Աֆեթ Ինան

Աֆեթ Ինան; թուրքերեն՝ Afet İnan
Ծնվել է	նոյեմբերի 29, 1908; Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 8, 1985 (76 տարեկան); Անկարա, Թուրքիա; բնական մահով
Գերեզման	Ջեբեջի Ասրի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, պատմաբան, սոցիոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Անկարայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	պատմություն
Պաշտոն(ներ)	պրոֆեսոր
Ալմա մատեր	Ժնևի համալսարան և Նոտր դամ դը Սիոն դպրոց
Տիրապետում է լեզուներին	թուրքերեն
Հայր	İsmail Hakkı Uzmay?
	Afet İnan Վիքիպահեստում

Այշե Աֆեթ Ինան կամ Աֆեթինան (թուրքերեն՝ Ayşe Afet İnan, նոյեմբերի 29, 1908(1908-11-29), Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հունիսի 8, 1985(1985-06-08)^[1], Անկարա, Թուրքիա), թուրք պատմաբան և սոցիոլոգ։ Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրքի որդեգրած ութ աղջիկներից մեկն էր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աֆեթ Ինանը ծնվել է Իսմայիլ Հակկի Բեյի և Շևզանե հանըմի ընտանիքում^[4]՝ 1908 թվականին, Քեսենդիրի շրջանում (Պոլյորոզ, ներկայիս՝ Կասանդրա), Սալոնիկի Վիլայեթում^[5]։

Ընթացող Բալկանյան պատերազմների պատճառով նա և նրա ընտանիքը արտագաթել են Ադապազար։ 1913 թվականի մարտի 4-ին սկսել է հաճախել Ադապազարի միջնակարգ դպրոց։ Ապա նրանք տեղափոխվել են Անկարա, Միհալիչչիկ, Կարաոգլան, Բիգա։ Նրա մայրը` Շևզանե հանըմը, մահացել է տուբերկուլյոզից` 1915 թվականի մայիսի 15-ին։ Քանի որ նրա հայրն ամուսնանում է մի երտասարդ աղջկա հետ, Այշեն որոշում է դառնալ ուսուցչուհի և իր աշխատած գումարով առանձին ապրել^[6]։ Բիգայում գտնվելու ժամանակ հորից և նրա երկրորդ կնոջից ծնվում է նրա փոքր քույրը՝ Նազիհեն։ 1920 թվականին նա ավարտել է իր վեցամյա տարրական կրթությունը։ 1921 թվականին նրանք բնակություն են հաստատում Ալանյայում։ 1922 թվականին Էլմալիում ստանում է ուսուցչի որակավորում և նշանակվում է Էլմալի աղջիկների համար նախատեսված դպրոցի տնօրենի պաշտոնին։ 1925 թվականին ավարտել է Բուրսայի կանանց համար նախատեսված մանկավարժական քոլեջը և Իզմիրի միջնակարգ դպրոցում աշխատել է որպես ուսուցիչ։ Նույն տարվա հոկտեմբերին Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի Իզմիր կատարած այցի ժամանակ նրանք հանդիպել են։

Ձախից աջ. Ռուկիե (Էրկին), Սաբիհա (Գյոքչեն), Աֆեթ (Ինան) և Զեհրա Այլին՝ Մ. Ք. Աթաթուրքի որդեգրած դուստրերը:

Ապա 1925 թվականին Մուսթաֆան Աֆեթին ուղարկում է Լոզան, Շվեյցարիա՝ ֆրանսերեն սովորելու նպատակով։ 1927 թվականին Թուրքիա վերադառնալուց հետո նա ընդունվում է Ստամբուլի Նոտր Դամ դե Սիոն ֆրանսիական լիցեյը։ Լիցեյն ավարտելուց հետո նա նշանակվում է միջնակարգ դպրոցի պատմության ուսուցչուհու պաշտոնին։ 1935 թվականին Աֆեթ Ինանը դարձյալ մեկնում է Շվեյցարիա և 1936 թվականից մինչև 1938 թվականը սովորում է Ժնևի համալսարանում։ 1939 թվականին՝ ուսումն ավարտելուց հետո, նա սոցիոլոգիայի ոլորտում ստանում է դոկտորի կոչում։ 1950 թվականին դառնում է Անկարայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Նա եղել է Թուրքական պատմական ընկերության համահիմնադիրն ու ղեկավար անդամը։

Ինանը մահացել է 1985 թվականի հունիսի 8-ին Անկարայում՝ թողնելով իր ամուսնուն և զավակներին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
↑ CONOR.Sl
↑ Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, Remzi Kitabevi, 2005, 978-975-14-1065-8, p. 16. (թուրքերեն)
↑ Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, p. 23.
↑ İpek Çalışlar, Latife Hanım, ISBN Doğan Kitap, 2006, 978-975-293-478-8, p. 384. (թուրքերեն)

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk'ün el yazıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1969
Atatürk'ten yazdıklarım, Ankara, 1969
Recherches Sur les Caractéres Anthropologiques des Population de la Turquie, Genève, 1939
Türk Amirali Piri Reis'in Hayatı ve Eserleri
L'émancipation de la Femme Turque
Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti, 1956 (History of the Ancient Egypt)
Biography Արխիվացված 2020-08-11 Wayback Machine (թուրքերեն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆեթ Ինան» հոդվածին։

[_61d996f31e860abb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_c6b3b2d748ae07e4-2] Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.

[_e8541c68da93ab94-3] CONOR.Sl

[4] Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, Remzi Kitabevi, 2005, 978-975-14-1065-8, p. 16. (թուրքերեն)

[5] Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, p. 23.

[6] İpek Çalışlar, Latife Hanım, ISBN Doğan Kitap, 2006, 978-975-293-478-8, p. 384. (թուրքերեն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]