Բարձր մերձերկրյա ուղեծիր
Բարձր մերձերկրյա ուղեծիրը գեոկենտրոն ուղեծիր է՝ որի ապոգեյը ավելի հեռու է, քան գեոսինքրոն ուղեծրինը, որը կազմում է 35786 կմ ծովի մակերևույթից վեր[1]:
Բարձր մերձերկրյա ուղեծրերում արբանյակներ տեղադրելու հնարավորությունը թույլ է տվել գիտնականներին կատարել հեղափոխական հայտնագործություններ աստղագիտության և երկրագիտության ոլորտներում, միաժամանակ հնարավորություն տալով նաև ներդնել միջազգային հաղորդակցության և նավավարության համակարգեր[2]:
Լուսնի Հիլլի գունդը գտնվում է Լուսնից 60000 կմ հեռավորության վրա[3], և մինչև 690 կմ բարձրությամբ լուսնային ուղեծրերը անկայուն են Երկրի գրավիտացիոն ազդեցության պատճառով[4]:
Բարձր մերձերկրյա ուղեծրերի տարածված տեսակները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Անուն |
|---|
| Գեոհաստատուն ուղեծիր |
| Գեոսինքրոն ուղեծիր |
| Գեոանցումային ուղեծիր |
| Բարձր էլիպտիկ ուղեծիր |
| Գրեթե ուղղանկյուն հալո ուղեծիր |
Երկրի բարձր ուղեծրերում գտնվող արբանյակները հիմնականում օգտագործվում են հաղորդակցության, նավավարության, գիտական հետազոտությունների և ռազմական կիրառությունների համար[5]:
Երկրի բարձր ուղեծրերի հիմնական առավելություններից մեկն այն է, որ այն ապահովում է Երկրի և խորը տիեզերքի գրեթե անարգել տեսարան։ Սա այն դարձնում է աստղագիտական դիտարկումների և Երկրի մոնիթորինգի համար իդեալական վայր: Բացի այդ, երկրի բարձր ուղեծրերի արբանյակները կարող են ապահովել Երկրի մակերևույթի անընդհատ ծածկույթ, ինչը այն շատ օգտակար է դարձնում կապի և նավավարության նպատակներով օգտագործելիս[6]:
Երկրի բարձր ուղեծրում գտնվող արբանյակների օրինակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Անուն | NSSDC համար. | Արձակում | Պերիգեյ | Ապոգեյ | Պարբերություն | Թեքում |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Վելա 1Ա[7][8] | 1963-039A | 1963-10-17 | 101925 կմ | 116528 կմ | 108 ժ 39 ր | 37,8° |
| IBEX | 2008-051A | 2008-10-19 | 61941 կմ | 290906 կմ | 216 ժ 3 ր | 16,9° |
| TESS[9][10] | 2018-038A | 2018-04-18 | 108000 կմ | 375000 կմ | 328 ժ 48 ր | 37,00° |
| Չանդրայան-3 | 2023-098B | 2023-07-14 | 115000 կմ | 154000 կմ | ~312 ժ | 27° |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Catalog of Earth Satellite Orbits». earthobservatory.nasa.gov (անգլերեն). NASA Earth Observatory. 2009 թ․ սեպտեմբերի 4. էջ 1. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 5-ին.
- ↑ «Catalog of Earth Satellite Orbits: Three Classes of Orbit». earthobservatory.nasa.gov (անգլերեն). NASA Earth Observatory. 2009 թ․ սեպտեմբերի 4. էջ 2. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 5-ին.
- ↑ Follows, Mike (2017 թ․ հոկտեմբերի 4). «Ever Decreasing Circles». NewScientist.com. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 23-ին. «The moon's Hill sphere has a radius of 60,000 kilometres, about one-sixth of the distance between it and Earth.» For mean distance and mass data for the bodies (for verification of the foregoing citation), see Williams, David R. (2021 թ․ դեկտեմբերի 20). «Moon Fact Sheet». NASA.gov. Greenbelt, MD: NASA Goddard Space Flight Center. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 23-ին.
- ↑ «A New Paradigm for Lunar Orbits». Phys.org. 2006 թ․ դեկտեմբերի 1. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
- ↑ «Types of Orbits». spacefoundation.org. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 22-ին.
- ↑ «Advantages of HEO Highly Elliptical Orbit | Disadvantages of HEO orbit».
- ↑ «Vela». Astronautix.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «Trajectory Details for Vela 1A from the National Space Science Data Center». Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «MIT TESS mission». Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «NASA - TESS Science Support Center». 2023 թ․ հուլիսի 25.
| ||||||||||||||||||||||||||||||