Բրեշիայի տասը օրեր
| Բրեշիայի տաս օրեր Բրեշիայի պաշարում | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ռիսորջիմենտո | |||||||||||||
 Բրեշիայի տաս օրերից դրվագ | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Հակառակորդներ | |||||||||||||
 Բրեշիա[1][3]
|
 Ավստրիական կայսրություն[2]
| ||||||||||||
| Հրամանատարներ | |||||||||||||
| Տիտո Սպերի Ջուզեպպե Մարտինենգո Պիետրո Բոիֆաբա [4][5][6] |
Հուլիուս Յակոբ վոն Հայնաու Յոհան Նուգենտ [7][8] | ||||||||||||
| Կողմերի ուժեր | |||||||||||||
| մեծ թվով բարիկադներ[10], զինված ապստամբներ՝ 2,000-3,000[7][11] |
ավստրիական կայազոր՝ 4 ջոկատ և 30 թնդանոթ[9] Նուգենտի բրիգադ[7][8]՝ 2,300 հետևակ և հեծելազոր 4 թնադանոթ | ||||||||||||
| Ռազմական կորուստներ | |||||||||||||
| մոտ 1000 զոհ[12][13] (այդ թվում քաղաքացիներ)[14], 16 մահապատժի ենթարկված[11] |
Մարտի 31-ապրիլի 1[7]՝ 53 զոհ (ներառյալ 3 սպա)[7], 209 վիրավոր[7] (ներառյալ 13 սպա)[7] | ||||||||||||
Բրեշիայի տասը օրեր կամ Բրեշիայի պաշարում (իտալ.՝ Dieci giornate di Brescia), հեղափոխություն, որը սկսվել է հյուսիսային Իտալիայի Բրեշիա քաղաքում։ Այն տևել է 1849 թվականի մարտի 23-ից մինչև ապրիլի 1-ը։
19-րդ դարի սկզբին այն եղել է Ավստրիական կայսրության իշխանության տակ գտնվող Լոմբարդա-վենետիկյան թագավորության կազմում։ Հեղափոխությունը ղեկավարվում էր Տիտո Սպերիի կողմից․ այն սկսվել է հենց Նովարայի ճակատամարտի օրը (Ավստրիայի հաղթանակի լուրը այդ ժամանակ դեռ չէր հասել Բրեշիա)։
Ավստրիական զորքերը, որոնց ղեկավարն էր գեներալ Նուգենտը, ի սկզբանե հանկարծակիի եկան և թողեցին ամրոցը, ինչից հետո քաղաքը ենթարկվեց ուժեղ ռամբակոծության. վնասվել են քաղաքի մի շարք պատմական հուշարձանները։ Բրեշիայի ամբողջական շրջափակումը ավստրիական բանակի կողմից սկսվել է հեղափոխության միայն 8-րդ օրը, երբ օգնական ուժերը ժամանել են։ Հաջորդ օրը հրամանատար Հայնաուն, որը հետագայում ստացավ «Բրեշիայի բորենի» անվանումը, եկել, և հեղափոխության ղեկավարներից պահանջել է անհապաղ հանձնվել։ Այդ առաջարկը մերժվել է։ Մարտերը շարունակվել են մինչև ուշ գիշեր, սակայն հեղափոխության ղեկավարները որոշել են անձնատուր լինել։ Ապրիլի 1-ին ավստրիական զորքերը ներխուժել և թալանել են քաղաքը, կոտորել մեծ թվով տեղացիների՝ մինչև կստորագրվեր անձնատվության պայմանագիրը։
Ապստամբության ժամանակ սպանվել է շուրջ 1000 քաղաքացի։ Իր ցուցաբերած կատաղի դիմադրության համար Բրեշիան ձեք է բերել «Leonessa d'Italia» անվանումը, որը թարգմանաբար նշանակում է «Իտալիայի էգ առյուծ»։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կաղապար:Cita testo
- Le Dieci Giornate di Brescia del 1849 di Lucio Fiorentini - anno 1899
- Storia della Rivoluzione di Brescia dell'anno 1849 di un anonimo bresciano - anno 1864
- Archivio Associazione Capitolium, gestore Ossario di Monte Suello monumento garibaldino
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Corti, Siro (1885). Breve storia del Risorgimento italiano narrata alla gioventù. Turin.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 2,0 2,1 W. & R. Chambers (1868). Chambers's encyclopaedia: Vol. 2. London.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Wochenblatt, Freitag, 6. April (1849). Wochenblatt für den Königlich-Bayerischen Gerichtsbezirk Zweibrücken No. 41. Zweibrücken.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ Bradshaw, George (1898). Bradshaw's illustrated hand-book to Italy. London.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Murray, John (1858). Handbook for travellers in northern Italy Part I. and Part II. London.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Stramacci, Mauro (1991). Goffredo Mameli: tra un inno e una battaglia. Rome.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Aus der Kaiserlich Königlichen Hof- und Staatsdruckerei (1850). Kriegsbegebenheiten bei der Kaiserlich österreichischen Armee in Italien vom 20. März bis 1. April 1849. Vienna.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 8,0 8,1 Rüstow, Wilhelm (1862). Der italienische Krieg von 1848 und 1849. Zürich.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Schweigerd, Carl Adam (1857). Geschichte des K.K. Linien-Infanterie-Regimentes No. 8, Erzherzog Ludwig. Vienna.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Wagener, Friedrich Wilhelm Hermann (1862). Staats- und Gesellschafts-Lexikon. Berlin.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 11,0 11,1 Sked, Alan (2011). Radetzky: Imperial Victor and Military Genius. New York.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Keates, Jonathan (2005). The siege of Venice. New York.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Colburn, Henry (1860). The United service magazine, Part 1. London.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ July–December Vol.II (1859). The Eclectic review. London.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)