Բրունո Շպյորի

Բրունո Շպյորի
Ծնվել է	օգոստոսի 16, 1935 (90 տարեկան); Ցյուրիխ, Շվեյցարիա
Երկիր	Շվեյցարիա
Ժանրեր	ջազ և բիգ բենդ
Մասնագիտություն	ջազ երաժիշտ, կոմպոզիտոր, սաքսոֆոնահար, երաժշտական պրոդյուսեր և ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ
Գործիքներ	սաքսոֆոն, սոպրանո սաքսոֆոն, ալտ սաքսոֆոն, տենոր սաքսոֆոն և բարիտոն սաքսոֆոն
Կայք	computerjazz.ch
	Bruno Spoerri Վիքիպահեստում

Բրունո Ալեքսանդր Շպյորի (օգոստոսի 16, 1935(1935-08-16)^[1]^[2], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա), շվեյցարացի ջազ երաժիշտ, կոմպոզիտոր։

Կենսագրություն և գործունեություն

Բազելում (այդ թվում՝ Կառլ Բարթի և Կառլ Յասպերսի մոտ) և Ցյուրիխում սովորելուց հետո 1958 թվականին ստացել է կիրառական հոգեբանի մասնագիտություն։ Դեռևս ուսանողական տարիներից որպես սաքսոֆոնահար նվագել է տարբեր ջազ խմբերում (ներառյալ՝ Francis Notz Septett-ը), 1956 թվականին Ֆրայբուրգի Modern Jazz Group-ի հետ շրջագայել է Գերմանիայում և 1957-1975 թվականներին եղել է Metronome Quintet-ի մաս:

1960-ականների սկզբին աշխատել է որպես հոգեբան և մասնագիտական խորհրդատու, միաժամանակ նվագել է նաև Ռեմո Ռաուի և Հանս Քենելի կվինտետում։ 1964 թվականին գրել է խաղարկային ֆիլմի երաժշտություն, ստեղծել է մի շարք գովազդային երաժշտություններ ընկերությունների համար՝ ներառելով կոնկրետ ձայներ ընկերության տարածքից: 1965/1966 թվականներին մասնակցել է Քյոլնի նոր երաժշտության դասընթացներին և գրել է «Խեղդամահ արողն աշտարակից» քրեական ֆիլմի երաժշտությունը, այնուհետև, 1967 թվականից հանդես է գալիս որպես անկախ կոմպոզիտոր և ձայնային ինժեներ։ Էլեկտրասաքսոֆոնի, էֆեկտրային սարքերի, Ondes Martenot-ի և 1968 թվականից ի վեր ինքնուրույն կառուցված ձայնային փոխարկիչների հետ վաղ փորձերը, ինչպես նաև 1970 թվականից ի վեր EMS VCS-3 սինթեզատորի հետ աշխատանքը նրան ավելի ու ավելի է տարել դեպի էլեկտրոնային երաժշտության աշխարհ։ Brainticket խմբում աշխատել է Հանս Դեյսենրոտի հետ։ Շպյորիի Voice of Taurus ալբոմը թողարկվել է 1978 թվականին։ Ջազն ու էլեկտրոնիկան նույնպես միավորվեցին նրա Jazz Rock Experience-ում: Ջոել Վանդրոգենբրուկի հետ ստեղծել է էլեկտրոնային իմպրովիզացիոն դուետ։

1971-1973 և 1975-1977 թվականներին եղել է Ցյուրիխի ջազ փառատոնի երաժշտական ղեկավարը: Շրջագայել է Ջորջ Գրունցի և Թոնի Օքսլիի հետ։ Նվագել է նաև ջազի այնպիսի մեծերի հետ, ինչպիսիք են Քլարկ Թերին, Ալբերտ Մանգելսդորֆը, Լի Կոնիցը, Լորեն Նյուտոնը, Ռետո Վեբերը և Էռնստ Ռեյսեգերը։

Համակարգչային երաժշտություն է դասավանդել Ցյուրիխի և Լյուցեռնի երաժշտական բարձրագույն դպրոցներում։ Իր գործունեության համար 2017 թվականին ստացել է շվեյցարական ջազ մրցանակ (Swiss Jazz Award)^[4]։

Սկավառակագրություն (Ընտրանի)

Jazz-Rock Experience (Deram, 1970)
Glückskugel (Finders Keepers Records, 1971–1980)
Container (1976)
Voice of Taurus (Gold Records/Inzec 1978)
AX+BY+CZ+D=0 (1983)
Zürich Tenors Էռնստ Գերբերի, Ֆերնանդո Ֆանտինիի, Ռիչարդ Լիպիեկի, Ումբերտո Ֆոլետտիի, Ռոլֆ Չիզմեկի, Հանս Բրունների հետ (FFO 1983)
Shake, Shuttle and Blow. Ալբերտ Մանգելսդորֆ – Բրունո Շպյորի – Քրիստի Դորան – Ռետո Վեբեր (Enja Records, 1999)

Ֆիլմագրություն

1977 - Ալոիսը կամ փոփոխությունը դեպի լավը երկար ժամանակ է պահանջում (գերմ.՝ Alois oder die Wende zum Besseren lässt auf sich warten)
1977 - Ձնհալք (գերմ.՝ Tauwetter)
1978 - Էլ Գամին (գերմ.՝ El Gamin)
1982 - Ուղեղի այրվածք (գերմ.՝ Hirnbrennen)
1983 - Թեդի արջուկ (գերմ.՝ Teddy Bär)
1986 - Գեղեցիկ պահ (գերմ.՝ Der schöne Augenblick)
1987 - Կոտրվածք (գերմ.՝ Umbruch)
1988 - Պատրիարքի կոշիկը (գերմ.՝ Der Schuh des Patriarchen)
1988 - Պատմություն Սանդրայի համար (գերմ.՝ Erzählung für Sandra)
1991 - Թիթեռի ստվեր (գերմ.՝ Schmetterlingsschatten)
1992 - Ուղղակի բարդ սեր (գերմ.՝ Liebe – einfach kompliziert)
1993 - Պինգվինների կոնգրեսը (գերմ.՝ Der Kongress der Pinguine)
1998 - Մսավաճառը (գերմ.՝ Die Metzger)
1999 - գերմ.՝ Vaglietti zum Dritten
2004 - գերմ.՝ Wäg vo de Gass!

Մրցանակներ

Ցյուրիխի ջազ փառատոն 1954, առաջին մրցանակ սաքսոֆոնի և նվագախմբի համար,
Դյուսելդորֆի ջազի փառատոն (Գերմանիա) 1956, երկրորդ մրցանակ ալտ սաքսոֆոնի համար Ֆրայբուրգի ժամանակակից ջազ խմբի հետ (երկրորդ մրցանակ),
Ցյուրիխի ջազ փառատոն 1958, առաջին մրցանակ մեծ խմբի համար,
Կաննի միջազգային գովազդային ֆիլմերի փառատոն 1965, առաջին մրցանակ Bic հեռուստատեսային հոլովակի համար (Production Televico),
Ամերիկյան հեռուստատեսային և ռադիոյի գովազդային փառատոն 1971, Clio TV-Spot Riri-ի համար
Ցյուրիխ քաղաքի կինոմրցանակ 1973,
1979 թվականի առաջին մրցանակ Ars Electronica Linz-ից՝ Lyricon-ի ցուցադրման համար,
1992 թվականին եղել է Սան Խոսե միջազգային համակարգչային երաժշտական կոնֆերանսումի հյուր-կոմպոզիտոր,
Գովազդային ֆիլմերի տարբեր մրցանակներ Շվեյցարիայի գեղարվեստական ղեկավարների ակումբից,
Արվեստի մրցանակ 2004 Զոլլիկոն համայնքից (Hintermeister-Gyger Foundation),
Շվեյցարական ջազ մրցանակ 2017,
Sankt Elektronika կյանքի նվաճումների մրցանակ, Սանկտ Գալլեն^[5]։

Գրականություն

Bruno Spoerri: Spoerri, Bruno Alexander. In: Bruno Spoerri (Hrsg.): Biografisches Lexikon des Schweizer Jazz. CD-Beilage zu: Bruno Spoerri (Hrsg.): Jazz in der Schweiz. Geschichte und Geschichten. Chronos-Verlag, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0739-6.
Bruno Spoerri (Hrsg.): Musik aus dem Nichts. Chronos-Verlag, Zürich 2010, ISBN 978-3-0340-1038-2.
Arild Widerøe: Swiss Jazz Discography 1925–2004. CD-Beilage zu: Bruno Spoerri (Hrsg.): Jazz in der Schweiz. Geschichte und Geschichten. Chronos-Verlag, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0739-6, S. 854 ff.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Discogs — 2000.
↑ ^2,0 ^2,1 verschiedene Autoren Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Montreux Jazz Festival Database
↑ Saxofonist Bruno Spoerri mit Preis geehrt. In: Walliser Bote. 26. Juni 2017.
↑ VADIAN. NET AG, St Gallen. «Erster sankt elektronika Lifetime Achievement Award für Bruno Spoerri». www.st.gallen.im (գերմաներեն). Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

Website von Bruno Spoerri
Porträt von Bruno Spoerri bei der Hochschule Luzern (mit Auswahl von CDs)
Sebastian Reier: Jazz für Gabelstapler. In: Die Zeit. 14. März 2013
"Kult-Soundtrack für einen Film zum Vergessen" – Gespräch mit Spoerri über seinen Soundtrack zu "Der Würger vom Tower", Deutschlandfunk Kultur, 17. Januar 2023

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրունո Շպյորի» հոդվածին։

[_e68e790754c85ed7-1] 1,0 ^1,1 Discogs — 2000.

[_a22eaede36549aee-2] 2,0 ^2,1 verschiedene Autoren Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.

[_81e5a0eb3448d904-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Montreux Jazz Festival Database

[4] Saxofonist Bruno Spoerri mit Preis geehrt. In: Walliser Bote. 26. Juni 2017.

[5] VADIAN. NET AG, St Gallen. «Erster sankt elektronika Lifetime Achievement Award für Bruno Spoerri». www.st.gallen.im (գերմաներեն). Վերցված է 2024 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]