երևան, 2012.- («Համաշխարհային պոեզիա» մատենաշար, հատորյակ 41)։
  • Լյուբիցա Միլետիչ։ Ներիր, հրեշտակ (բանաստեղծություններ).- Ստեփանակերտ։ Վաչագան Բարեպաշտ, 2013․- 80 էջ։
  • Լյուբիցա Միլետիչ։ Արարատի հողմերը (բանաստեղծություններ երկլեզու՝ սերբերեն, հայերեն)․- Երևան։ Ապոլոն, 2013․- 115 էջ։
  • Ռոման Կիսյով։ Համբարձում (բանաստեղծություններ)․- Ստեփանակերտ։ Վաչագան Բարեպաշտ, 2014․- 146 էջ։
  • Միխայիլ Լերմոնտով։ Անլվա Ռուսիա, մնաս բարով (բանաստեղծություններ)․- Երևան, 2014։
  • Դարիուշ Տոմաշ Լեբյոդա։ Հավատով նայիր Արարատին։ «Արդի լեհական պոեզիա»․- Երևան։ Ծիծեռնակ, 2015․- 69 էջ։
  • Կալինա Իզաբելա Զիոլա։ Սառույցի պես փխրուն։ «Արդի լեհական պոեզիա»․- Երևան։ Ծիծիեռնակ, 2015․- 68 էջ։
  • Աթանաս Վանչեվ Դը Թրասի։ Արևային երգեր (բանաստեղծություններ)․- Փարիզ, 2015։
  • Որպես ձեռքսեղմում։ Լեհական պոեզիայի անթոլոգիա, հատոր IX երկլեզու․- Երևան։ Արմավ, 2016․- 155 էջ։
  • Գուրամ Օդիշարիա։ Չուղարկված նամակներից։ Արդի վրացական պոեզիա․- Երևան։ ՀԳՄ, 2016․- 159 էջ։
  • Վրացական պոեզիա Գագիկ Դավթյանի թարգմանությամբ․- Երևան, 2017 (Գիրքը ընդգրկում է նմուշներ ժամանակակից 34 վրացի բանաստեղծների ստեղծագործություններից)։
  • Համաշխարհային պոեզիա Գագիկ Դավթյանի թարգմանությամբ․- Երևան, 2017 (Գիրքը ընդգրկում է նմուշներ 19 երկրների ժամանակակից և դասական 58 բանաստեղծների ստեղծագործություններից)։
  • Ջիդի Մաջիա։ Իմ ձայնը (բանաստեղծություններ)․- Երևան։ Արմավ, 2017․- 202 էջ։
  • Բախիտժան Կանապյանով։ Թուխ լուսնի լացը (բանաստեղծություններ)․- Երևան։ Արմավ, 2018․- 47, 47 էջ։
  • Երկխոսություն. Հայաստան-Լեհաստան (բանաստեղծություններ, հոդվածներ)․- Երևան, 2018։
  • Բաղաթեր Արաբուլի։ Ուրիշ երկինք (բանաստեղծություններ) /Գրքի մեծ մասը թարգմանել է Գագիկ Դավթյանը․- Երևան։ Վան Արյան, 2019․- 42 էջ։
  • Ցիպրիան Կամիլ Նորվիդ։ Եղիցի կամքը քո (բանաստեղծություններ)․- Երևան։ Արմավ, 2021․- 88 էջ։
  • Ալեքսանդր Բլոկ։ Բալագանչիկ Արքան հրապարակում (Քնարական դրամաներ)․- Երևան։ Արմավ, 2022․- 80 էջ։
  • «101 բանաստեղծ Գագիկ Դավթյանի թարգմանությամբ»․- Երևան։ Արմավ, 2022․- 375 էջ։

Մրցանակներ, պարգևներ, կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վրաստանի կառավարության Վ.Մայակովսկու անվան միջազգային մրցանակ, 1985
  • ՀԳՄ «Գրական վաստակի համար» մեդալ, 2007
  • Վրաստանի ԳՄ Իվանե Մաչաբելու անվան մրցանակ, 2007
  • Մայր Աթոռ Սբ. Էջմիածնի և ՀԳՄ «Կանթեղ» մրցանակ, 2012
  • Համավրացական «Ռուսթավելի» ընկերության Դավիթ Գուրամիշվիլու անվան մրցանակ, 2013
  • Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի նախարարության Ոսկե մեդալ, 2014
  • Ռուսաստանի գրողների միության Միխայիլ Լերմոնտովի անվան մեդալ, 2014
  • Պոեզիայի Արցախյան միջազգային 2-րդ փառատոնի մրցանակ, 2014
  • Լեհ ԳՄ Կլեմենս Յանիցկու անվան «Յանիցիուս» մրցանակ, 2015
  • ԱՄՆ «Հրանտ և Մանուշակ Սիմոնյաններ» գրական հիմնադրամի մրցանակ, 2015
  • Պոեզիայի և արվեստի Եվրոպական «Հոմեր» մեդալ, 2016
  • ՀԳՄ Ծաղկաձորի ստեղծագործական Եղիշե Չարենցի անվան մրցանակ, 2016
  • Բուլղարիայի Անկախ գրողների միության Պատվո մեդալ, 2017
  • Հայաստանի Ֆրիտյոֆ Նանսենի անվան հիմնադրամի «Ֆրիտյոֆ Նանսեն» Ոսկյա հուշամեդալ, 2017
  • ՀԳՄ հատուկ մրցանակ, 2017
  • Վրաստանի ԳՄ Գալակտիոն Տաբիձեի անվան մրցանակ, 2017
  • Վրաստանի ԳՄ վրացական մշակույթի դեսպանորդի կոչում, 2017
  • Ղազախստանի Եվրասիական հիմնադրամի «Պոեզիայի խնձոր» մրցանակ, 2018
  • Ղազախստանի Հանրապետության մշակույթի և սպորտի նախարարության «Բանաստեղծական թարգմանության հեծյալ» մրցանակ, 2018
  • Լեհ ԳՄ Տադեուշ Միչինսկու անվան ՖԵՆԻՔՍ էքսպրեսիոնիստական մրցանակ, 2018
  • Լեհ ԳՄ Ալֆրեդ Կովալկովսկու անվան մեդալ, 2020
  • Լեհաստանի հանրապետության մշակույթի և ազգային ժառանգության նախարարության Պատվո շքանշան, 2022
  • Վրաստանի ԳՄ Սայաթ-Նովայի անվան թարգմանական մրցանակ, 2022
  • ՀԳՄ Հովհաննես Մասեհյանի անվան ամենամյա թարգմանական մրցանակ, 2022
  • Կապան քաղաքի Պատվավոր քաղաքացի

Անդամակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հայաստանի գրողների միության անդամ, 1982[1]
  • Աշխարհի բանաստեղծների շարժման (Movimiento poetas del mundo) անդամ, 2012
  • Պոեզիայի և արվեստի եվրոպական «Հոմեր» մեդալի շնորհման միջազգային կազմկոմիտեի անդամ, 2016
  • Բուլղարիայի Անկախ գրողների միության անդամ, 2016
  • Վրաստանի գրողների ստեղծագործական միության պատվավոր անդամ, 2017

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Գագիկ Դավթյանի կենսագրությունը ՀԳՄ կայքում
  2. 2,0 2,1 «Գագիկ Դավթյանի կենսագրությունը Էյ Վի Փրոդաքշն կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  3. «Գագիկ Դավթյան | Գրական Թերթ». www.grakantert.am. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 4-ին.
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գագիկ Դավթյան (գրող)» հոդվածին։
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գագիկ Դավթյան (գրող)» հոդվածին։