Բետի Ալվեր
Բետի Ալվեր էստ․՝ Betti Alver | |
---|---|
Ծնվել է | նոյեմբերի 23, 1906[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Յիգևա, Էստոնիա[4] |
Վախճանվել է | հունիսի 19, 1989[1][3][5] (82 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Տարտու, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Ռաադիի գերեզմանատուն |
Մասնագիտություն | բանաստեղծուհի, վիպասան, թարգմանչուհի և գրող |
Քաղաքացիություն | Էստոնիա և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Միյնա Հարմայի գիմնազիա և Տարտուի համալսարան |
Պարգևներ | |
Betti Alver Վիքիպահեստում |
Բետի Ալվեր (էստ․՝ Betti Alver, ծննդյան անունը՝ Էլիզաբեթ Ալվեր, 1937 թվականից՝ Էլիզաբեթ Տալվիկ, 1956 թվականից՝ Էլիզաբեթ Լեպիկ, նոյեմբերի 23, 1906[1][2][3][…], Յիգևա, Էստոնիա[4] - հունիսի 19, 1989[1][3][5], Տարտու, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), էստոնացի բանաստեղծուհի, արձակագիր, թարգմանիչ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բետի Ալվերը ծնվել է 1906 թվականի նոյեմբերի 23-ին Էստոնիայի Յիգևա քաղաքում։ 1924 թ. ավարտել է գիմնազիան Տարտում, 1924-1927 թթ. Տարտուի համալսարանում ուսումնասիրել է էստոներեն ու էստոնական գրականություն։ 1927 թ. լույս է տեսել «Քամու սիրուհին» վեպը։ Բետի Ալվերի բանաստեղծությունների առաջին գիրքը՝ «Փոշի և կրակ», հրատարակվել է 1936 թվականին։ Բետի Ալվերն էստոներեն է թարգմանել Պուշկինի պոեմներն ու «Եվգենի Օնեգին» չափածո վեպը, Գորկու «Մանկություն», «Իմ համալսարանները» վեպերը, ինչպես նաև Քրիստիան Յաակ Պետերսոնի գերմաներեն բանաստեղծությունները։ Բետի Ալվերի բանաստեղծությունները թարգմանվել են ռուսերեն, լեհերեն, գերմաներեն, անգլերեն, չեխերեն, իտալերեն և այլն։ Բետի Ալվերի հիշատակին է նվիրված նրա ծննդավայր Յիգևայում ամեն աշուն անցկացվող պոեզիայի օրերը, որ կոչվում են «Աստղային ժամ»։ 2013 թ. Մերկուրի մոլորակի խառնարաներից մեկը նրա պատվին անվանվել է Ալվեր (Alver)[6]:
Բետի Ալվերն ամուսնացած է եղել բանաստեղծ Հեյտի Տալվիկի հետ։ 1956 թ. ամուսնացել է Մարտ Լեպիկի (գրականագետ, Գրականության թանգարանի առաջին տնօրեն, 1940-45 թթ.) հետ։
Բանաստեղծությունների ժողովածուներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Փոշի և կրակ» (1936),
- «Աստղային ժամ» (1971),
- «Կյանքի փշուրներ» (1971),
- «Թռչող քաղաք» (1979),
- «Էմայիգիի մարջանները» (1986)։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Альвер Бетти // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ «messenger.jhuapl.edu». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Леэтмаа Е. Бетти Альвер — 100 // Пярнуский экспресс. — 2006. — 27 окт.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բետի Ալվեր» հոդվածին։ |
|
- Նոյեմբերի 23 ծնունդներ
- 1906 ծնունդներ
- Էստոնիայում ծնվածներ
- Հունիսի 19 մահեր
- 1989 մահեր
- Տարտու քաղաքում մահացածներ
- Տարտուի համալսարանի շրջանավարտներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Էստոնացի կին գրողներ
- Էստոնացի բանաստեղծուհիներ
- Էստոնացի թարգմանիչներ
- Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ
- 20-րդ դարի բանաստեղծներ
- 20-րդ դարի վիպասաններ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- 20-րդ դարի թարգմանիչներ
- Էստոնացի արձակագիրներ
- Անձինք նամականիշերի վրա