Բեթյուլ Թանբայ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բեթյուլ Թանբայ
Ծնվել է1960
Ստամբուլ, Թուրքիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)Բոսֆորի համալսարան
Ալմա մատերԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի և Ժանսոն-դը-Սայի լիցեյ
Գիտական ղեկավարRobert M. Solovay?[1]

Բեթյուլ Թանբայ (թուրքերեն՝ Betül Tanbay, 1960, Ստամբուլ, Թուրքիա), թուրք մաթեմատիկոս, գիտնական և Ստամբուլի Բոսֆորի համալսարան մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ 2012-ից 2016 թվականներին Թանբայը եղել է Թուրքիայի մաթեմատիկական ընկերակցության առաջին կին նախագահը։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեթյուլ Թանբայը ծնվել է Ստամբուլում, սակայն մինչև 1977 թվականը ապրել է Անկարայում։ 1978 թվականին նա ավարտել է Փարիզի Ժանսոն դե Սայի վարժարանը։ 1982 թվականին Ստրասբուրգի Լուի Պաստո համալսարանում ստացել է մաթեմատիկայի բակալավրի կոչում, իսկ 1989 թվականին ԱՄՆ Բերկլիի կալիֆորնյան համալսարանում պաշտպանել է իր թեկնածուականը՝ Ռոբերտ Սոլովեյի ղեկավարությամբ[2]։

Ակադեմիական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեթյուլ Թանբայը եղել է Բոսֆորի համալսարանի մաթեմատիկայի ամբիոնի վարիչ և լիարժեք անդամ։ 2004-2007 թվականներին նա եղել է համալսարանի արտաքին հարաբերությունների գծով պրոռեկտորը և Եվրոպական համալսարանների ասոցիացիայում Բոսֆորի համալսարանի ներկայացուցիչը[3]։ Համարվում է Ստամբուլի մաթեմատիկական գիտությունների կենտրոնի (IMBM) համահիմնադրամներից մեկը։ Անդամակցել է այնպիսի գիտահետազոտական ընկերությունների խորհուրդներին, ինչպիսիք են IMBM, Ֆեզա Գյուրսեյի ինստիտուտը[4], IMéRA[5]։ 2008-2012 թվականներին եղել է Թուրքիայի գիտատեխնիկական հետազոտությունների խորհրդի առաջատար դոկտորական ծրագրերի ղեկավար։ Թուրքիայի մաթեմատիկական ընկերակցությունում եղել է գործադիր կոմիտեի անդամ, այնուհետ նախագահ[6][7]։ 2019-2022 թվականների համար, որպես Թուրքիայի մաթեմատիկական ընկերակցության գործադիր կոմիտեի անդամ, ընտրվել է Եվրոպական մաթեմատիկական ընկերակցության փոխնախագահ[8][9]։ Միջազգային մաթեմատիկական միությունում մասնակցել է Կանայք մաթեմատիկայում կոմիտեի աշխատանքներին[10]։

Թանբայը թուրքական կառավարության նախաձեռնությամբ ձերբակալվել է 2018 թվականի նոյեմբերի 16-ին՝ կազմակերպված հանցավորության հետ կապի և երկրում հեղափոխություն կազմակերպելու համար։ Եվրոպական մաթեմատիկական ընկերակցությունը տարածել է հաղորդագրություն, որտեղ իր վրդովմունքն է արտահայտել Թանբայի ձերբակալության հետ կապված և պահանջել թուրքական իշխանություններից անմիջապես ազատ արձակել նրան[11][12]։ Հաջորդ օրը նա ազատ է արձակվել[13]։

Մասնակցություն համալսարանական աշխատանքներին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա հրավիրված դասախոսի և գիտնականի կարգավիճակ է ունեցել Կալիֆոռնիայի Բերկլիի համալսարանում, Սանտա Բարբարայի կալիֆոռնյան համալսարանում, Բորդոյի համալսարանում, Փարիզիզ մաթեմատիկական համալսարանում, Կանզասի համալսարանում, Փենսիլվանիայի համալսարանում։ Բացի այդ մասնակցել է նաև Ամերիկական մաթեմատիկական ինստիտուտի Քադիսոն-Սինգերի աշխատանքներին։

Հետազոտական ոլորտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա հետազոտական հետաքրքրությունների ոլորտում են օպերացիոն հանրահաշիվը և ցանցային տեսությունը։

Անդամակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեթյուլ Թանբայը համարվում է Թուրքական, Ամերիկյան և Եվրոպական մաթեմատիկական ընկերակցությունների անդամ։

Գիտական աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • C. Akemann, J. Anderson, B. Tanbay, Weak pavability and the Kadison-Singer problem, J. of Operator Theory, 71, 2014.
  • B. Tanbay, A Letter on the Kadison-Singer poroblem, Revue Roumaine des Mathématiques Pures et Appliquées , 59, 2, 2014.
  • C. Akemann, J. Anderson, B. Tanbay, The Kadison-Singer problem for the direct sum of matrix algebras, Positivity, 16, 2012.
  • C. Akemann, B. Tanbay, A.Ülger A note on the Kadison-Singer problem, J. of Operator Theory, 63, 2010.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]