Բարտոլինյան գեղձի կարցինոմա

Բարտոլինյան գեղձի կարցինոմա
Տեսակ	հիվանդության կարգ

Բարտոլինյան գեղձի կարցինոմա հազվադեպ հանդիպող չարորակ հիվանդություն է։ Կազմում է վուլվայի չարորակ հիվանդությունների 1%-ը։ Բնորոշ է 60 անց կանանց։ Մինչ առաջին ախտանիշերի հայտնվելը ուռուցքը կարող է դառնալ բավակականին շոշափելի չափերով։ Առաջին ախտանիշերից մեկը կարող է լինել ցավը սեռական հարաբերության ժամանակ (դիսպարեունիա)։ Առանձին դեպքերում կինը կարող է շոշափել չափերով մեծացած գեղձը կամ հայտնաբերել խոց ամոթույքի շրջանում։ Բազմաթիվ բժիշկներ պնդում են, որ մեծացած բարտոլինյան գեղձը չարորակ է հետդաշտանադադարային տարիքում՝ մինչ չի ապացուցվել հակառակը։ Մեծանալով՝ ուռուցքը կարող է տարածվել շրջակա հյուսվածքների մեջ (նստաուղիղաղիքային փոսություն, աճուկային ավշային հանգույցներ)։ Բարտոլինյան գեղձի կարցինոմաների մոտ 50%-ը զարգանում են բազմաշերտ տափակ եղջերացող էպիթելից։ Մյուս առանձնահատկություն այն է, որ ուռուցքի աճը տեղի է ունենում գեղձի երեք էպիթելյալ հյուսվածքներից՝ լորձային, եղջերացող, փոփոխական^[1]։

Պատճառ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ախտաֆիզիոլոգիան մնում է անհայտ, կարող է կապված լինել վուլվայի և Բարտոլինյան գեղձերի վարակային հիվանդությունների հետ։ Որոշ հետազոտություններ փաստում են, որ Բարտոլինյան գեղձի կարցինոմայի առաջացումը կապված է մարդու պապիլոմա վիրուսի հետ, մասնավորապես 16-րդ տիպի հետ^[2]։

Ախտորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարտոլինյան գեղձը կարող է տարբերակվել հյուսվածքաբանական հետազոտությամբ^[3]։

Վարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարտոլինյան գեղձի կարցինոման հազվադեպ է հանդիպում։ Վաղ ախտորոշումը կարող է կանխել կարցինոմայի տարածումը շրջակա հյուսվածքներում։ Պետք է իրականացնել գեղձի կենսազննում, երբ կնոջ տարիքը բարձր է, կարցինոման կրկնվում է և չի պատասխանում սովարական բուժմանը^[1]։ Բուժումը կատարվում է ուռուցքի և անհրաժեշտության դեպքում շրջակա ավշային հանգույցների արմատական վիրահատական հեռացման միջոցով

^[4]

Կանխատեսում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանխատեսումը բարենպաստ է, քանի դեռ ավշային հանգույցներում բացակայում են մետաստազները^[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարտոլինյան գեղձերը նկարագրվել են խոշոր եղջերավոր անասունների մոտ 1677-ին Կասպեր Բարթլինի կողմից^[1]։ Բուժման տարբերակ է վուլվէկտոմիան (ամոթույքի հեռացում), որը ենթադրում է կարցինոմայի հեռացումը շրջակա հյուսվվածքների հետ։ Սովորաբար վերջինիս հետ հեռացվում են նաև աճուկային ավշային հանգույցները։ Երբեմն հեռացվում են նաև հեշտոցի և ուղիղ աղիքի հատվածներ^[5]։

Ադենոիդ-կիստոզ կարցինոման Բարտոլինյան գեղձի այլ հազվադեպ հանդիպող չարորակ գոյացություն է, որի ախտանիշերն են կրկնվող ցավերը գեղձի շրջանում։ Բուժումը գոյացության հեռացումն է։ Երբեմն կիրառվում է ճառագայթային բուժում և քիմիոթերապիա^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Heller, Debra S.; Bean, Sarah (2014). «Lesions of the Bartholin Gland». Journal of Lower Genital Tract Disease. 18 (4): 351–357. doi:10.1097/LGT.0000000000000016. ISSN 1089-2591.
↑ ZHAN, PING; LI, GANG; LIU, BIN; MAO, XI-GUANG (2014-8). «Bartholin gland carcinoma: A case report». Oncology Letters. 8 (2): 849–851. doi:10.3892/ol.2014.2200. ISSN 1792-1074. PMC 4081365. PMID 25013508.
↑ Di Donato, Violante; Casorelli, Assunta; Bardhi, Erlisa; Vena, Flaminia; Marchetti, Claudia; Muzii, Ludovico; Panici, Pierluigi Benedetti (2017). «Bartholin gland cancer». Critical Reviews in Oncology/Hematology. 117: 1–11. doi:10.1016/j.critrevonc.2017.06.005.
↑ Bhalwal, Asha B.; Nick, Alpa M.; dos Reis, Ricardo; Chen, Chun-Ling; Munsell, Mark F.; Ramalingam, Preetha; Salcedo, Mila Pontremoli; Ramirez, Pedro T.; Sood, Anil K. (2016-5). «Carcinoma of the Bartholin's Gland: A Review of 33 cases». International journal of gynecological cancer : official journal of the International Gynecological Cancer Society. 26 (4): 785–789. doi:10.1097/IGC.0000000000000656. ISSN 1048-891X. PMC 4840054. PMID 26844611.
↑ ^5,0 ^5,1 Clinical gynecologic oncology, Phillip Saia, editor. Chapter 8, Invasive Cancer of the Vulva, Jeanne M. Schilder, and Frederick B. Stehman. Pages 219-244. Elsevier/Saunders.(2012). 978-0-323-07419-3; Access provided by the University of Pittsburgh.

[HellerBean2014-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Heller, Debra S.; Bean, Sarah (2014). «Lesions of the Bartholin Gland». Journal of Lower Genital Tract Disease. 18 (4): 351–357. doi:10.1097/LGT.0000000000000016. ISSN 1089-2591.

[2] ZHAN, PING; LI, GANG; LIU, BIN; MAO, XI-GUANG (2014-8). «Bartholin gland carcinoma: A case report». Oncology Letters. 8 (2): 849–851. doi:10.3892/ol.2014.2200. ISSN 1792-1074. PMC 4081365. PMID 25013508.

[3] Di Donato, Violante; Casorelli, Assunta; Bardhi, Erlisa; Vena, Flaminia; Marchetti, Claudia; Muzii, Ludovico; Panici, Pierluigi Benedetti (2017). «Bartholin gland cancer». Critical Reviews in Oncology/Hematology. 117: 1–11. doi:10.1016/j.critrevonc.2017.06.005.

[4] Bhalwal, Asha B.; Nick, Alpa M.; dos Reis, Ricardo; Chen, Chun-Ling; Munsell, Mark F.; Ramalingam, Preetha; Salcedo, Mila Pontremoli; Ramirez, Pedro T.; Sood, Anil K. (2016-5). «Carcinoma of the Bartholin's Gland: A Review of 33 cases». International journal of gynecological cancer : official journal of the International Gynecological Cancer Society. 26 (4): 785–789. doi:10.1097/IGC.0000000000000656. ISSN 1048-891X. PMC 4840054. PMID 26844611.

[Phillip_Saia_2012-5] 5,0 ^5,1 Clinical gynecologic oncology, Phillip Saia, editor. Chapter 8, Invasive Cancer of the Vulva, Jeanne M. Schilder, and Frederick B. Stehman. Pages 219-244. Elsevier/Saunders.(2012). 978-0-323-07419-3; Access provided by the University of Pittsburgh.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]