Բել Կաուֆման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Բել Կաուֆման
անգլ.՝ Bel Kaufman
Bel Kaufman speaks about making trouble.jpg
Բել Կաուֆման (աջից երկրորդը)
Ծննդյան անունռուս.՝ Белла Михайловна Койфман
Ծնվել էմայիսի 10, 1911(1911-05-10)[1]
ԾննդավայրԲեռլին, Գերմանական կայսրություն
Վախճանվել էհուլիսի 25, 2014(2014-07-25)[1] (103 տարեկան)
Վախճանի վայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մասնագիտությունվիպասան, համալսարանի դասախոս և գրող
Լեզուանգլերեն
Ազգությունհրեա
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ
ԿրթությունՀանթեր քոլեջ (1934) և Կոլումբիայի համալսարան (1936)
Ուշագրավ աշխատանքներՆերքև տանող աստիճանով դեպի վեր (վեպ)
ԱշխատավայրԿոլումբիայի համալսարան
Պարգևներ
ԱզգականներՇոլոմ Ալայխեմ
Commons-logo.svg Bel Kaufman Վիքիպահեստում

Բել Կաուֆման (անգլ.՝ Bel Kaufman, ի ծնե Բելլա Միխայլովնա Կոյֆման, մայիսի 10, 1911(1911-05-10)[1], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն - հուլիսի 25, 2014(2014-07-25)[1], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ)՝ ամերիկացի գրող և մանկավարժ։

Հրեական գրականության դասական ներկայացուցիչ Շոլոմ-Ալեյխեմի թոռնուհին (մայրական գծով)[2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բել Կաուֆմանի ծնողները՝ ամերիկացի գրականագետներ և լրագրողներ Միխայիլ Կոյֆման և Լայլա  (Սառա Սոլոմոնովա) Ռաբինովիչն (1887-1964 թվականներ) են[3]։ Ծնվել է Բեռլինում, որտեղ նրա հայրը սովորում էր Բեռլինյան համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։ Մանկությունը (Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկիզբից) անց է կացրել Օդեսայում, 1923 թվականի դեկտեմբերից՝ ԱՄՆ-ում[4]։ Սկզբում ընտանիքը ապրում էր Բրոնքսում, իսկ մի տարի անց, երբ նրա հայրը բժշկությամբ զբաղվելու լիցենզիա ստացավ տեղափոխվեցին Նյու Յորք[5]։

1934 թվականին գերազանց ավարտեց Նյու Յորքի Հանթեր քոլեջը, այնուհետև Կոլումբիայի համալսարանի գրականության մագիստրատուրան (1936 թվական)[6]։ Տասը տարի աշխատել է անգլերեն լեզվի ուսուցչուհի Նյու Յորքի միջնակարգ դպրոցներում, այնուհետև Նյու Յորքի քաղաքային համալսարանում[7]։

1930- ական թվականների վերջին սկսել է հրապարակել կարճ արձակ ստեղծագործություններ։ 1940-ական թվականներից Esquire ամսագրում հրապարակել է հեքիաթներ և սկետչեր, վերցնելով Բել Կաուֆման (Bel Kaufman) գրական կեղծանունը[8]։

Բել Կաուֆմանի հիմնական ճանաչում բերեց ինքնակենսագրական և բազմիցս վերահրատարակված «Ներքև տանող աստիճանով դեպի վեր» վեպը՝ (անգլ.՝ Up the Down Staircase, 1965 թվական) հիմնված տարիների դասավանդման փորձի վրա։ Ամսագրային տարբերակով այն ի սկզբանե հրապարակվել է «Saturday Review»-ում 1962 թվականին, նոյեմբերի 17-ից։ Վեպը էկրանարկվել է ռեժիսոր Ռոբերտ Մալլիգանի կողմից՝ 1967 թվականին («Up the Down Staircase») գլխավոր դերում ՝ Սենդի Դեննիս։ 1969 թվականին վեպի հիման վրա Բել Կաուֆմանը հրապարակեց համանուն պիեսը։ Վեպը թարգմանվել է 16 լեզուներով և հրատարակվել վեց միլիոն տպաքանակով, իսկ նրա անվանումը՝ Up the Down Staircase վերածվեց իդիոմատիկ արտահայտության[9]։

Կաուֆմանին է պատկանում «Սեր և նման բաներ...» (անգլ.՝ Love, etc.), «La Tigresse» հեքրաթների ժողովածուն, «This and That» ինքնակենսագրական ակնարկների գիրքը։ 2004 թվականին լույս տեսավ Օդեսայում մանկության տարիների հիշողությունների մասին պատկերազարդ գիրքը՝ «Odessa Memories»[10]: Այլ ստեղծագործությունների շարքերում՝ «Կիրակի զբոսայգում» (Sunday in the Park, 1985 թվական), «Ամերիկայում արտասահմանում» (Abroad in America, 1976 թվական)։ Բել Կաուֆմանի պատմությունները՝ «Նամակ հանգուցյալ ուսուցչին» և «Ներքև տանող աստիճանով դեպի վեր» ընդգրկվել են «Արևմուտքը մոտ է» ժողովածույի մեջ[11]։

Բել Կաուֆմանը հանդիսանում էր Կոլումբիայի համալսարանում իդիշի ուսումնասիրության բաժնի նախագահը[12]։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բժիշկ Սիդնի Գոլդստայնի հետ առաջին ամուսնությունից երեխաները՝ Ջոնաթան Գոլդսթայն (անգլ.՝ Jonathan Goldstine, ծնվել է 1942 թվականին)՝ Փենսիլվանիա նահանգի համալսարանի համակարգչային և ճարտարագիտական գիտությունների պրոֆեսոր և Թեա Գոլդսթայն (անգլ.՝ Thea L. Goldstine, ծնվել է 1944 թվականին), հոգեբան[13]։

Ամուսինը՝ Սիդնի Գլակ (անգլ.՝ Sidney J. Gluck, ծնվել է՝ 1917 թվականին), Նոր դպրոցի սոցիալական հետազոտությունների քաղաքատնտեսության պրոֆեսոր, Շոլոմ-Ալեյխեմի հիմնադրամի նախագահ (The Sholem Aleichem Memorial Foundation)[14][15]: Ըստ Կաուֆմանի «Նա ունի հինգ մասնագիտություններ[16]։ Եղել է պրոֆեսոր-մարքսիստ։ Հեռուստատեսությունում ուներ ծրագիր Չինաստանի մասին։ Նա նկարիչ է, լուսանկարիչ է։ Նա գլխավորում է Շոլոմ-Ալեյխեմի հիմնադրամը»[17]։

Եղբայրը՝ Շերվին Կաուֆման (անգլ.՝ Sherwin Allen Kaufman, ծնվել է 1920 թվականին), մանկաբարձ-գինեկոլոգ, կոմպոզիտոր և երգահան, գինեկոլոգիայի, անպտղության բուժման, ծննդօգնության կազմակերպչական հարցերի մասին մի շարք գիտական և սիրված գրքերի հեղինակ[18]։

Երկու հորաքույրները՝ Բասյա (Բերտա) Կոյֆմանը և Ուդլ (Ադել) Կոյֆմանը՝ ամուսնացած էին հրեա գրողների հետ[19]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1964 թվական՝ «Ներքև տանող աստիճանով դեպի վեր»
  • 1979 թվական՝ «Սեր և նման բաներ...»

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Up the Down Staircase (վեպ)։ Pan Books, 1964 թվական։
  • Bel Kaufman’s Up the Down Staircase (պիես)։ The Dramatic Publishing, 1969 թվական։
  • Love, etc. (վեպ), Prentice Hall, 1979 թվական Open Road, 2012 թվական։
  • This and That: Random Thoughts and Recollections: Open Road, 2012 թվական։
  • La Tigresse and Other Short Stories. Open Road, 2013 թվական։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ В документах — Belle Kaufman (также — Belle Goldstine).
  3. ↑ Ляля Кауфман
  4. ↑ New York Senate: Honoring esteemed and cherished teacher and author Bella Bel Kaufman on the occasion of her 100th Birthday
  5. ↑ Некролог в The New York Times
  6. ↑ Remembering More Than a Century of Bel Kaufman's Rebellious Charm
  7. ↑ В Одессе семья Койфман жила в собственном двухэтажном доме по Ришельевской улице, 57.
  8. ↑ Serving up a blast from a Yiddish-writing past
  9. ↑ At 100, Still a Teacher, and a Jokester
  10. ↑ Bel Kaufman
  11. ↑ Obituary in «Boston Globe»
  12. ↑ Некролог в The New York Times
  13. ↑ «Научная библиография Джонатана Голдстайна»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-16-ին։ Վերցված է 2016-12-18 
  14. ↑ Bel Kaufman «This and That: Random Thoughts and Recollections»
  15. ↑ Bel Kaufman «La Tigresse: and Other Short Stories»
  16. ↑ «Sidney J Gluck»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-29-ին։ Վերցված է 2016-12-18 
  17. ↑ Привет, училка!: Интервью Татьяне Бек. // Независимая газета, 29 октября 2004
  18. ↑ «Sherwin Music»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-13-ին։ Վերցված է 2016-12-18 
  19. ↑ A Reading to Recall the Father of Tevye

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բել_Կաուֆման&oldid=8094792» էջից