Աֆղանական աղվես
| Աֆղանական աղվես | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||||||
| Vulpes cana | ||||||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||||||||
.svg) | ||||||||||||||||||
|
|
Աֆղանական աղվես (լատ.՝ Vulpes cana), իրական աղվեսների ենթատեսակ, որը հանդիպում է Մերձավոր Արևելքում և Կենտրոնական Ասիայում։ Ունի բազմապիսի անուններ՝ աֆղանական աղվես, արքայական աղվես, թագավորական աղվես (պարսկերեն՝ شاهروباه, շահրուբահ)[1], շնաղվես, սև աղվես, ժայռաղվես և այլն[2]։
Նկարագրություն և տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինչպես և մյուս անապատային աղվեսները աֆղանական աղվեսները ունեն լայն և մեծ ականջներ, բայց չունեն թաթերի վրայի մազածածկ, որը պաշտպանում է տաք ավազից։ Նրանց պոչը ունի համարյա նույն երկարությունը ինչ մարմինը։ Մորթին բաց գույնի է՝ սև պոչի ծայրով։ Չափսի փոքրությամբ աֆղանական աղվեսը զիջում է միայն ֆենեկ աղվեսին։ Աֆղանական աղվեսները ունեն մոտ 30 սմ մարմնի երկարություն, մոտ 30 սմ պոչի երկարություն և կշռում են մոտ 1,5 կիլոգրամ։
Աֆղանական աղվեսները թաթերի վրա չունեն մազածածկ, որը պաշտպանում է ավազի տաքությունից[3][4]։ Նրանց թաթերը ավելի նման են կատուների թաթերին և ճանկերը սուր են ու կոր[5]։ Նրանք շատ արագ վազում են և հավասարակշռությունը պահում են երկար պոչով։ Շատ լայն թռիչքներ են կատարում և կարող են ուղղահայաց ուղղությամբ մագլցել[6]։
Աֆղանական աղվեսը հանդիպում է Աֆղանստանի սարերում և տափասատաններում, Թուրքմենիստանում[7], Հյուսիսային Իրանում, Պակիստանում և Իսրայելում[8]։ Կարող է բնակվել նաև Օմանում, Եմենում, Հորդանանում Սաուդյան Արաբիայում և Եգիպտոսի որոշ հատվածներում (Սինայի թերակղզում)[9][10]։
Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սովորաբար աֆղանական աղվեսները իրենց զույգին չեն փոխում կյանքի ընթացքում։ Էգ աղվեսի հղիությունը տևում է 50-55 օր և ծնում են երկուսից չորս ձագուկ։ Ձագերը մորական կաթով սնվում են առաջին ութ շաբաթների ընթացքում և սեռապես հասունանում են 8-10 ամսականում։ Աֆղանական աղվեսները ապրում են մոտ 4-5 տարի, սակայն կարող են ապրել մինչև 10 տարի։
Սննդառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աֆղանական աղվեսները ամենակեր են և հիմնականում սնվում են բուսական սննդով։ Նրանք բոլոր աղվեսների տեսակների միջից ամենաբուսակեր աղվեսներն են։ Բացի դրանից սնվում են նաև կենդանական սննդով՝ մանր կրծողներ և միջատներ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Blanford's fox»։ Breeding Centre for Endangered Arabian Wildlife։ օգոստոսի 29, 2007։ Արխիվացված է օրիգինալից մարտի 4, 2009-ին։ Վերցված է օգոստոսի 31, 2010
- ↑ Don E. Wilson, DeeAnn M. Reeder (նոյեմբերի 16, 2005)։ Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference։ Smithsonian։ էջ 583։ ISBN 978-1-56098-217-3
- ↑ Sillero-Zubiri, Claudio; Hoffman, Michael; and MacDonald David W. Canids: Foxes, Wolves, Jackals, and Dogs: Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Switzerland and Cambridge, UK: IUCN; 2004. p206
- ↑ Geffen, E., Hefner, R., Macdonald, D.W. and Ucko, M. 1992d. Morphological adaptations and seasonal weight changes in the Blanford’s fox, Vulpes cana. Journal of Arid Environments 23:287–292.
- ↑ IUCN/SSC Canid Specialist Group. Canids: Foxes, Wolves, Jackals, and Dogs – 2004 Status Survey and Conservation Action Plan Archived 30 October 2011 at the Wayback Machine.. Cambridge: IUCN/SSC Canid Specialist Group, 2004. p. 197.
- ↑ «Rare creature caught on camera in UAE after 17 years»։ Khaleej Times։ 2019-03-30։ Վերցված է 2019-03-31
- ↑ «Blanford's fox Distribution»։ Breeding Centre for Endangered Arabian Wildlife։ մայիսի 13, 2004։ Արխիվացված է օրիգինալից սեպտեմբերի 16, 2008-ին։ Վերցված է օգոստոսի 31, 2010
- ↑ GBIF sighting records Archived 5 November 2015 at the Wayback Machine.
- ↑ El-Alqamy, H.; Wacher, T. J.; Hamada, A.; Rashad, S. (2003), Camera Traps; A Non-invasive Sampling Technique to Redefine the Large Mammals Fauna of South Sinai, Cat Specialist Group, http://www.catsg.org/catsglib/recordetail.php?recordid=4442 Full Book-2003
- ↑ Llewellyn-Smith, R.E. (2000), A short note on Blanford's fox Vulpes cana in the mountains of Ras Al Khaimah, Tribulus 10.1:23–24
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ARKive – images and movies of the Blanford's fox (Vulpes cana) Archived 2006-04-22 at the Wayback Machine.
- Lioncrusher's Domain – Blanford's Fox (Vulpes cana) facts and pictures Archived 2005-05-17 at the Wayback Machine.
- IUCN/SSC Canid Specialist Group: Blanford's Fox Archived 2006-10-06 at the Wayback Machine.
|
