Jump to content

Բալաշիխա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Բալաշիխա
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՀամայնքԲալաշիխա քաղաքային օկրուգ[1]
Հիմնադրված է1830[2] թ.
Առաջին հիշատակում1830
Մակերես97,8 կմ²
ԲԾՄ150 մետր, 147 մետր
Բնակչություն▲530 311 մարդ (2024)[3]
Ժամային գոտիUTC+3
Հեռախոսային կոդ495 52 և 498
Փոստային դասիչ143900
Պաշտոնական կայքbalashiha.ru​(ռուս.)
Բալաշիխա (Ռուսաստան)##
Բալաշիխա (Ռուսաստան)
Բալաշիխայի ռադիոկայմերը՝ 300 և 176 մետր բարձրությամբ

Բալաշիխա (ռուս.՝ Балашиха), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնությունում՝ Մոսկվայի մարզում։ Հեռավորությունը Ռուսաստանի մայրաքաղաքից ընդամենը 1 կիլոմետր է։ Ընկած է մոսկովյան օղակաձև ավտոմայրուղու վրա, Պեխորկա գետի ափին։ Բնակչության թվաքանակը 1970 թվականին եղել է 92.400, 1989-ին՝ 147.909, 2010-ին՝ 215.494:

Անվան ստուգաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուգրո-ֆիննական լեզուներից թարգմանած՝ Բալա-շիխա նշանակում է տոնախմբությունների երկիր, ծիծաղի ու կատակի երկիր[4]. այս կողմերում սլավոններից առաջ ուգրո-ֆիննական ցեղի պատկանող մարդիկ են ապրել։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեռ 19-րդ դարում Բալաշիխան համբավվել է իր Պեխորկա գետի և ուշագրավ ջրային համակարգի շնորհիվ, համակարգ, որը ձգվում է հյուսիսից հարավ՝ 40 և արևելքից արևմուտք՝ 20 կիլոմետր։ Ընդ որում՝ այդ տարածքում բազմաթիվ փոքր լճեր ու լճակներ են առաջացել այն ամբարտակների պատճառով, որոնք կանգնեցվել են գետի վրա՝ 19-րդ դարում Բալաշիխայում շահագործման հանձնված բամբակամշակման ֆաբրիկաները էներգիայով ապահովելու համար։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության թվաքանակը
1926[5]1931[6]1939[7]1959[8]1962[6]1967[6]1970[9]
7674↗8600↗28 766↗57 600↗64 000↗74 000↗92 316
1973[6]1975[10]1976[11]1977[6]1979[12]1982[13]1985[14]
↗99 000↗110 000→110 000↘100 000↗117 906↗122 000↗128 000
1986[11]1987[15]1989[16]1990[17]1991[11]1992[11]1993[11]
↗129 000↗132 000↗135 841↗136 000↗138 000→138 000↘137 000
1994[11]1995[14]1996[14]1997[18]1998[14]1999[19]2000[20]
↘136 000↘135 000↘134 000↗135 000↘133 000↗134 200↘132 900
2001[14]2002[21]2003[6]2004[22]2005[23]2006[24]2007[25]
↘131 600↗147 909↘147 900↗174 700↗181 500↗182 800↗184 900
2008[26]2009[27]2010[28]2011[29]2012[30]2013[31]2014[32]
↗188 700↗192 837↗215 494↘215 300↗221 804↗235 336↗247 075
2015[33]2016[34]2017[35]2018[36]2019[37]2020[38]2021[39]
↗260 704↗428 400↗450 771↗468 221↗490 047↗507 366↗520 962
2023[40]
↗526 851

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալաշիխան հիմնադրվել է 1830 թվականին[41], քաղաքի կարգավիճակ է ստացել 1939-ին[42]։ Շրջակայքի մի շարք գյուղակներ, որոնք ժամանակի ընթացքում ձուլվել են քաղաքին, շատ ավելի վաղ են հիմնված եղել։

Բալաշիխայով է անցնում հանրահայտ Վլադիմիրյան տրակտը, որով դեռ ցարական ժամանակներում դատապարտյալներին ոտքով Մոսկվայից քշել են դեպի սիբիրյան աքսորավայրերը։ Խորհրդային տարիներին այդ ճանապարհը վերանվանվել էր՝ կոչվելով նշանավոր գրող Մաքսիմ Գորկու անունով։

Քույր քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալաշիխան բարեկամական սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ քաղաքների հետ[43][44].

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ ОКТМО. 179/2016. Центральный ФО
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20170502232444/http://balashiha.ru/about/istoriya-i-sovremennost
  3. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года (ռուս.) — Росстат, 2024.
  4. ↑ «Топонимия Балашихи». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 12-ին.
  5. ↑ Справочник по населённым местам Московской губернии. — Московский статистический отдел. — М., 1929. — 2000 экз.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Народная энциклопедия «Мой город». Балашиха» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-02-24-ին. Վերցված է 2013-10-08-ին.
  7. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  8. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  9. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  10. ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 «Российский статистический ежегодник. 1994» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-24-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
  12. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  13. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014-11-16-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
  15. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  16. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  17. ↑ Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
  18. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1997 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
  19. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1999 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
  20. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2000 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-25-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
  21. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  22. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2004 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  23. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2005 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-07-30-ին. Վերցված է 2016-05-09-ին.
  24. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2006 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-07-30-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
  25. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2007 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
  26. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2008 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017-02-05-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
  27. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  28. ↑ «Перепись населения 2010. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений» (ռուսերեն). Федеральная служба государственной статистики. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-06-ին. Վերցված է 2013-ին.
  29. ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-23-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
  30. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  31. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  32. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  33. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  34. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  35. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  36. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  37. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  38. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  39. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.
  40. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)» (ռուսերեն). 2023-08-18. Վերցված է 2023-08-23-ին.
  41. ↑ Энциклопедия Города России. Moscow: Большая Российская Энциклопедия. 2003. էջ 35. ISBN 5-7107-7399-9.
  42. ↑ Balashikha. Official page. History.
  43. ↑ «Сергей Юров предложил создать группу по работе с городами-побратимами». balashiha.ru (ռուսերեն). Balashikha. 2017 թ․ սեպտեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 4-ին.
  44. ↑ «Балашиха и китайский Янчжоу будут сотрудничать в экономике и культуре». balashiha.ru (ռուսերեն). Balashikha. 2018 թ․ ապրիլի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2024 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 4-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • "Balashikha in stories" (Балашиха в очерках и зарисовках) - А. Галанин и др.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բալաշիխա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 7640143-1 · VIAF: 245878147 · WorldCat VIAF: 245878147
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բալաշիխա&oldid=9749560» էջից