Բիլյանա Պլավշիչ
| Բիլյանա Պլավշիչ | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Սերբիայի դեմոկրատական կուսակցություն և Serbian People's Alliance of the Republika Srpska? |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Սարաևոյի համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և համալսարանի դասախոս |
| Դավանանք | Սերբ ուղղափառ եկեղեցի |
| Ծննդյան օր | հուլիսի 7, 1930[1] (94 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Տուզլա, Հարավսլավիայի Թագավորություն |
| Քաղաքացիություն |  Բոսնիա և Հերցեգովինա
|
| Պարգևներ | |
Բիլյանա Պլավշիչ (սերբ.՝ Биљана Плавшић, հուլիսի 7, 1930[1], Տուզլա, Հարավսլավիայի Թագավորություն), սերբական ազգային շարժման քաղաքական գործիչ նախկին Հարավսլավական Հանրապետության տարածքում՝ Բոսնիա և Հերցեգովինայում։ Կենսաբան և պրոֆեսոր։
1996-1998 թվականներին եղել է սերբական Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Հանրապետության նախագահը։
2000-ական թվականների սկզբին Պլավշիչը նախկին Հարավսլավիայի հարցով միջազգային տրիբունալի կողմից դատապարտվել էր 11 տարվա ազատազրկման։ Ազատ է արձակվել 2009 թվականին։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1990 թվականին՝ ազգայնականների հաղթանակից հետո, դարձել է սերբական հավաքական նախագահության անդամ։ Բոսնիացի սերբերի առաջնորդ Ռադովան Կարաջիչի մերձավոր զինակիցն էր։
1992-1995 թվականների պատերազմի ժամանակ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել իրադարձություններին։
1994 թվականին Սլոբոդան Միլոշևիչին համարձակ դիմակայության համար ստացել է «երկաթե լեդի» տիտղոսը։
Սերբիայի Հանրապետության նախագահ (1996-1998)
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1996 թվականին Ռադովան Կարաջիչին փոխարինել է Բոսնիա և Հերցեգովինայի կոնֆեդերացիայում Սերբական ինքնավար պետական կրթության Հանրապետության նախագահի պաշտոնում։ Պլավշիչի կարճաժամկետ նախագահությունն անցել է սերբական ղեկավարության ներսում դիմակայության պայմաններում. Սերբական Հանրապետության արևելքը Պալեի կենտրոնի հետ եղել է Կարաջիչի կողմնակիցների կողմում, իսկ արևմտյան շրջանները՝ Բանյա-Լուկայի կենտրոնով, պաշտպանել են Պլավշիչին[2]։ Այս դիմակայությունում Պլավշիչը պաշտպանել է միջազգային ուժերին, որոնք 1997 թվականի սեպտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին վերահսկողության տակ են վերցրել ԶԼՄ-ների վերահեռարձակող հաղորդիչները[3]։ 1997 թվականի ընտրությունների արդյունքում Սերբական Հանրապետության ժողովրդական սկուպշչինա, որտեղ Կարաջիչի կողմնակիցները (Սերբական դեմոկրատական կուսակցությունը և նրանց սատարած արմատականները) ստացել են փոքրամասնություն, Պլավշիչին հաջողվել է ձևավորել կոալիցիոն կառավարություն՝ Մ. Դոդիկի գլխավորությամբ[4]։ 1998 թվականը նշանավորվեց Սերբական դեմոկրատական կուսակցության կողմնակիցների կողմից ոստիկանական ապարատի մաքրմամբ, ինչպես նաև Պլավշիչ Ս. Կնեժևիչի կողմնակիցների աղմկահարույց սպանությամբ և նրա մեկ այլ կողմնակից՝ ոստիկանության ղեկավար Լ. Սավիչի պաշտոնից հեռացմամբ, որը մեղադրվում էր Կնեժևիչի գործով ձերբակալվածների կտտանքների մեջ[5]։
1998 թվականի ընտրություններում պարտություն է կրել։ Նախագահ է դարձել ծայրահեղ ազգայնական Նիկոլա Պոպլոշենը։
Տրիբունալ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2001 թվականի հունվարի 11-ին Բիլյանա Պլավշիչը կամավոր հանձնվել է Հաագայի նախկին Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալին։ Նա տրիբունալի առջև է կանգնել 1990-ական թվականների առաջին կեսին Բոսնիա և Հերցեգովինայում պատերազմի ժամանակ ռազմական հանցագործությունների, ցեղասպանության և մարդկության դեմ հանցագործությունների մեղադրանքներով։
2002 թվականի վերջին Պլավշիչը խոստովանել է իր մեղքը Բոսնիա և Հերցեգովինայում 1992-1995 թվականներին։
2003 թվականի փետրվարի 27-ին տրիբունալը դատապարտվել էր 11 տարվա ազատազրկման։
Եզրակացություն (2003-2009)
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դատավճռի կայացումից հետո Պլավշիչը հնարավորություն է ստացել իր համար բանտ ընտրել ցանկից. նա կանգ է առել Էրեբրու քաղաքի մերձակայքում գտնվող Շվեդիայի կանանց Խինսեբերգ բանտում[6]։
Լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում Պլավշիչը բազմիցս բողոքել է իր պահման պայմաններից։ Նա նաև հայտարարել է, որ իրեն մեղավոր չի համարում և միջազգային տրիբունալի հետ համագործակցության է գնացել միայն փաստաբանի խորհրդով՝ դատավճռի ժամկետների մեղմացման հաշվարկով։ Բանտում Պլավշիչը գիրք է գրել, որտեղ նկարագրել է իրադարձությունները, որոնք հանգեցրել են բոսնիական պատերազմի։ Դրանում նա բոսնիացի սերբերի մեկ այլ առաջնորդ Ռադովան Կարաջիչին և գեներալ-գնդապետ Ռատկո Մլադիչին կոչ է արել հանձնվել Հաագայի տրիբունալին։
Ազատ է արձակվել վաղաժամկետ 2009 թվականի հոկտեմբերի 27-ին։
Ազատության մեջ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ազատ արձակվելուց հետո, ամենայն հավանականությամբ ապրել է Սերբիայում[7]։
Անձնական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամուսնալուծված է, երեխաներ չունի։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 168—169. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt
- ↑ Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 171—172. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt
- ↑ Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 171—176. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt
- ↑ Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 180—181. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt
- ↑ Биляна Плавшич выбрала шведский «санаторий», «Молодёжь Эстонии», 1.07.03
- ↑ «Бывший президент Республики Сербской в составе Боснии и Герцеговины Биляна Плавшич вышла на свободу». Эхо Москвы. 27 октября 2009. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 14-ին.