Բեռլինի եգիպտական թանգարան

Բեռլինի եգիպտական թանգարան
Տեսակ	հնաբանական թանգարան
Երկիր	Գերմանիա
Տեղագրություն	Միտտե
Կազմված է	Նեֆերտիտիի կիսանդրի
Մասն է	Բեռլինի պետական թանգարաներ և Նոր թանգարան
Հիմնադրված է	1828
Հիմնադիր	Ալեքսանդր Հումբոլդտ և Ֆրիդրիխ Ուիլիամ III Պռուսացի
Տնօրեն	Friederike Seyfried
	Կոորդինատներ: 52°31′13″ հս․ լ. 13°23′52″ ավ. ե. / 52.52028° հս․. լ. 13.39778° ավ. ե.
Կայք	smb.museum/museen-und-einrichtungen/aegyptisches-museum-und-papyrussammlung/home.html

Բեռլինի եգիպտական թանգարան (գերմ.՝ Ägyptisches Museum und Papyrussammlung), Բեռլինի պետական թանգարաններից մեկը։ 2009 թվականից եգիպտական թանգարանը մտնում է Թանգարանային կղզում վերականգնված Նոր թանգարանի կազմի մեջ։ 2009 թվականից թանգարանի տնօրենն է եգիպտագետ Ֆրիդերիկ Զայֆրիդը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շտյուլերովի շենքը, ուր թանգարանը գտնվել է 1967-2005 թվականներին

Եգիպտական թանգարանի հիմքը եղել է Ֆրիդրիխ Վիլհելմ 3-րդի եգիպտական հավաքածուն, որ ստեղծվել է 1828 թվականին Ալեքսանդր Հումբոլդտի պատվերով։ Այս բաժանմունքի առաջին ղեկավարը եղել է Ջուզեպե Պասալակվան, ով Տրիեստի առևտրական էր։ Հենց նրա հնագիտական գտածոներն էլ կազմել են հավաքածուի հիմքը։ Հավաքածուն համալրվել է Կառլ Ռիխարդ Լեփսիուսի արշավախմբի ցուցանմուշներով (1842-1845)։

1850 թվականին Մոնբիժու պալատից հավաքածուն տեղափոխվում է նոր շենք, որ կառուցվել էր Թանգարանային կղզում ֆրիդրիխ Շտյուլերի նախագծով։ 1920 թվականին գերմանական թանգարանների հովանավոր Ջեյմս Սիմոնը թանգարանին նվիրում է Նեֆերտիտիի կիսանդրին` հավաքածուի ամենահայտնի ցուցանմուշը: Սիմոնը հովանավորել էր պեղումները, որ եգիպտական Էլ-Ամառնա քաղաքում ղեկավարում էր Լյուդվիգ Բորհարդը:

Նոր թանգարանի եգիպտական բակը

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ թանգարանի ֆոնդերը բաժանվել են: Նոր թանգարանը 1943 թվականին կրում է լուրջ վնասներ. շատ ցուցանմուշներ այրվում են հրդեհից: Ցուցանմուշները փրկելու համար դրանք ուղարկում են տարբեր տեղեր: Օրինակ` Նեֆերտիտիի կիսանդրին պահվել է Մերկերսի ածխահորերից մեկում։

Հավաքածուի մեծ մասը հայտնվում է Արևելյան Բեռլինում, իսկ 1958 թվականից ցուցադրվում Բոդե թանգարանում: Մյուս մասը ցուցադրվում է Արևմտյան Բեռլինում` Շտյուլերովի շենքում:

Գերմանիայի վերամիավորումից հետո միանում են և եգիպտական հավաքածուի երկու մասերը: 1990-ական թվականներին Բոդե թանգարանի եգիպտական ցուցադրությունը փակվել էր շենքի վերակառուցման պատճառով: 2005 թվականի օգոստոսին Շառլոտենբուրգի ցուցադրությունը վերադարձվում է Թանգարանային կղզու հին թանգարան, որտեղ 2009 թվականից ցուցադրվել են ոչ մեծ չափերի ցուցանմուշները: Նոր թանգարանը տարածքի անհամապատասխանության պատճառով ևս չի կարող ցուցադրել մեծածավալ ցուցանմուշները, օրինակ` Կալաբշի տաճարի դռները։ Թանգարանային կղզու զարգացման հեռանկարի համաձայն՝ ծրագրվում է նոր՝ չորրորդ մասնաշենքի կառուցումը։