Բել Կաուֆման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բել Կաուֆման
Bel Kaufman
Բել Կաուֆման (աջից երկրորդը)
Ծննդյան անունռուս.՝ Белла Михайловна Койфман
Ծնվել էմայիսի 10, 1911(1911-05-10)[1]
ԾննդավայրԲեռլին, Գերմանական կայսրություն
Վախճանվել էհուլիսի 25, 2014(2014-07-25)[1] (103 տարեկան)
Վախճանի վայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ կամ Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[2]
ԳերեզմանMount Carmel Cemetery
Մասնագիտությունվիպասան, համալսարանի դասախոս, գրող և դպրոցի դասատու
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՀանթեր քոլեջ (1934) և Կոլումբիայի համալսարան (1936)
Ուշագրավ աշխատանքներՆերքև տանող աստիճանով դեպի վեր (վեպ)
ԱշխատավայրԿոլումբիայի համալսարան
Պարգևներ
ԱզգականներՇոլոմ Ալայխեմ
 Bel Kaufman Վիքիպահեստում

Բել Կաուֆման (անգլ.՝ Bel Kaufman, ի ծնե Բելլա Միխայլովնա Կոյֆման, մայիսի 10, 1911(1911-05-10)[1], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն - հուլիսի 25, 2014(2014-07-25)[1], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ և Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[2])՝ ամերիկացի գրող և մանկավարժ։

Հրեական գրականության դասական ներկայացուցիչ Շոլոմ-Ալեյխեմի թոռնուհին (մայրական գծով)[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բել Կաուֆմանի ծնողները՝ ամերիկացի գրականագետներ և լրագրողներ Միխայիլ Կոյֆման և Լայլա  (Սառա Սոլոմոնովա) Ռաբինովիչն (1887-1964 թվականներ) են[4]։ Ծնվել է Բեռլինում, որտեղ նրա հայրը սովորում էր Բեռլինյան համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։ Մանկությունը (Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկիզբից) անց է կացրել Օդեսայում, 1923 թվականի դեկտեմբերից՝ ԱՄՆ-ում[5]։ Սկզբում ընտանիքը ապրում էր Բրոնքսում, իսկ մի տարի անց, երբ նրա հայրը բժշկությամբ զբաղվելու լիցենզիա ստացավ տեղափոխվեցին Նյու Յորք[6]։

1934 թվականին գերազանց ավարտեց Նյու Յորքի Հանթեր քոլեջը, այնուհետև Կոլումբիայի համալսարանի գրականության մագիստրատուրան (1936 թվական)[7]։ Տասը տարի աշխատել է անգլերեն լեզվի ուսուցչուհի Նյու Յորքի միջնակարգ դպրոցներում, այնուհետև Նյու Յորքի քաղաքային համալսարանում[8]։

1930- ական թվականների վերջին սկսել է հրապարակել կարճ արձակ ստեղծագործություններ։ 1940-ական թվականներից Esquire ամսագրում հրապարակել է հեքիաթներ և սկետչեր, վերցնելով Բել Կաուֆման (Bel Kaufman) գրական կեղծանունը[9]։

Բել Կաուֆմանի հիմնական ճանաչում բերեց ինքնակենսագրական և բազմիցս վերահրատարակված «Ներքև տանող աստիճանով դեպի վեր» վեպը՝ (անգլ.՝ Up the Down Staircase, 1965 թվական) հիմնված տարիների դասավանդման փորձի վրա։ Ամսագրային տարբերակով այն ի սկզբանե հրապարակվել է «Saturday Review»-ում 1962 թվականին, նոյեմբերի 17-ից։ Վեպը էկրանարկվել է ռեժիսոր Ռոբերտ Մալլիգանի կողմից՝ 1967 թվականին («Up the Down Staircase») գլխավոր դերում ՝ Սենդի Դեննիս։ 1969 թվականին վեպի հիման վրա Բել Կաուֆմանը հրապարակեց համանուն պիեսը։ Վեպը թարգմանվել է 16 լեզուներով և հրատարակվել վեց միլիոն տպաքանակով, իսկ նրա անվանումը՝ Up the Down Staircase վերածվեց իդիոմատիկ արտահայտության[10]։

Կաուֆմանին է պատկանում «Սեր և նման բաներ...» (անգլ.՝ Love, etc.), «La Tigresse» հեքրաթների ժողովածուն, «This and That» ինքնակենսագրական ակնարկների գիրքը։ 2004 թվականին լույս տեսավ Օդեսայում մանկության տարիների հիշողությունների մասին պատկերազարդ գիրքը՝ «Odessa Memories»[11]: Այլ ստեղծագործությունների շարքերում՝ «Կիրակի զբոսայգում» (Sunday in the Park, 1985 թվական), «Ամերիկայում արտասահմանում» (Abroad in America, 1976 թվական)։ Բել Կաուֆմանի պատմությունները՝ «Նամակ հանգուցյալ ուսուցչին» և «Ներքև տանող աստիճանով դեպի վեր» ընդգրկվել են «Արևմուտքը մոտ է» ժողովածույի մեջ[12]։

Բել Կաուֆմանը հանդիսանում էր Կոլումբիայի համալսարանում իդիշի ուսումնասիրության բաժնի նախագահը[13]։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բժիշկ Սիդնի Գոլդստայնի հետ առաջին ամուսնությունից երեխաները՝ Ջոնաթան Գոլդսթայն (անգլ.՝ Jonathan Goldstine, ծնվել է 1942 թվականին)՝ Փենսիլվանիա նահանգի համալսարանի համակարգչային և ճարտարագիտական գիտությունների պրոֆեսոր և Թեա Գոլդսթայն (անգլ.՝ Thea L. Goldstine, ծնվել է 1944 թվականին), հոգեբան[14]։

Ամուսինը՝ Սիդնի Գլակ (անգլ.՝ Sidney J. Gluck, ծնվել է՝ 1917 թվականին), Նոր դպրոցի սոցիալական հետազոտությունների քաղաքատնտեսության պրոֆեսոր, Շոլոմ-Ալեյխեմի հիմնադրամի նախագահ (The Sholem Aleichem Memorial Foundation)[15][16]: Ըստ Կաուֆմանի «Նա ունի հինգ մասնագիտություններ[17]։ Եղել է պրոֆեսոր-մարքսիստ։ Հեռուստատեսությունում ուներ ծրագիր Չինաստանի մասին։ Նա նկարիչ է, լուսանկարիչ է։ Նա գլխավորում է Շոլոմ-Ալեյխեմի հիմնադրամը»[18]։

Եղբայրը՝ Շերվին Կաուֆման (անգլ.՝ Sherwin Allen Kaufman, ծնվել է 1920 թվականին), մանկաբարձ-գինեկոլոգ, կոմպոզիտոր և երգահան, գինեկոլոգիայի, անպտղության բուժման, ծննդօգնության կազմակերպչական հարցերի մասին մի շարք գիտական և սիրված գրքերի հեղինակ[19]։

Երկու հորաքույրները՝ Բասյա (Բերտա) Կոյֆմանը և Ուդլ (Ադել) Կոյֆմանը՝ ամուսնացած էին հրեա գրողների հետ[20]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Up the Down Staircase (վեպ)։ Pan Books, 1964 թվական։
  • Bel Kaufman’s Up the Down Staircase (պիես)։ The Dramatic Publishing, 1969 թվական։
  • Love, etc. (վեպ), Prentice Hall, 1979 թվական Open Road, 2012 թվական։
  • This and That: Random Thoughts and Recollections: Open Road, 2012 թվական։
  • La Tigresse and Other Short Stories. Open Road, 2013 թվական։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. ↑ В документах — Belle Kaufman (также — Belle Goldstine).
  4. ↑ Ляля Кауфман
  5. ↑ New York Senate: Honoring esteemed and cherished teacher and author Bella Bel Kaufman on the occasion of her 100th Birthday
  6. ↑ Некролог в The New York Times
  7. ↑ Remembering More Than a Century of Bel Kaufman's Rebellious Charm
  8. ↑ В Одессе семья Койфман жила в собственном двухэтажном доме по Ришельевской улице, 57.
  9. ↑ Serving up a blast from a Yiddish-writing past
  10. ↑ At 100, Still a Teacher, and a Jokester
  11. ↑ Bel Kaufman
  12. ↑ Obituary in «Boston Globe»
  13. ↑ Некролог в The New York Times
  14. ↑ «Научная библиография Джонатана Голдстайна». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  15. ↑ Bel Kaufman «This and That: Random Thoughts and Recollections»
  16. ↑ Bel Kaufman «La Tigresse: and Other Short Stories»
  17. ↑ «Sidney J Gluck». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  18. ↑ Привет, училка!: Интервью Татьяне Бек. // Независимая газета, 29 октября 2004
  19. ↑ «Sherwin Music». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  20. ↑ A Reading to Recall the Father of Tevye
  21. ↑ Bel Kaufman. «Love, Etc». Goodreads (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 2-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բել Կաուֆման» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բել_Կաուֆման&oldid=9747499» էջից