Բալաժ Բալաժ-Պիրի
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | փետրվարի 17, 1937[1][2] |
| Ծննդավայր | Gyöngyös, Gyöngyös District, Հևեշ, Հունգարիա[2] |
| Վախճանվել է | հունվարի 19, 2014 (76 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բուդապեշտ, Հունգարիա[3] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունգարիա |
| Կրթություն | Բուդապեշտի տեխնոլոգիայի և տնտեսագիտության համալսարան (1961)[4] |
| Մասնագիտություն | ծաղրանկարիչ, գրաֆիկական դիզայներ, ինժեներ-էլեկտրիկ, նկարազարդող և գծանկարիչ |
| Թեմաներ | Ծաղրանկար[5], գրքային գրաֆիկա[5], գրաֆիկա[5] և էլեկտրատեխնիկա[5] |
| Պարգևներ | |
Բալաժ Բալաժ-Պիրի (հունգ.՝ Balázs-Piri Balázs, փետրվարի 17, 1937[1][2], Gyöngyös, Gyöngyös District, Հևեշ, Հունգարիա[2] - հունվարի 19, 2014, Բուդապեշտ, Հունգարիա[3]), հունգարացի գրաֆիկ-նկարիչ և ծաղրանկարիչ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ավարտել է Բուդապեշտի տեխնոլոգիական համալսարանը։ Էլեկտրական ինժեների դիպլոմ ստանալուց հետո խոստովանել է, որ «երբեք չեմ աշխատել որպես ինժեներ, ինչը, ինչպես դուք, իհարկե, գիտեք, չի խանգարել հունգարական արդյունաբերության արագ զարգացմանը»[6]։ Սովորել է ինքնուրույն նկարել․ «…իմ դասախոսների ծաղրանկարները մեծ հաջողություն են ունեցել՝ ոչ միայն ուսանողների շրջանում»[7]։
Նրա ծաղրանկարները սկսել են հայտնվել պարբերական մամուլում 1958 թվականին։ 1964 թվականից աշխատել է հունգարական «Ludas Matyi» երգիծական ամսագրում։ Նաև նկարազարդել է գրքեր և նկարել է գովազդային պաստառներ։ Նրա աշխատանքների ցուցահանդեսները տեղի են ունեցել ոչ միայն տարբեր հունգարական քաղաքներում (Դյոնդյոշ, Շիոֆոկ, Շարվար (1977), Սեգեդ, Էգեր, Բուդապեշտ), այլ նաև արտերկրում՝ Գելզենկիրխենում (1968) և Արևմտյան Բեռլինում (Գերմանիա), Վիեննայում, Կլերմոն-Ֆերանում (Ֆրանսիա, 1979), Պրահայում, Սոֆիայում և այլ քաղաքներում։ Մասնակցել է ծաղրանկարների մրցույթների Մոնրեալում, Մոսկվայում (մասնավորապես, ստացել է երկրորդ և երրորդ մրցանակներ «Երգիծանքը խաղաղության համար պայքարում» ցուցահանդեսներում[6]), Գաբրովո, Ստամբուլ և այլ քաղաքներում։ Ամենաարժեքավոր մրցանակը Մոնրեալի մրցույթի Գրան-պրին էր (1979)[7]։ Եղել է Միխայ Մունկաչիի մրցանակակիր (1994), որը շնորհվել է կերպարվեստի բնագավառում ձեռքբերումների համար։
ԽՍՀՄ-ում Բալաժ Բալաժ-Պիրիի ծաղրանկարները հրատարակվել են երկու ալբոմներում, որոնք թողարկվել են «Սովետական նկարիչ» հրատարակչության կողմից (սոցիալիստական երկրների ծաղրանկարիչների վարպետներ շարքը)՝ «Բալաժ Բալաժ-Պիրի, Անդրաշ Մեսարոշ» (1983) և «Մեր հյուրերն են հունգարական «Լուդաշ Մատի» երգիծական ամսագրի նկարիչները» (1987):
1990 թվականին, երբ «Լուդաշ Մատին» դադարել է հրատարակվել, սկսել է աշխատել նոր՝ Uj Ludas ամսագրում, որը ստեղծվել էր նախկին ամսագրի խմբագիր Յոժեֆ Արկուշի գլխավորությամբ նախկին կոլեկտիվի կողմից։ Այս ամսագիրը դադարել է հրատարակվել 1992 թվականին։ 1993-1994 թվականներին եղել է Úritök ամսագրի գլխավոր խմբագիր, իսկ 1995 թվականին՝ Pesti Vicc հրատարակության գլխավոր խմբագրի տեղակալ։ Ավելի ուշ եղել է LMLM երգիծական հրատարակության գեղարվեստական ղեկավար:
Ըստ նրա սահմանման, ծաղրանկարիչը «հումորային հոգեբույժ է». «Նա հետազոտում, ախտորոշում և բուժում է հասարակության հիվանդությունները: Նրա աշխատանքները ոչ միշտ են տեսանելի արդյունքներ ունենում. նկարը հաջողվել է, բայց հիվանդությունը շարունակում է զարգանալ»[7]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Kortárs Magyar Művészeti Lexikon (հունգ.) — (untranslated), 1999. — Vol. 1. — P. 127. — 2738 p. — ISBN 963-8477-43-1
- ↑ 3,0 3,1 3,2 PIM identifier
- ↑ https://ludasmatyikarikaturistai.blog.hu/2010/04/21/balazs_piri_balazs_1
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 6,0 6,1 Балаж Балаж-Пири, Андраш Месарош. Серия «Мастера карикатуры социалистических стран». Москва, «Советский художник», 1983.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 У нас в гостях художники венгерского сатирического журнала «Лудаш Мати». Серия «Мастера карикатуры социалистических стран». Москва, «Советский художник», 1987.