Jump to content

Բարուխ Գոլդշտեյն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բարուխ Գոլդշտեյն
եբրայերեն՝ ברוך גולדשטיין‎
Ծնվել էդեկտեմբերի 9, 1956(1956-12-09)
ԾննդավայրԲրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մահացել էփետրվարի 25, 1994(1994-02-25) (37 տարեկան)
Մահվան վայրՀևրոն
ԳերեզմանMeir Kahane Park և Kiryat Arba
Քաղաքացիություն ԱՄՆ և  Իսրայել
Կրոնխիստ հետևողական հուդաիզմ
ԿրթությունԵշիվա համալսարան, Ալբերտ Այնշտայնի անվան բժշկական քոլեջ և Yeshivah of Flatbush?
Մասնագիտությունբժիշկ, քաղաքական գործիչ և kahanist
ԿուսակցությունKach?
ԱնդամությունՀրեաների պաշտպանության լիգա
 Baruch Goldstein Վիքիպահեստում

Բարուխ Կոպլ Գոլդշտեյն (եբրայերեն՝ ברוך קופל גולדשטיין‎, դեկտեմբերի 9, 1956(1956-12-09), Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - փետրվարի 25, 1994(1994-02-25), Հևրոն), ամերիկյան ծագումով իսրայելացի բժիշկ, ով 1994 թվականին Հեբրոնի Պատրիարքների քարանձավում իրականացրել է ահաբեկչական հարձակում՝ սպանելով 29 աղոթող մահմեդականների Իբրահիմի մզկիթում և վիրավորելով ավելի քան 150-ին։ Մզկիթում գտնվող մուսուլմանները զինաթափել են նրան և ծեծելով սպանել։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարուխ Գոլդշտեյնը ծնվել է Բրուքլինում, ուղղափառ հրեական ընտանիքում։ Սովորել է «Yeshiva of Flatbush» կրոնական դպրոցում և «Yeshiva University» համալսարանում, որտեղ ուսումնասիրել է բժշկություն[1]։

Գոլդշտեյնը Եբրայեցիների պաշտպանության լիգայում (JDL) անդամ է եղել, որը հիմնադրել է ռաբբի Մեիր Կահանեն և պաշտպանել է հրեական ռադիկալ քաղաքական դիրքորոշումները[2]։

1983 թվականին Իսրայել ներգաղթելուց հետո նա ծառայել է բանակում որպես բժիշկ՝ նախ պարտադիր զորակոչով, ապա որպես պահեստազորային հավաքների ժամանակ։ Զինվորական ծառայությունն ավարտելուց հետո Գոլդշտեյնն ապրել է Հեբրոնի Կիրյաթ Արբա հրեական բնակավայրում, որտեղ աշխատել է բժիշկ[3]։ Նա ամուսնացած էր և ուներ չորս երեխա։ Տասնմեկերորդ Քնեսեթի ընտրությունների ժամանակ նա եղել է ՔԱՀ կուսակցության ընտրական ցուցակում։ Նա ընտրվել է Կիրյաթ Արբայի քաղաքային խորհրդի անդամ ՔԱՀ կուսակցությունից, իսկ Մեիր Քահանեի սպանությունից հետո օգնել է Կիրյաթ Արբայում ստեղծել իր անունը կրող հուշահամալիր։

Ըստ իսրայելական մամուլի հրապարակումների՝ «ըստ իրեն ճանաչող մարդկանց պատմությունների», Գոլդշտեյնը հրաժարվում էր բուժել ոչ հրեաներին, նույնիսկ նրանց, ովքեր ծառայում էին իսրայելական բանակում[4]։ Այնուամենայնիվ, այս ենթադրյալ «նրան ճանաչող մարդկանց» անունները երբեք ոչ մի տեղ չեն հաղորդվել: Միևնույն ժամանակ, դոկտոր Մանֆրեդ Լեհմանը, վկայակոչելով Շամգարի հանձնաժողովի զեկույցը, պնդում է, որ Գոլդշտեյնը 1990 թվականին բուժել է առնվազն մեկ արաբ ահաբեկչի[5]։ Բժիշկ Հայմ Սայմոնսը բերում է մի շարք նմանատիպ վկայություններ՝ հղում անելով Շամգարի հաշվետվությանը[6]։

1993 թվականի վերջից՝ Օսլոյի համաձայնագրից հետո, հրեական բնակավայրերի բնակիչների[7], ինչպես նաև ամբողջ Իսրայելի կյանքում լարվածությունը զգալիորեն աճել է։ Հեբրոնում և Քիրյաթ Արբայում շարունակվող ահաբեկչական հարձակումների հետևանքով մի քանի մարդ է զոհվել[8][9][10][11]։

1993 թվականի դեկտեմբերի 6-ին զոհվել է Բարուխ Գոլդշտեյնի մտերիմ ընկերը՝ Մորդեխայ Լապիդը, ով ծագումով Սովետական Միությունից էր և ուներ 15 երեխա։ Նա իր որդու՝ Շալոմի հետ սպանվեց ահաբեկիչների կողմից՝ մեքենայի մեջ գտնվելու պահին[12][13][14]։ Բարուխ Գոլդշտեյնը, որպես բժիշկ, կանչվել է զոհերին օգնություն ցուցաբերելու, սակայն արդեն անկարող էր փրկել իր ընկերներին։ Քիրյաթ Արբայի բնակիչ Դավիդ Ռամատիի վկայությամբ՝ այդ դեպքից հետո Գոլդշտեյնը սկսել է արաբներին «նացիստներ» անվանել։

Իրադարձություններ Հայրապետների քարայրում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1994 թվականի փետրվարի 25-ին (Պուրիմի օրը) առավոտյան ժամը հինգին Գոլդշտեյնը մտել է Հայրապետների քարանձավ (հրեաների և մահմեդականների սուրբ վայր, որտեղ, ըստ ավանդույթի, թաղված են երկու կրոններում հարգված պատրիարքները)։ Հայրապետների քարանձավում նա իր բանակի սպայական համազգեստով մտել է այն սենյակը, որը մզկիթ է ծառայել, ձևացնելով, թե ինքը հերթապահ պահեստային սպա է։ Այդ ժամանակ մզկիթում 800 մարդ կար, քանի որ ուրբաթ մուսուլմանների աղոթքի առավոտն է: Պաշտոնական վարկածի համաձայն՝ Գոլդշտեյնը կրակ է բացել Գալիլի ինքնաձիգից՝ սպանելով 29 (39 կամ 52) հավատացյալների և տարբեր գնահատականներով վիրավորելով՝ 125-ից 150-ին։

Գոլդշտեյնը զենքը լիցքավորելիս կրակմարիչով ծեծելով սպանել են։ Այսպիսով, Շամգարի հանձնաժողովի եզրակացության համաձայն՝ Գոլդշտեյնի սպանությունն անօրինական է եղղել[15]։

Փետրվարի 25-ի իրադարձություններից անմիջապես հետո սկսվել են պաղեստինյան անկարգությունները, որոնց ընթացքում հաջորդ շաբաթվա ընթացքում սպանվել են 25 պաղեստինցիներ և 5 իսրայելցիներ[16]։ Ի պատասխան անկարգությունների՝ իսրայելական իշխանությունները Հեբրոնում պարետային ժամ են սահմանել, որը վերաբերվել է միայն քաղաքի պաղեստինցիներին, մինչդեռ քաղաքում ապրող բոլոր 400 հրեա վերաբնակիչներ ազատ են եղել տեղաշարժվել նրա արևելյան հատվածում[17]:

Իսրայելի կառավարությունը դատապարտել է Հայրապետների քարանձավում տեղի ունեցած ջարդը։ Իսրայելի վարչապետ Իցհակ Ռաբինը զանգահարել է Պաղեստինի ազատության կազմակերպություն (ՊԱԿ) առաջնորդ Յասեր Արաֆաթին և կատարվածը որակել որպես «զզվելի և հանցավոր սպանություն»[18]:

Երկրպագության վայր Գոլդշտեյնի գերեզմանին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բարուխ Գոլդշտեյնի գերեզմանը

Գոլդշտեյնը թաղվել է Մեիր Կահանեի հիշատակի այգու դիմաց՝ Քիրյաթ-Արբա հրեական բնակավայրում, Հևրոն քաղաքի մոտ։

Գերեզմանը դարձել է ուխտագնացության վայր ծայրահեղ աջ հայացքներ ունեցող իսրայելցիների համար։ Դամբարանի վրա գրված է. «Սուրբ Բարուխ Գոլդշտեյն, որը կյանքը նվիրեց Տորին, հրեաներին և Իսրայելի ժողովրդին»։ 1996 թվականին «Ավոդա» կուսակցության անդամները պահանջել են, որ Գոլդշտեյնի գերեզմանի մոտ ինքնաբուխ ստեղծված աղոթավայրը և ուխտագնացության վայրը վերացվեն, իսկ Իսրայելի անվտանգության պաշտոնյաները մտահոգություն հայտնեցին, որ գերեզմանի շուրջ ընթացող իրադարձությունները կարող են ոգեշնչել այլ ծայրահեղականների։

1999 թվականին, ահաբեկիչների համար տապանաքարերի տեղադրումն արգելող օրենքի ընդունումից և Գերագույն դատարանի որոշումից հետո, իսրայելական բանակը բուլդոզերներով ոչնչացրեց Գոլդշտեյնի գերեզմանի աղոթատունը և աղոթատեղին:

Գոլդշտեյնի մոտիվների վերաբերյալ կարծիքները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կա կարծիք, որ Բարուխ Գոլդշտեյնը ծայրահեղ բացասական է վերաբերվել Օսլոյի համաձայնագրերին Իսրայելի և Պաղեստինյան ինքնավարության միջև[19]։ Այսպես, ամերիկացի քաղաքականագետ Յան Լուստիկը բերում է հետևյալ կարծիքը, որը արտահայտել է Գոլդշտեյնի այրին՝ Միրիամը․

Բարուխը հոգեպես անհավասարակշիռ մարդ չէր, նա հստակ գիտեր, թե ինչ է անում։ Նա դա ծրագրել էր խաղաղ բանակցությունները դադարեցնելու նպատակով։ Նա դա կատարեց Իսրայելի ժողովրդի համար:

Ըստ մի շարք պրոիսրայելական աղբյուրների՝ Բարուխ Գոլդշտեյնն իր գործողություններով կանխել է նախապատրաստվող ջարդը[20][21]։ Գոլդշտեյնի մայրը ահաբեկչությունը անվանել է «կանխարգելիչ հարձակում» և պնդել, որ այս իրադարձություններից առաջ Հևրոնի մզկիթներում տարածվում էին զանգվածային կոչեր հրեաների կոտորածի համար, իսկ արաբական հատվածում տեղադրված թռուցիկներում և պատերին արված գրառումներում կոչեր կային նախապես սննդամթերք կուտակելու՝ սպասվող կոտորածից հետո նախատեսված պարետային ժամի համար[22]։ Նույն աղբյուրների համաձայն՝ մզկիթում սպանությունից հետո հայտնաբերված «մեծ քանակությամբ սառը զենքը» նույնպես անուղղակիորեն վկայում է նախապատրաստվող ջարդի մասին[21]։

Ահաբեկչության հետևանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1994 թվականի ապրիլի 6-ին Աֆուլայհաում տեղի ունեցած խոշոր ահաբեկչական գործողությունը, ինչպես նաև դրա հետևանքով իրականացված այլ ինքնասպան ահաբեկչությունները Համասը հայտարարել է որպես վրեժխնդրության գործողություններ Գոլդշտեյնի ահաբեկչության համար։ Միևնույն ժամանակ, Համասը հայտարարել է, որ Գոլդշտեյնի ահաբեկչությունը և դրան հաջորդած բախումները Հևրոնում արաբների և իսրայելական բանակի միջև, որոնք ավելի շատ զոհերի պատճառ դարձան, քան հենց Գոլդշտեյնի ահաբեկչությունը[23], ստիպեցին իրենց փոխել մարտավարությունը և անցնել «կանաչ գծի» սահմաններում քաղաքացիական անձանց վրա հարձակումների[24]։ Սակայն, մինչ այդ էլ Համասի անդամները իրականացրել են ահաբեկչություններ «կանաչ գծի» ներսում, որոնք քաղաքացիական զոհեր չեն ունեցել[25]։ Կա նաև տեղեկություն, որ Իսրայելի հատուկ ծառայությունները կանխել են մի շարք ահաբեկչություններ, որոնք Համասը ծրագրել է Իսրայելում դեռ Գոլդշտեյնի ահաբեկչությունից առաջ[26][27]։

Պաշտոնական արձագանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառավարության 1994 թվականի փետրվարի 27-ի որոշմամբ նշանակվել է քննչական հանձնաժողով՝ դատավոր Մեիր Շամգարի գլխավորությամբ, որը պետք է հետաքննի սպանդի հանգամանքները։ Բացի Շամգարից, այն ներառել է նաև դատավորներ Էլիզեր Գոլդբերգը և Աբդելռահման Զոաբին, պրոֆեսոր Մենախեմ Յաարին և գեներալ-լեյտենանտ Մոշե Լևին[28]։

1994 թվականի հունիսի 26-ին կառավարությանը ներկայացված զեկույցում հանձնաժողովը հայտնել է Հայրապետների քարանձավի պահպանության առկա մեթոդի լուրջ թերությունների մասին։ Հանձնաժողովը խորհուրդ է տվել քարանձավում ներդնել մուսուլմանների և հրեաների համար առանձին աղոթքի ռեժիմներ, ստեղծել քարանձավի հատուկ պահպանության ստորաբաժանում, արգելել զենք կրել քարանձավի տարածքում և ձեռնարկել այլ միջոցներ՝ ապահովելու անվտանգության մակարդակի բարձրացումը։

Հանձնաժողովը զեկույցում ներառել է նաև ավելի լայնածավալ առաջարկություններ, մասնավորապես՝ անհրաժեշտությունը քրեական իրավունքի կիրառման լիազորությունները Հորդանան գետի արևմտյան ափի հրեական վերաբնակիչների նկատմամբ փոխանցել ոստիկանությանը (ոչ թե բանակին) և սահմանել ոստիկանության ու բանակի համագործակցության հստակ հրահանգներ այս ոլորտում, ինչպես նաև մշակել ավելի հստակ կանոններ ծայրահեղ դեպքերում հասարակական կարգի խախտումների դեմ պայքարի համար։

Հանձնաժողովի առաջարկությունները իրականացվել են. մասնավորապես, փոփոխություններ են կատարվել Հայրապետների քարայրի անվտանգության ռեժիմում, Հորդանան գետի արևմտյան ափին ստեղծվել է հատուկ ոստիկանական շրջան (եբրայերեն՝ מחוז ש"י‎), ինչպես նաև մշակվել է մանրամասն հրահանգ, որը սահմանում է ոստիկանության և բանակի միջև լիազորությունների բաշխումն ու համագործակցությունը՝ Իսրայելի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում հասարակական կարգի խախտումների դեմ պայքարի շրջանակում[29]։

1994 թվականի օգոստոսի 8-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարին պաշտոնապես ուղարկված գրությունում Իսրայելը ներկայացրել է ահաբեկչությունից հետո ձեռնարկված միջոցները։ Բացի Շամգարի հանձնաժողովի աշխատանքի արդյունքներից, նշվել է նաև հետևյալ միջոցառումները[30][31]։

  • Իսրայելի ղեկավարությունն ու տարբեր քաղաքական կուսակցությունների ներկայացուցիչները կտրուկ դատապարտեցին փետրվարի 25-ի դեպքը՝ այն որակելով որպես ահաբեկչական գործողություն։ «Կահ» և «Կահանե հայ» շարժումները, որոնց հետ կապ է ունեցել Բարուխ Գոլդշտեյնը, արգելվեցին։
  • Զոհվածների և վիրավորների ընտանիքներին (բացի Գոլդշտեյնի ընտանիքից) դրամական փոխհատուցում է տրվել։
  • Հեբրոնում ստեղծվել է 90 հոգուց բաղկացած Ժամանակավոր միջազգային ներկայության թիմ («TIPH»):Նախատեսվում էր, որ դրա գործունեության ժամկետը սահմանափակվելու է երեք ամսով, սակայն այն շարունակվեց մինչև 2019 թվականը։
  • Որոշում է կայացվել 800 պաղեստինցիների ազատ արձակել բանտերից և ձերբակալություններից[32]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Precker, Michael. «Brooklyn’s image as extremist hotbed disputed by some Borough defenders say ties to Israel cherished, but radical groups aren’t», The Dallas Morning News, 20 марта, 1994. Accessed 6 августа, 2007. «'This is not what we are teaching,' said Rabbi David Eliach, principal at the Yeshiva of Flatbush, where Dr. Goldstein attended high school.»
  2. ↑ BBC NEWS Արխիվացված է Հուլիս 22, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով: «Goldstein had been a member of the Jewish Defense League».
  3. ↑ BBC NEWS Արխիվացված է Հուլիս 22, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով: «Goldstein had lived in Israel for 11 years and was a doctor in the Jewish settlement of Kiryat Arba, just outside Hebron.» «As the settlement’s main emergency doctor he was involved in treating victims of Arab-Israeli violence.»
  4. ↑ Mass-mediated Terrorism Արխիվացված է Օգոստոս 14, 2014 Wayback Machine-ի միջոցով: Brigitte Lebens Nacos, Rowman & Littlefield, 2002
  5. ↑ ONE YEAR LATER — PURIM HEBRON 1994 REMEMBERED
  6. ↑ «АКЦИЯ ДОКТОРА БАРУХА ГОЛЬДШТЕЙНА В ПЕЩЕРЕ МАХПЕЛА». Արխիվացված օրիգինալից 2016-10-09-ին. Վերցված է 2009-10-03-ին.
  7. ↑ The struggle for sovereignty: Palestine and Israel, 1993—2005
  8. ↑ אפרים איובי ז"ל Эфраим Эюви, погиб в Хевроне 7/11/1993(չաշխատող հղում)
  9. ↑ יובל גולן ז"ל Юваль Голан, погиб в Хевроне 17/2/1994(չաշխատող հղում)
  10. ↑ Danny Rubinstein ATTACKS VS. CONCESSIONS Արխիվացված է Նոյեմբեր 28, 2010 Wayback Machine-ի միջոցով:, «Ha’aretz» 21.2.94, p.B1
  11. ↑ Danny Rubinstein A CONSIDERED POLICY OF ATTACKS Արխիվացված է Հոկտեմբեր 10, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:, «Ha’aretz» 23.2.94, p.B1
  12. ↑ «מרדכי לפיד ז"ל Мордехай Лапид, погиб в Хевроне 6/12/1993». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-03-ին. Վերցված է 2009-09-14-ին.
  13. ↑ «שלום לפיד ז"ל Шалом Лапид, погиб в Хевроне 6/12/1993». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-04-ին. Վերցված է 2009-09-14-ին.
  14. ↑ Митинг в память о Мордехае и Шаломе Лапидах в Кирьят-Арба, 03 Декабря 2007 Արխիվացված է Նոյեմբեր 7, 2011 Wayback Machine-ի միջոցով:
  15. ↑ Shamgar Commission: Report pp. 15, 47-48.
  16. ↑ Middle East Journal, Chronology, vol 48, no 3 (Summer 1994) p. 511 ff.
  17. ↑ Fabled town, divided and bruised Արխիվացված է Հոկտեմբեր 29, 2007 Wayback Machine-ի միջոցով:, 'The Hindu, 21 мая, 2006.
  18. ↑ 1994: Jewish settler kills 30 at holy site Արխիվացված է Հուլիս 22, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով:.
  19. ↑ «Ynet». Արխիվացված օրիգինալից 2007-03-11-ին. Վերցված է 2009-07-30-ին.
  20. ↑ Рав д-р Хаим Саймонс — В ходе слушаний комиссии Шамгара было обнаружено, что имелись разведывательные данные, указывавшие на готовившееся нападение арабов на евреев в Хевроне в период праздника Пурим. (1995-07). «Акция д-ра Гольдштейна в пещере Махпела» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-11-07-ին. Վերցված է 2010-09-02-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 Роман Янушевский. (2014-11-21). «Расстрел в синагоге и мечети — одинаковые и такие разные». 9tv.co.il. Արխիվացված օրիգինալից 2018-02-27-ին. Վերցված է 2018-02-26-ին.
  22. ↑ Материал из стенограмм комиссии Шамгара, доступен для ознакомления в Израильском государственном архиве, ул. Мекор Хаим, 35, Иерусалим, контейнер 7648 гимел
  23. ↑ B’Tselem: Fatalities in the first Intifada Արխիվացված է Փետրվար 1, 2013 Wayback Machine-ի միջոցով:(անգլ.)
  24. ↑ «Twenty two Years of Hamas struggle to restore our rights». Արխիվացված օրիգինալից 2011-11-04-ին. Վերցված է 2010-08-15-ին.
  25. ↑ «Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles(September 1993)». Արխիվացված օրիգինալից 2011-12-14-ին. Վերցված է 2009-08-09-ին.
  26. ↑ A Chronology of Terrorist Attacks Carried out by the Hamas, МИД Израиля, Берлин Արխիվացված է Սեպտեմբեր 14, 2007 Wayback Machine-ի միջոցով:
    • July 28, 1990 — Marnie Kimelman, a Canadian tourist, was killed by a bomb on a Tel Aviv beach.
    • November 20, 1992 — Activists from the Izz al-Din al-Qassam squad planned a car-bomb attack in a heavily populated area in the center of the country. The car was detected in Or Yehuda and, after a chase, the car was stopped and the bomb was defused. Two of the terrorists in the car were apprehended and admitted affiliation to the Izz al-Din al-Qassam squad.
  27. ↑ профессор Ш.Шай в своей книге «Шахиды — ислам и террористы-самоубийцы» Shaul Shay, «The Shahids: Islam and Suicide Attacks» (New Brunswick: Transaction Publishers, 2004), и другие источники (A.Pedahzur и др. Ami Pedahzur, Arie Perliger, & Leonard Weinberg. «Altruism and fatalism: The characteristics of Palestinian suicide terrorists» (PDF). Deviant Behavior: An Interdisciplinary Journal № 24 (4), pp. 405-423. Վերցված է 2008-12-22-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |datepublished= ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ url-status (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) Ever since the first suicide act in April 1993, this method of attack has become an integral element in the Palestinian struggle. Figure 1 indicates the evolution of the suicide tactic in comparison to other terrorist modes of operation…), (Y.Schweitzer «Suicide Terrorism: Development & Characteristics», Yoram Schweitzer, 21/04/2000 Արխիվացված է Փետրվար 2, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: ICT Согласно А. Риману Александр Риман, Принцип домино, Опять евреи виноваты! «Новости недели», 18.03.2004 г. Արխիվացված է Հունվար 26, 2022 Wayback Machine-ի միջոցով::
    • «… на с. 81 книги [Ш. Шая]... В разделе „Первые террористы-самоубийцы“ написано следующее: „Первый теракт с участием террористов самоубийц был осуществлен 16 апреля 1993 года. Член организации ХАМАС направил автомобиль, нагруженный взрывчаткой, в сторону автобусов с израильскими солдатами, которые остановились у продуктового киоска вблизи поселка Мехола… В результате погиб палестинец, работавший в киоске, и были ранены семь израильских солдат. Как выяснилось, речь шла о самодельном взрывном устройстве“.» […]
    • «В сентябре 1993 года силами безопасности был задержан активист ХАМАСа, пытавшийся совершить теракт-самоубийство в иерусалимском автобусе 23 маршрута (в непосредственной близости от рынка „Махане Иегуда“). Тогда же, в сентябре 1993 года, палестинцы осуществили несколько попыток совершить теракты-самоубийства в секторе Газа… Всего в течение 1993 года были подготовлены девять таких терактов»
  28. ↑ «COMMISSION OF INQUIRY INTO THE MASSACRE AT THE TOMB OF THE PATRIARCHS IN HEBRON» (անգլերեն). The Israel Ministry of Foreign Affairs. Արխիվացված օրիգինալից 2018-04-29-ին. Վերցված է 2015-12-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |datepublished= ignored (օգնություն)
  29. ↑ דו"ח ועדת החקירה לעניין הטבח במערת המכפלה בחברון (Отчёт следственной комиссии по делу бойни в Пещере Патриархов в Хевроне).(եբրայերեն)
  30. ↑ «I. Note verbale dated 8 August 1994 from the Permanent Representative of Israel to the United Nations Office at Geneva addressed to the Secretary-General // COMMITTEE ON THE ELIMINATION OF RACIAL DISCRIMINATION. «Report on measures taken to guarantee the safety and protection of the Palestinian civilians in the occupied Palestinian territory : Israel. 03.05.1995. CERD/C/282. (Additional Info from State Party)»». Արխիվացված օրիգինալից 2005-11-07-ին. Վերցված է 2010-08-21-ին.
  31. ↑ Махпела пещера՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
  32. ↑ «164. Israeli Government Communique, 27 February 1994».

Արտաքին հղունմներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր և հոդվածներ
Լրացուցիչ գրականություն
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բարուխ Գոլդշտեյն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 119270366 · ISNI: 0000000402381206 · LCCN: nr94037199 · VIAF: 297633514 · WorldCat VIAF: 297633514
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բարուխ_Գոլդշտեյն&oldid=10206304» էջից