Jump to content

Բույսերի ջերմակայունություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բույսերի ջերմակայունություն, ջերմադիմացկունություն, հողի և օդի գերտաքացման պայմաններում բույսերի կենսունակության պահպանման կարողությունը։ Ամենամեծ բույսերի ջերմակայունությունը բնորոշ է որոշ քսերոֆիտների (օրինակ` կռզիները, օշինդրի որոշ տեսակներ կայունեն 60 °C և բարձր ջերմաստիճանների դեպքում)։ Մշակաբույսերը, որոնք չեն դիմանում 45–48 °C բարձր ջերմաստիճաններին, կոչվում են մեզոֆիտներ։

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարձր ջերմակայունություն ունեն կորեկը, սորգոն,եգիպտացորենը, բամբակենին, զգալի պակաս՝ արևածաղիկը, գարին, ցորենը, ավելի պակաս՝ լոլիկը, վարսակը, կարտոֆիլը։ Բույսերի կյանքի ընթացքում բույսերի ջերմակաայունությունը փոխվում է, նվազում է նաև վերարտադրողական օրգանների ձևավորման պարբերաշրջանը։ Ջերմակայուն բույսերն ունեն բջջապլազմայի բարձր մածուցիկություն և բջիջներում ՌՆԹ-ի բարձր պարունակություն։ Շատ բույսեր (ուղտափուշ,սիբեխ, եղեսպակ և այլն), չունենալով բարձր բույսերի ջերմակայունություն, շոգ կլիմային հարմարվում են ինտենսիվ տրանսպիրացիայի, տերևների դիրքի և մակերեսի փոփոխման, տարբեր օրգանների խավավորման շնորհիվ և այլն։ Կարճօրյա բույսերի ջերմակայունությունն ապահովվում է աճի վաղ ավարտով և անբարենպաստ ջերմաստիճանի պայմաններում՝ հարկադիր հանգստի վիճակի անցմամբ։

Միջոցառումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մշակաբույսերի ջերմակայունությունը բարձրացնելու նպատակով կատարում են սածիլների հակաերաշտային նախացանքային աստիճանաձև կոփման, CaCl2-ի 0,2%-անոց լուծույթով սերմերի մշակման միջոցառումներ, հող են ներմուծում ցինկային պարարտանյութեր։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։