Բնածին ոսկի
| Բնածին ոսկի | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր | |
| Կատեգորիա | միներալների տեսակ |
| Բանաձև (կրկնվող միավորը) | Au |
| Նիկել-Շտրունցի դասակարգում | 1.AA.05[1] |
| Բյուրեղային համակարգ | Խորանարդային համակարգ[1] |
| Մոոսի կարծրություն | 2,75 ± 0 |
| Ենթակատեգորիա | copper mineral group?[2] |
Բնածին ոսկի, ոսկու միներալ, բնածին տարրերի դասից, ոսկու խմբից։
Նկարագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միներալի հիմնական բաղադրիչը ոսկին է։ Բնածին ոսկին արծաթի (հետքեր, մինչև 43 %) բնական պինդ լուծույթ է ոսկու մեջ, սովորական են պղնձի, երկաթի, կապարի, հազվադեպ՝ բիսմութի, սնդիկի, պլատինի, մանգանի և այլնի խառնուրդներ (հետքեր, մինչև 0,9%)[3]։
Հայտնի են պղնձախառն ոսկի՝ կուպրոաուրիտ (մինչև 20% Cu ) բիսմութային ոսկի՝ բիսմութաուրիտ (մինչև 4% Bi), պլատինախառն և իրիդիումախառն ոսկի։ Բյուրեղային համակարգը խորանարդային է, առաջացնում է օկտաէդրեր, դոդեկաէդրեր, խորանարդներ և ավելի բարդ ձևի բյուրեղներ։ Առավել տարածված են երականման և անկանոն անջատումները։
Բնածին ոսկին վառ դեղին է, կախված խառնուրդներից՝ գունատ դեղին, կարմրավուն, կանաչավուն։ Կարծրությունը 2,5 է, խտությունը՝ 1970-1560 կգ/մ3։ Ըստ մասնիկների մեծության զանազանում են՝ նուրբ դիսպերսային, փոշենման, մանր ու խոշոր։ 5 գրամից ավելի կշիռ ունեցողները կոչվում են բնածիններ, որոնց զանգվածը երբեմն հասնում է տասնյակ և հարյուրավոր կիլեգրամ։ Բնածին ոսկին առաջանում է հիդրոթերմալ հանքավայրերում, հանդիպում է նաև ցրոններում։
Առկա է պեգմատիտներում, սև ավազներում, ցրոնային հանքավայրերում։ Ավելի քան 1-5 գ զանգված ունեցող ամբողջական գոյացությունները կոչվում են ոսկու բնակտորներ։ Դրանցից ամենախոշորը՝ 93,3 կգ զանգվածով «Հոլթերմանի սալիկը», հայտնաբերվել է Ավստրալիայում[4]։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 mineralienatlas
- ↑ Back M. E., Mandarino J. A., Fleischer M. Fleischer’s Glossary of Mineral Species 2014 — 11 — Tucson: The Mineralogical Record, 2014.
- ↑ Золото самородное // Большая российская энциклопедия
- ↑ Малая горная энциклопедия. В 3 т. = Мала гірнича енциклопедія / (На укр. яз.). Под ред. В. С. Белецкого. — Донецк: Донбасс, 2004. — ISBN 966-7804-14-3.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Gold Mineral Data». Mineralogy Database (անգլերեն). webmineral.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 2-ին.
{{cite web}}: External link in|publisher=
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բնածին ոսկի» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 634)։ 
|