Բուրավետ պղպեղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բուրավետ պղպեղ կամ Յամայկայի պղպեղ, արևադարձային մշտադալար բուժիչ պիմենտա ծառի չորացած չհասունացած պտուղներ։

Նկարագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս պտուղներն իրենցից ներկայացնում են հատապտուղներ, սկզբում կապտականաչավուն հատապտուղներ են. չորացումից հետո անհարթ, երկուսից երեք անգամ ավելի մեծ շագանակագույն հատիկներ են, քան սև պղպեղը, որը պարունակում է մինչև 4%-անոց եթերայուղ։ Համեմունքն ունի անուշ բույր, կծու համ և հիշեցնում է սև պղպեղի, մեխակի, մշկընկույզի և դարչինի խառնուրդ։

Հայրենիքը՝ Կարիբյան կղզիներն են։ Մշակվում է Հնդկաստանում, Կենտրոնական և Հարավային Ամերիկայում (հիմնականում Բրազիլիայում), Կուբայում և Ճամայկայում։

Վաճառքում հայտնվում է հատիկի և աղացած տեսքով։ Ամբողջական հատիկն ավելացվում է մսային ապուրների, մարինադների, մսային սոուսների (ավելի հազվադեպ՝ ձկնային կերակրատեսակներում) և օգտագործումից առաջ հանվում են ուտեստի միջից, քանի որ այն համը տալիս է տապակած մսին, հատկապես թռչնամսին։ Հատիկավոր պղպեղը ջրի մեջ թույլ է լուծվում։ Աղացած վիճակում հատիկավոր պղպեղն ավելացվում է միայն հրուշակեղենի խմորի մեջ (քաղցրաբլիթ, թխվածքաբլիթ, կեքս)՝ որպես համեմված խառնուրդների բաղադրիչներից մեկը։

Քիմիական բաղադրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուրավետ պղպեղը պարունակում է պիմենտոյի յուղ, որն օգտագործվում է լիկյորների արտադրության մեջ, ինչպես նաև կոսմետիկական արդյունաբերության մեջ՝ օծանելիքների և օճառների արտադրության համար։ Դրա հիմնական բաղադրիչներն են՝ էվգենոլը, կարիոֆիլլենը, ցինեոլը, ֆելլանդրենը։

Բժշկական միջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օգնում է վերացնել գազերը։ Այն օգտագործվում է որպես ախտահանիչ[1]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ճապոնական պղպեղ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Муравьёва Д. А. Тропические и субтропические лекарственные растения. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Медицина, 1983. — С. 118—119. — 336 с