Արև (թերթ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Արև (ամսագիր)ից)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Արև (այլ կիրառումներ)
Արև
Տեսակօրաթերթ
Լեզուարևմտահայերեն
Գլխավոր խմբագիրԵրվանդ Օտյան[1]
Հիմնադրվել է1908[1]
ԳրասենյակԱլեքսանդրիա, Եգիպտոս[1]

Արև, օրաթերթ։ Լույս է տեսել 1908 թվականին, Ալեքսանդրիայում։ Խմբագիր՝ Երվանդ Օտյան։ 22-րդ համարից փոխանցվել է «Եգիպտոսի հայոց հրատարակչական ընկերությանը»։ Հրատարակել է նյութեր եգիպտահայ գաղութի, Արևմտյան Հայաստանի և Անդրկովկասի հայ իրականության մասին, տպագրել է միջազգային լուրեր, տեղեկություններ Թուրքիայի, Եգիպտոսի և արաբ․ այլ երկրների կյանքից։ Անդրադարձել է երիտթուրքերի քաղաքականությանը։ Գրական բաժնում ներկայացրել է Ե․ Օտյանի պամֆլետները՝ «Առտվան սուրճի տեղ» ընդհանուր խորագրի տակ։ Թղթակցել են Լ․ Մկրտիչյանը, Բ․ Շահբազը, Վ․ Մալեզյանը, Վ․ Թեքեյանը, Ա․ Ճիգմեճյանը և ուրիշներ։ 1909-ի հունվարին, 91-րդ համարից հետո միանալով «Լուսաբեր»-ին, դարձավ «Լուսաբեր-Արև»։

«Արև» անունով պարբերականը շարունակեց լույս տեսնել 1915 թվականից Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքում[2]։ Այն 1921 թվականի հոկտեմբերի 7-ից սկսել է լույս տեսնել իբրև Ռամկավար ազատական կուսակցության Եգիպտոսի շրջանակի պաշտոնաթերթ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարբերականը 1924 թվականից հրատարակվում է Կահիրեում։ Արևը 1970 թվականի վերջերից մինչ այժմ շարունակում է տպագրվել Հայ Ազգային Հիմնադրամի միջոցներով։ Առաջին տնօրեն-խմբագրապետը Վահան Թեքեյանն է, արտոնատերը՝ Լևոն Մկրտչյանը։ Լրագիրը հրատարակվել է 2 և 4 էջերով, շարվածքի չափերն են 58 X 40 սմ։ Կահիրեի ՀԲԸՄ-ի Սաթենիկ Չագըր հիմնադրամի միջոցներով Արևի 1915-2000 թվականներին թվայնացված տարբերակը 2010 թվականի հուլիսին Կահիրեի ՀԲԸՄ-ի վարչության որոշումով Հայաստանի Ազգային գրադարանին է հանձնել ՀԲԸՄ-ի Եգիպտոսի շրջանակային հանձնաժողովի ատենապետ պրն Պերճ Թերզյանը։ Պարբերականը Եգիպտոսի միակ հայաթերթն է եղել, որը օրը օրին ներկայացրել է ՀԲԸՄ-ի գործունեությունը։

Խմբագիրներ՝ Վահան Թեքեյան, Միքայել Կյուրճյան, Լ. Մկրտիչյան, Հ․ Հակոբյան, Հ․ Պողոսյան, Հովհաննես Սեքսենյան, Օննիկ Մահտեսյան, Հակոբ Փափազյան, Հակոբ Արամյան, Պետրոս Տեփոյան, Նուպար Պերպերյան, Էդմոնդ Կոտալազյան, Ավետիս Յափուճյան։

Լայն տեղ է հատկացրել հատկապես եգիպտահայությանը և ընդհանրապես սփյուռքահայությանը հետաքրքրող ազգային ու միջազգային հարցերին, լուսաբանել Հայկական հարցը, տպագրել բանասիրական, պատմական, գիտական, առողջապահական, մանկավարժական, մարզական և այլ թեմաներով նյութեր, բանաստեղծություններ ու պատմվածքներ հայ և օտար հեղինակներից։ «Արև» պայքարել է դաշնակցության արկածախնդրական քաղաքականության դեմ սփյուռքում, լուսաբանել Սովետական Հայաստանի մշակութային, գիտական և արդյունաբերական բարգավաճումը։ Հայրենական պատերազմի տարիներին հանդես է եկել սովետական ժողովրդի արդարացի պայքարի պաշտպանությամբ։ Ետպատերազմյան շրջանում ակտիվորեն մասնակցել է հայրենադարձության կազմակերպմանը։ Զորավիգ կանգնելով հանդերձ Սովետական Հայաստանին՝ «Արև», հետևելով իր կուսակցության քաղաքական գծին, որոշ հարցերում վերապահ դիրք է գրավել կոմունիստական գաղափարախոսության հանդեպ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. «Ramgavar.org: Ծննդեան 125-ամեակ - Ընկեր Էօժէն Բաբազեան». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 1-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 23
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայ Սփյուռք» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։