Բիջան և Մանիջեհ

Բիջան և Մանիջեհ

Սիրո պատմություն Շահնամեում

գեղարվեստական անձ

Ստեղծել է	Ֆիրդուսի
Ներկայացված է ստեղծագործության մեջ	Շահնամե

Բիջան և Մանիջեհ կամ Բիժան և Մանիժա (արաբ․՝ بيژن و منيژه‎‎, Bīžan ow Manīža), սիրո պատմություն Ֆիրդուսիի Շահնամեում։ Բիջանը Իրանի շահ Կայ Խոսրովի օրոք իրանցի նշանավոր ասպետ Գիվի և Ռոստամի դիցուհի դուստր Բանու Գոշասպի որդին էր։ Բիջանը սիրահարվում է Թուրանի թագավոր և Իրանի ամենամեծ թշնամի Աֆրասիաբի դստերը՝ Մանիջեհին։ Նրա տառապանքի և Մանիջեի կայունության պատմությունը մեջբերվել է այլոց կողմից ևս:

Բիջանի և Մանիջեհի ողբերգությունը

Իրանի շահ Կայ Խոսրովին բողոքներ են հասնում Հայաստանից, մարդիկ ասում էին, որ վայրի խոզերը ներխուժում են իրենց դաշտերը։ Բիժանը կռվում է վարազների հետ՝ քշելով իրենց որջերը։ Հաջորդ օրը իրանցի ասպետ Գորգինը, որն ուղեկցում էր Բիջանին արշավի ժամանակ, նկարագրում է Աֆրասիաբի գեղեցիկ այգիները՝ գայթակղելով նրան անցնելու Իրանի սահմանը և հասնելու Կասպից ծովի հյուսիսային ափին գտնվող Թուրան առասպելական երկիրը: Թուրանը կառավարում էր չար ու եսամոլ Աֆրասիաբ թագավորը։ Այգում նա հանդիպում է Մանիջեհին՝ Աֆրասիաբի գեղեցկուհի դստերը։ Նրանք խելահեղորեն սիրահարվում են։ Իմանալով իր հոր արձագանքը իրանցի արքայազնին իր առանձնասենյակում ընդունելու վերաբերյալ, Մանիջեհը Բիջանին տալիս է քնաբեր դեղամիջոց և նրան թաքուն տեղափոխում իր տուն: Նա արթնանում է, և Մանիեջեհն ու աղախինները օրեր շարունակ թաքցնում են նրան։ Ի վերջո Աֆրասիաբը իմանում է Բիջանի մասին և գերի է վերցնում նրան։

Աֆրասիաբը Մանիջեհին դատապարտում է աքսորի, Բիջանն ու Մանիջեհը ստիպված են լինում իրենց օրերն ապրել անապատում: Բիջանը նաև գաղտնի հաղորդագրություններ է ուղարկում Ռուստամին, ում հանձնարարված էր երկիրը պաշտպանել Աֆրասիաբից: Կայ Խոսրովը՝ Իրանի շահը, նայում է իր Ջամշիդի գավին և անտառում տեսնում Բիջանին։ Բիջանին գտնելու համար հերոս Ռուստամը ծպտվում է որպես վաճառական և մի քանի ասպետների հետ մտնում է Թուրան։ Երբ Մանիջեն լսում է, որ Իրանից մի հարուստ վաճառական է ժամանել Թուրան, հույս է տածում, որ նրան ուղարկել են Բիջանին գտնելու։ Նրանք գտնում են Բիջանին և փախչում Իրան, որտեղ մեծ ուրախությամբ են ընդունում Բիջանի վերադարձը հայրենիք: Դստեր դավաճանությունից կատաղած Աֆրասիաբը պատերազմ է հայտարարում Իրանին։ Իրանական և Թուրանյան բանակները հանդիպում են, և սկսվում է հզոր ճակատամարտ: Երկինքը մթնում է մարտի դաշտի փոշուց, շեփորներն ու բախվող ծնծղաները ազդարարում են իրանական հեծելազորի հարձակումը: Թուրանը պարտություն է կրում, իսկ Աֆրասիաբը խայտառակված ստիպված է լինում տուն վերադառնալ առանց դստեր։

Տոհմածառ

Քեշվադ

Ռուստամ

Գուդարզ

Բանու Գուշասպ

Գիվ

Աֆրասիաբ

Բիջան

Մանիջեհ

Պատկերասրահ

• 
  Բիջանը հանդիպում է Մանիջեհին, Շահնամե
• 
  Բիջանը հրավեր է ստանում Մանիջեհից նրա դայակի միջոցով, մի էջ Շահնամե Թագավորների գրքից:

Աղբյուրներ

• Ֆիրդուսի, Շահնամե. Mohammed հրատարակչություն. 964-5566-35-5
• Bijan and Manijeh, անգլերեն թարգմանությունը՝ Հելեն Զիմմերնի (Iran Chamber Society).
• A king's book of kings: the Shah-nameh of Shah Tahmasp,ցուցահանդեսային կատալոգ Մետրոպոլիտեն թանգարանից (առցանց հասանելի PDF տարբերակով)

Արտաքին հղումներ

• Shahnama Project Արխիվացված 2017-10-28 Wayback Machine, Քեմբրիջի համալսարան
• Շահնամե, պարսկերեն
• Շահնամե ռուսերեն