Անրի Բերգսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Ա. Բերգսոնից)
Անրի Բերգսոն
ֆր.՝ Henri Bergson
Ծնվել էհոկտեմբերի 18, 1859(1859-10-18)[1][2][3][…] Փարիզ[4][5]
Մահացել էհունվարի 4, 1941(1941-01-04)[4][1][3][…] (81 տարեկան) Փարիզ[4][5]
ԳերեզմանCemetery of Garches
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Դավանանքհուդայականություն
ՈւղղությունՄայրցամաքային փիլիսոփայություն
Մասնագիտությունփիլիսոփա, պրոֆեսոր, սոցիոլոգ և գրող
Հաստատություն(ներ)Կոլեժ դե Ֆրանս[6] և lycée David d'Angers?[7]
Գործունեության ոլորտփիլիսոփայություն, մետաֆիզիկա, իմացաբանություն, Իռացիոնալիզմ, լեզվի փիլիսոփայություն և մաթեմատիկայի փիլիսոփայություն
Պաշտոն(ներ)seat 7 of the Académie française? և ընկերության նախագահ
ԱնդամակցությունՖրանսիական ակադեմիա[8], Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Բարոյական և քաղաքական գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5]
Ալմա մատերԿոնդորսե լիցեյ, Բարձրագույն նորմալ դպրոց և Փարիզի համալսարան
Կոչումպրոֆեսոր, Բարոյական և քաղաքական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[9]
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[10][11]
Ազդվել էԶենոն Էլեացի[12], Պլատոն[12], Արիստոտել[12], Պլոտինոս[12], Ռենե Դեկարտ[12], Բենեդիկտ Սպինոզա[12], Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ[12], Ջորջ Բերկլի[12], Դեյվիդ Հյում[12], Իմանուիլ Կանտ[12], Կլոդ Բեռնար[12], Ժյուլ Լաշլեր[12], Ֆելիքս Ռավեսսոն[12], Հերբերտ Սփենսեր[12], Չարլզ Դարվին[12], Ալբերտ Այնշտայն[12], Բլեզ Պասկալ, Սյորեն Կիերկեգոր, Արթուր Շոպենհաուեր, Գևորգ Զիմել և Գոտլոբ Ֆրեգե
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Louise Neuberger?
ՀայրՄիխալ Բերգսոն
ՈւսուցիչÉmile Boutroux? և Ֆելիքս Ռավեսսոն
ԱշակերտներԳաբրիել Մարսել, Émile Bréhier?, Լուի Լավել, Albert Thibaudet?, Մարսել Պրուստ և Joseph Baruzi?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Henri Bergson Վիքիպահեստում

Անրի Բերգսոն (ֆր.՝ Henri Bergson, հոկտեմբերի 18, 1859(1859-10-18)[1][2][3][…], Փարիզ[4][5] - հունվարի 4, 1941(1941-01-04)[4][1][3][…], Փարիզ[4][5]), ֆրանսիացի փիլիսոփա, ինդիվիդուալիզմի ներկայացուցիչ։ Արժանացել է Նոբելյան մրցանակի։

Հիմնական երկերն են՝ «Գիտակցության անմիջական տվյալներ» (1889), «Մատերիա և հիշողություն» (1896), «Ստեղծարար էվոլյուցիա» (1907), «Բարոյականության և կրոնի երկու աղբյուրներ» (1932)։ Դիալեկտիկային հակադրել է ստեղծարար էվոլյուցիայի իր ուսմունքը, որը հիմնված է կենսաբանական իդեալիզմից փոխառված հասկացությունների վրա[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Philosophy Ontology project
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Бергсон Анри // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  6. ↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
  7. ↑ Akendengué A. M. Promenades à Angers : les esprits d'Angers (ֆր.) — le lys bleu, 2020.
  8. ↑ Ֆրանսիական ակադեմիա (ֆր.) — 1635.
  9. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118509578 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  10. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  11. ↑ CONOR.Sl
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 12,20 12,21 12,22 12,23 12,24 12,25 12,26 12,27 12,28 12,29 12,30 12,31 12,32 12,33 12,34 12,35 12,36 12,37 12,38 12,39 12,40 12,41 12,42 12,43 12,44 12,45 12,46 12,47 Collinson D. Biographical Dictionary of Twentieth-Century Philosophers — 1996. — ISBN 978-0-415-06043-1
  13. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1927/
  14. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  15. ↑ Ռընե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008). Գրականության տեսություն. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ 465.
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Բերգսոն» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Բերգսոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Անրի Բերգսոն հոդվածին
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 418)։
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022) • Յուն Ֆոսե (2023)


{{{alt}}} Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անրի_Բերգսոն&oldid=9190857» էջից