Աֆոնսու I
| Աֆոնսու I Afonso I o Grande | |||
| |||
| |||
|---|---|---|---|
| 1128 թ. հունիսի 24 - 1139 թ. հունիսի 26 | |||
| Նախորդող | Թերեզա Լեոնցի | ||
| |||
| 1139 թ. հունիսի 26 - 1185 թ. դեկտեմբերի 6 | |||
| Հաջորդող | Սանշու I | ||
| Մասնագիտություն՝ | գերիշխան, գրող և ռազմիկ | ||
| Ազգություն | պորտուգալացի | ||
| Դավանանք | Քրիստոնեություն | ||
| Ծննդյան օր | 1185 թ.,դեկտեմբերի 6 | ||
| Ծննդավայր | Պորտուգալիա | ||
| Վախճանի օր | դեկտեմբերի 6, 1185 | ||
| Վախճանի վայր | Կոիմբռա, Պորտուգալիա | ||
| Գերեզման | Monastery of Santa Cruz | ||
| Թաղված | Monastery of Santa Cruz | ||
| Դինաստիա | Բուրգունդյան տոհմ | ||
| Քաղաքացիություն |  Պորտուգալիա
| ||
| Հայր | Հենրիխ Բուրգունդցի[1] | ||
| Մայր | Թերեզա Լեոնցի[1] | ||
| Ամուսին | Մաթիլդա Սավոյցի | ||
| Զավակներ | 1.Էնրիե 2. Մաֆալդա 3. Ուրրակա 4. Սանշու I 5. Թերեզա 6. Ժուան 7. Սանշա 8. Ոիրրակա Աֆոնսու 9. Ֆերնանդու Աֆոնսու 10. Պեդրու Աֆոնսու 11. Աֆոնսու 12. Թերեզա Աֆոնսու | ||
Աֆոնսու I (պորտ.՝ Afonso I de Portugal, հուլիսի 25, 1109, Գիմարայնս - դեկտեմբերի 6, 1185[2][3], Կոիմբրիա), հայտնի է նաև Աֆոնսու Էնրիկեշ (պորտ.՝ Afonso Henriques), Աֆոնսու Մեծ (պորտ.՝ Afonso o Grande) և Աֆոնսու Հիմնադիր (պորտ.՝ Afonso o Fundador) — Պորտուգալիայի թագավորության հիմնադիր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աֆոնսուի և նրա մոր՝ Թերեզայի հարաբերությունները լավ չէին։ Երբ Աֆոնսուն ընդամենը տասնըմեկ տարեկան էր արքեպիսկոպոս Բրագին դարձրեց Աֆոնսուին իր մոր դեմ գործող ընդիմության առաջնորդ, սակայն անհաջողությունից հետո Թերեզա վռնդեց Բրագիին և Աֆոնսուին երկրից։ Երեք տարի անց Աֆոնսուն դարձավ ասպետ ղեկավարեց բանակը և փորձեց վերադարձնել իր հողերը[4]։ Նա հաղթանակ տտարավ իր մոր ուժերի նկատմամբ Գիմերայշում, և վռնդեց վերջինիս երկրից։ Մորը հաղթելուց հետո նա իր ուշադրությունը սևեռեց մավռերի վրա, 1139 թ. հուլիսի 25-ին Օուրիկի ճակատամարտում կարևորագույն հաղթանակ տարավ, որից հետո նրա զինվորները նրան հռչակեցին Պորտուգալիայի արքա։ Հռոմի Պապի աջակցությունը շահելու նպատակով նա կառուցեց շատ եկեղեցիներ իրեն և իր թագավորությունը հայտարարեց, որպես Եկեղեցու ծառաներ խոստացավ վռնդել զավթիչ մուսուլմաններին Պիրենեյան թերակղզուց։ 1146 թ. մուսուլմաններից հետ վերցրեց Սանտարենը, իսկ 1147 թ. Լիսսաբոնը։ 1179 թ. Եկեղեցուն շնորհեց շատ արտոնություններ, Ալեքսանդր III Հռոմի Պապը նրան հռչակեց Պորտուգալիայի արքա։ 1185 թ. դեկտեմբերի 6-ին Աֆոնսուն մահացավ Կոիմբռայում։ Վերջինս Պորտուգալիայում համարվում է, որպես անկախության հիմնադիր և ազգային հերոս։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Mattoso José (2007)։ D. Afonso Henriques (Portuguese)։ Portugal: Temas e Debates։ ISBN 9789727599110
- Diogo Freitas do Amaral, D. Afonso Henriques. Lisboa: Bertrand, 2000. ISBN 972-25-1157-2.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Альфонсъ (ռուս.) // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 47—55.
- ↑ 2,0 2,1 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 3,0 3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ Mattoso, José (2014). D. Afonso Henriques (in Portuguese) (2nd ed.). Lisbon: Temas e Debates. ISBN 978-972-759-911-0
| ||||||||||||||||
