Բորիս Շամանով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բորիս Շամանով
Ծնվել էսեպտեմբերի 15, 1931(1931-09-15)
ԾննդավայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էմարտի 1, 2008(2008-03-01) (76 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի Շտիգլիցի անվան գեղարվեստաարդյունաբերական ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճռեալիզմ
Ժանրբնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Պարգևներ
Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն
 Boris Shamanov Վիքիպահեստում

Բորիս Իվանովիչ Շամանով (ռուս.՝ Борис Иванович Шаманов, սեպտեմբերի 15, 1931(1931-09-15), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 1, 2008(2008-03-01), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային գեղանկարիչ, գրաֆիկ և մանկավարժ, Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ, Սանկտ Պետերբուրգի նկարիչների միության անդամ (մինչև 1992 թվականը՝ ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպություն)[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բորիս Շամանովը ծնվել է 1931 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Լենինգրադում։

1945 թվականին փորձել է ընդունվել ծովագնացության ուսումնարան, սակայն չի ընդունվել տարիքի պատճառով[2]։

1948-1956 թվականներին սովորել է Վ․ Մուխինայի անվան բարձրագույն գեղարվեստա-արդյունաբերական ուսումնարանում, նախ մետաղի գեղարվեստական մշակման բաժնում, ապա դեկորատիվ-մոնումենտալ որմնանկարի բաժնում Պյոտր Բուչկինի, Ալեքսեյ Սոկոլովի, Սերգեյ Պետրովի, Կիրիլ Իոգանսենի մոտ։

1957 թվականից մասնակցել է ցուցահանդեսների՝ ներկայացնելով իր աշխատանքները Լենինգրադի առաջատար վարպետների ստեղծագործությունների հետ միասին։ Ստեղծել է դիմանկարներ, բնանկարներ, ժանրային կոմպոզիցիաներ։ Աշխատել է ջրաներկով, գուաշներով, յուղաներկերով և տեմպերա տեխնիկայով։ 1960 թվականին ընդունվել է Լենինգրադի նկարիչների միություն։ Նույն թվականին սկսել է դասավանդել Վ․ Մուխինայի անվան գեղարվեստա-արդյունաբերական բարձրագույն ուսումնարանի ընդհանուր գեղանկարչության ամբիոնում[3]։

Շամանովի ստեղծագործության մեջ առաջատար տեղը պատկանում է գյուղի բանաստեղծական կերպարներին, ռուսական հոգևորականության ակունքների գեղարվեստական իմաստավորմանը։ Նկարիչը լայնորեն օգտագործում է մեկ կոմպոզիցիայում նատյուրմորտն ու բնապատկերը, դիմանկարն ու բնապատկերը միավորելու արտահայտիչ հնարավորությունները։ Մասնակցել է Լենինգրադի տասնմեկ[4] (1972) և ինը (1976) նկարիչների հայտնի ցուցահանդեսներին։ Շամանովի ստեղծած նկարներից են՝ «Նևա»[5] (1956), «Գարնանային մոտիվ»[6] (1957), «Վազը ծաղկում է»[7], «Գարունն այգում», «Белая ночь в Хибинах»[8], «Երկնագույն պատուհան» (все 1960), «Աշնանային ծաղիկներ»[9] (1961), «Աղջիկն ուռենու ճյուղով» (ռուս.՝ «Девочка с вербой»)[10] (1963), «Կանաչ աշորա»[11], «Նատյուրմորտ վարունգներով» (երկուսն էլ՝ 1964), «Նատյուրմորտ զարթուցիչներով»[12], «Երկնագույն զգեստով աղջիկը»[13] (երկուսն էլ՝ 1966), «Մասրենի»[14], «Երեկոն գյուղում»[15] (երկուսն էլ՝ 1967), «Ռուսական ճենապակի»[16] (1968), «Գիշեր։ Մոմ պատուհանում», «Դաշտային ծաղիկներ», «Հոր դիմանկարը»[17] (բոլորը՝ 1969), «Աշնանային ծաղիկներ» (1970), «Սպիտակ գիշեր։ Թխենի»[18] (1972), «Տերեփուկներ։ Կանաչ աշորա»[19] (1973), «Ճոճանակ»[20] (1975), «Մայիս։ Թխենի»[21], «Սպիտակ գիշեր։ Յասաման»[22] (обе 1976), «Ամառային կեսօր»[21] (1977), «Դստեր դիմանկարը», «Տոնական ծաղկեփունջ» (երկուսն էլ՝ 1979), «Սրինգ»[23] (1980), «Դստեր դիմանկարը կարմիր զգեստով» (1981), «Առավոտ» (1985), «Առավոտյան լույս», «Ծաղիկներ ու ամպեր»[24] (обе 1988), «Սեպտեմբեր։ Դեղին ծաղիկներ» (1991), «Երեկոն այգում։ Յասաման»[25] (1994), «Անտոնովյան խնձորներ»[26] (1998), «Աշնանային երեկո։ Աստղածաղիկներ» (2001), «Նատյուրմորտ»[27] (2007) և այլն։

1984 թվականին Բորիս Շամանովն արժանացել է ՌԽՖՍՀ վաստակավոր նկարչի պատվավոր կոչման, 1995 թվականին՝ Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարչի կոչման։ Գրեթե կես դար (1960-2008) դասավանդել է Սանկտ Պետերբուրգի Ա. Շտիգլիցի անվան գեղարվեստա-արդյունաբերական ակադեմիայում։ Եղել է պրոֆեսոր, ընդհանուր գեղանկարչության ամբիոնի վարիչ (1988-2008 թվականներ)[28]։ Անհատական ցուցահանդեսներ է անցկացրել Մոսկվայում[29] (1983) և Լենինգրադում[30] (1986)։

Բորիս Շամանովը եղել է «Տասնմեկի» խմբի մասնակիցներից։ Լենինգրադի նկարիչների միության կազմակերպության ձախամետ ամենապայծառ ներկայացուցիչների խումբը միավորվել է երկու ցուցահանդեսներին մասնակցելու համար՝ 1972 և 1976 թվականներին։ Խմբում ընդգրկված էին նաև Զավեն Արշակունին, Վալերի Վատենինը, Յարոսլավ Կրեստովսկին, Գերման Եգոշինը, Վիտալի Տյուլենևը, Վիկտոր Տետերինը, Վալենտինա Ռախինան, Եվգենիա Անտիպովան, Լեոնիդ Տկաչենկոն, Կոնստանտին Սիմունը, նկարիչներին աջակցել է նաև արվեստաբան Լև Մոչալովը։ Ցուցահանդեսներն անցկացվել են Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահում Օխտում[31]։

Բորիս Շամանովը մահացել է 2008 թվականի մարտի 2-ին Սանկտ Պետերբուրգում՝ կյանքի յոթանասունյոթերորդ տարում։ Նրա ստեղծագործությունները գտնվում են Ռուսական պետական թանգարանում, Տրետյակովյան պատկերասրահում, այլ թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում Ռուսաստանում, Գերմանիայում, Մեծ Բրիտանիայում, Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Իտալիայում և այլ երկրներում։ Հայտնի են Բորիս Շամանովի գեղանկարչական դիմանկարները, որոնք տարբեր տարիներին ստեղծվել են Լենինգրադի նկարիչների կողմից, այդ թվում՝ Պ.Կորոստելյովի[32] (1978)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Справочник членов Союза художников СССР. Том 2. — М: Советский художник, 1979. — с. 568.
  2. ↑ Платонова Н. Цветы Бориса Шаманова // Юный художник. — 1988. — № 3. — С. 36-39.
  3. ↑ Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. — СПб., 2010. с. 15, 16, 271.
  4. ↑ Каталог выставки одиннадцати ленинградских художников. — Л: Художник РСФСР, 1976.
  5. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.25.
  6. ↑ 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — с.34.
  7. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — с.19.
  8. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — с.46.
  9. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1964. — с.43.
  10. ↑ Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — с.31.
  11. ↑ Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — с.61.
  12. ↑ Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1986. — с.41.
  13. ↑ Дмитренко А. Шаманов Борис Иванович. Девочка в голубом платье. // Портрет в России. XX век: Альманах. Вып. 10. СПб., Palace Edition, 2001. С.321, 403.
  14. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1971. — с.16.
  15. ↑ Третья республиканская художественная выставка «Советская Россия». Каталог. — М: Министерство культуры РСФСР, 1967. — с.61.
  16. ↑ Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.53.
  17. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1969 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1970. — с.19.
  18. ↑ Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л: Художник РСФСР, 1976. — с.34.
  19. ↑ Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1980. — с.28.
  20. ↑ Пятая республиканская выставка «Советская Россия». — М: Советский художник, 1975. — с.51.
  21. ↑ 21,0 21,1 Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. — Л: Художник РСФСР, 1982. — с.24.
  22. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.18.
  23. ↑ Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.26.
  24. ↑ Интерьер и натюрморт. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1991. — с.56.
  25. ↑ Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: ЦВЗ «Манеж», 1997. — с.301.
  26. ↑ Художники — городу. Выставка к 70-летию Санкт-Петербургского Союза художников. Каталог. — Санкт-Петербург: Петрополь, 2003. — с.185.
  27. ↑ Весенняя выставка 2008 года. Живопись. Скульптура. СПб, 2008. с. 72.
  28. ↑ Санкт-Петербургская государственная художественно-промышленная академия им. А. Л. Штиглица. Кафедра монументально-декоративной живописи. — СПб., Искусство России. 2011. с. 69.
  29. ↑ Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.44.
  30. ↑ Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1986.
  31. ↑ Мочалов Л. Группа «Одиннадцати» // Художник Петербурга. 2000, нояб.-дек. (№ 5) — 2002, июль-авг. (№ 9); Стерлигов В. Выступление на выставке одиннадцати на Охте(1972). / Experiment/Эксперимент: Журнал русской культуры. № 16: Шестнадцать пятниц: Вторая волна ленинградского авангарда. Издание подготовила Елена Спицына: В 2-х ч. LA (USA), 2010. Ч.1. С.246-248 .
  32. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — с.10.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. Л., Ленинградский художник, 1958. С.25.
  • 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. Л., Ленинградский художник, 1958. С.34.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1959. С.29.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1963. С.19.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1961. С.46.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1961 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1964. С.43.
  • Ленинград. Зональная выставка. Л., Художник РСФСР, 1965. С.61.
  • Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. Л., Художник РСФСР, 1970. С.31.
  • Третья республиканская художественная выставка «Советская Россия». Каталог. М., Министерство культуры РСФСР, 1967. С.61.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1971. С.16.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1969 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1970. С.19.
  • Губарев А., Дмитренко А. В простом, казалось бы, мотиве // Вечерний Ленинград, 1971, 5 января.
  • Богданов А. Ярче показывать жизнь // Вечерний Ленинград, 1971, 21 декабря.
  • Каталог произведений художников Российской Федерации, переданных в дар организациям и учреждениям культуры (1963—1971 гг.) М., СХ РСФСР, 1972. С.126.
  • Рощин А. Традиционная осенняя // Ленинградская правда, 1973, 18 декабря.
  • Богданов А. Ярче, но и глубже // Вечерний Ленинград, 1973, 25 декабря.
  • Каталог выставки одиннадцати ленинградских художников. Л., Художник РСФСР, 1976.
  • Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. Л., Художник РСФСР, 1976. С.34.
  • Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1980. С.28.
  • Дмитренко А. Мир современника // Ленинградская правда, 1975, 12 октября.
  • Пятая республиканская выставка «Советская Россия». М., Советский художник, 1975. С.51.
  • Леняшин В. Думая о будущем. Время. Художник. Творчество // Вечерний Ленинград, 1976, 26 января.
  • Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. Л., Художник РСФСР, 1982. С.24.
  • Дмитренко А. Человек на своей земле // Ленинградская правда, 1977, 20 ноября.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1983. С.10, 18.
  • 60 лет Великого Октября. Республиканская выставка произведений художников РСФСР. М., Советский художник, 1977. С.41.
  • Справочник членов Союза художников СССР. Т. 2. М., Советский художник, 1979. С.568.
  • Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1983. С.26.
  • Леняшин В. Поиски художественной правды // Художник. 1981, № 1. С.8-17.
  • Левандовский С. Живопись на Ленинградской зональной // Искусство. 1981, № 2. С.64.
  • Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Т. 5. 1954—1958 гг. М., Советский художник, 1981. С.260, 387, 549.
  • Борис Иванович Шаманов. Выставка произведений. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1986.
  • Мы побратимы — сохраним мир. Третья совместная выставка произведений художников Ленинграда и Дрездена. — Дрезден: Бюро изобразительных искусств окружного совета Дрездена, 1986. С.135, 136, 208.
  • Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР. Л., Художник РСФСР, 1987. С.146.
  • Интерьер и натюрморт. Выставка произведений живописи художников Российской Федерации. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1991. С.56.
  • Выставка произведений 26 ленинградских и московских художников. Каталог. Л., Художник РСФСР, 1990. С.44-45, 53-54.
  • Связь времён. 1932—1997. Художники — члены Санкт-Петербургского Союза художников России. Каталог выставки. СПб., ЦВЗ «Манеж», 1997. С.301.
  • Дмитренко А. Шаманов Борис Иванович. Девочка в голубом платье // Портрет в России. XX век: Альманах. Вып. 10. СПб., Palace Edition, 2001. С.321, 403.
  • Художники — городу. Выставка к 70-летию Санкт-Петербургского Союза художников. Каталог. СПб., Петрополь, 2003. С.185.
  • Время перемен. Искусство 1960—1985 в Советском Союзе. СПб., Государственный Русский музей, 2006. С.172, 173.
  • Иванов С. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. СПб., НП-Принт, 2007. С.9, 19-21, 24, 372, 390—402, 404—407, 445. ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
  • Весенняя выставка 2008 года. Живопись. Скульптура. СПб, 2008. С. 72.
  • Данилова А. В. Группа одиннадцати как художественное явление в изобразительном искусстве Ленинграда 1960—1980 годов // Общество. Среда. Развитие. Научно-теоретический журнал. № 3, 2010. С.160-164.
  • Традиции школы живописи государственной художественно-промышленной академии имени А. Л. Штиглица. Кафедра общей живописи. СПб., 2010. С.15, 16, 271.
  • Данилова, А. В. Лирико—поэтическая интонация в искусстве Бориса Шаманова // Петербургские искусствоведческие тетради. Вып. 18. СПб: 2010. С. 44-50.
  • Мочалов, Л. В. Группа «Одиннадцати» // Художник Петербурга. 2000, нояб.-дек. (№ 5) — 2002, июль-авг. (№ 9).
  • Дмитренко, А. Ф. «...Когда повеет вдруг весною...» // Художник Петербурга, №13, 2008. С. 18.
  • Стерлигов В. Выступление на выставке одиннадцати на Охте( 1972). / Experiment/Эксперимент: Журнал русской культуры. № 16: Шестнадцать пятниц: Вторая волна ленинградского авангарда. Издание подготовила Елена Спицына: В 2-х ч. LA (USA), 2010. Ч.1. С.246-248.
  • Санкт-Петербургская государственная художественно-промышленная академия им. А. Л. Штиглица. Кафедра монументально-декоративной живописи. СПб., Искусство России. 2011. С.69.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բորիս Շամանով» հոդվածին։
LCCN: nr93024355 · VIAF: 66341880 · WorldCat VIAF: 66341880
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բորիս_Շամանով&oldid=8988472» էջից