Արսենի Գոլովկո
Արսենի Գոլովկո | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | հունիսի 10 (23), 1906 |
Ծննդավայր | Պրոխլադնի, Georgievsky district, Կովկասյան նահանգապետություն, Ռուսական կայսրություն[1] |
Մահացել է | մայիսի 17, 1962[1] (55 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1] |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Կրթություն | Ն. Գ. Կուզնեցովի անվան ռազմածովային ակադեմիա |
Մասնագիտություն | ռազմական գործիչ և քաղաքական գործիչ |
Ամուսին | Կիրա Գոլովկո |
Զբաղեցրած պաշտոններ | ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
![]() |
Արսենի Գոլովկո (հունիսի 10 (23), 1906, Պրոխլադնի, Georgievsky district, Կովկասյան նահանգապետություն, Ռուսական կայսրություն[1] - մայիսի 17, 1962[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1]), Սովետական նավատորմի հրամանատար, ծովակալ (1944)։ Հյուսիսային նավատորմի հրամանատար (1940-1946):
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արսենի Գոլովկոն ծնվել է 1906 թվականի հունիսի 10-ին (23) Պրոխլադնայա գյուղում (այժմ՝ Կաբարդինո-Բալկարիայի Պրոխլադնի քաղաք): Թերեքի կազակական բանակի կազակներից էր։ Ավարտել է ծխական դպրոցը և բարձրագույն տարրական դպրոցի մեկ դասարանը[2]։ Քաղաքացիական պատերազմի բռնկման պատճառով նա ընդհատել է ուսումը և հոր հետ աշխատել դաշտում։ 1920 թվականին նա առաջիններից էր, ով միացավ իր գյուղի կոմսոմոլին։ 1922 թվականից սովորել է Դոնի Ռոստովի բանվորական ֆակուլտետում։ 1925 թվականին նա եկավ Մոսկվա և սկսեց սովորել Տիմիրյազևի գյուղատնտեսական ակադեմիայում, բայց մի քանի ամիս անց՝ 1925 թվականի նոյեմբերի 5-ին, կոմսոմոլի հավաքագրման միջոցով զորակոչվեց նավատորմ[3]։
Աշխատել է գյուղացիական կարմիր նավատորմում 1925 թվականից։ Կրթությունը ստացել է Մ.Վ.Ֆրունզեի անվան ռազմածովային դպրոցում, որն ավարտել է 1928 թվականի մայիսին, հրամանատարաշտաբի հատուկ դասընթացներում (1931) և Կ.Ե.Վորոշիլովի անվան ռազմածովային ակադեմիայում (1938): 1927 թվականին ընդունվել է ԽՄԿԿ։
1928 թվականի մայիսից՝ Սևծովյան ռազմածովային ուժերի «Ֆրունզե» կործանիչի հրամանատարն էր։ 1928 թվականի նոյեմբերից՝ «Լենին» նավի հրամանատար[4]։ 1929 թվականի նոյեմբերից մինչև 1930 թվականի մայիս եկել է Կասպյան նավատորմի մի խումբ նավերի դիվիզիոն ղեկավար: 1931 թվականի մայիսից Բալթիկ ծովի ռազմածովային ուժերի կործանիչների 3-րդ դիվիզիայի դիվիզիոնային հրահանգիչ: 1931 թվականի նոյեմբերից՝ РККФ-ի (Красный Флот) հրամանատարական կազմի հատուկ դասընթացների ուսուցիչ։ 1932 թվականի մարտից՝ Հեռավոր Արևելքի ռազմածովային ուժերի թրթուրային և պատնեշային բրիգադի առաջատար ականագործ, 1933 թվականի հունվարից՝ հատուկ նշանակության տորպեդային նավակների ջոկատի շտաբի պետ, 1934 թվականի դեկտեմբերից՝ Խաղաղ օվկիանոսի տորպեդային նավակների բրիգադի հրամանատար, 1935 թվականի մայիսից՝ այս բրիգադի շտաբի պետ։
1940 թվականի հուլիսից մինչև 1946 թվականի ապրիլը ղեկավարել է Հյուսիսային նավատորմը։ 1941 թվականի հունիսի 17-ին իր պատասխանատվությամբ որոշել է նավատորմը տեղափոխել թիվ 2 մարտական պատրաստության՝ նավատորմի բազաների վրա գերմանական ավիացիայի հետախուզական առաքելությունների հաճախականության պատճառով։ Հայրենական մեծ պատերազմի ողջ ընթացքում մշտապես ղեկավարել է Հյուսիսային նավատորմը։ Նրա ղեկավարությամբ նավատորմը մասնակցեց Մուրմանսկի պաշտպանությանը և ամբողջ Խորհրդային Արկտիկայի պաշտպանությանը, դաշնակիցների հյուսիսային ռազմածովային շարասյուններին և ներքին շարասյուններին աջակցություն ցուցաբերելով, Հյուսիսային Նորվեգիայի մերձակայքում գերմանական զորքերի հաղորդակցությունների դեմ պայքարում, Պետսամո-Կիրկենես հարձակողական գործողության մեջ[5]։
1946 թվականի ապրիլից եղել է պետի տեղակալ, 1947 թվականի փետրվարից՝ նավատորմի գլխավոր շտաբի պետ՝ ԽՍՀՄ նավատորմի գլխավոր հրամանատարի տեղակալ։ 1950 թվականի մարտից՝ ՌԾՈւ գլխավոր շտաբի պետ՝ ԽՍՀՄ նավատորմի նախարարի առաջին տեղակալ։
1952 թվականի օգոստոսից եղել է Բալթիկ ծովում 4-րդ նավատորմի հրամանատար, 1956 թվականի հունվարից՝ Բալթյան նավատորմի հրամանատար։ 1955 թվականի հոկտեմբերին ղեկավարել է խորհրդային նավերի ջոկատը՝ պատերազմից հետո առաջին անգամ պաշտոնական այցով Մեծ Բրիտանիայում[6]։
1956 թվականի նոյեմբերին նշանակվել է ռազմածովային նավատորմի գլխավոր հրամանատարի առաջին տեղակալ։ Նոր Երկիր կղզեխմբի վրա միջուկային զենքի փորձարկման արդյունքում, որոշ ենթադրությունների համաձայն, նա հիվանդացել է ճառագայթային հիվանդությամբ[7]։ Մահացել է 1962 թվականի մայիսի 17-ին Մոսկվայում 56 տարեկան հասակում։ Թաղվել է Նովոդևիչյան գերեզմանատանը (թիվ 1 տարածք):
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լենինի շքանշան (07/24/1943, 05/01/1944, 11/15/1950, 06/30/1956)
- Կարմիր դրոշի չորս շքանշան (03/02/1938, 08/13/1941, 11/10/1945, 12/30/1956)
- Ուշակովի երկու շքանշան, 1-ին աստիճանի (09/25/1944, 06/28/1945)
- Նախիմովի 1-ին աստիճանի շքանշան (11/2/1944)
- Կարմիր աստղի շքանշան (11/3/1944[10], 06/17/1961)
- Մեդալ «Խորհրդային Արկտիկայի պաշտպանության համար» (1944)
- ԽՍՀՄ այլ մեդալներ
- Սուրբ Օլաֆի Մեծ Խաչ շքանշանի ասպետ (Նորվեգիա, 1946)
- Ոսկե պարտիզանական աստղ (Հարավսլավիա, 08/5/1946)
- Եղբայրության և միասնության շքանշան՝ ոսկե պսակով (Հարավսլավիա, 08/5/1946)
- Լեհաստանի Վերածննդի շքանշանի աստղով հրամանատար
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պրոխլադնի քաղաքում թիվ 4 միջնակարգ դպրոցը կոչվել է Ա.Գ.Գոլովկոյի անունով[8]։ Քաղաքի կենտրոնի հրապարակներից մեկում ծովակալի հուշարձանն է։
- Նալչիկի գլխավոր մայրուղիներից մեկը կրում է Գոլովկոյի անունը, փողոցներ Պրոխլադնի քաղաքում, Բալտիյսկի Սեվերոմորսկում, Կրիվոյ Ռոգ քաղաքում (Ուկրաինա, Դնեպրոպետրովսկի մարզ)[9]։
- Նրա անունով են կոչվել Սևծովյան նավատորմի «Ադմիրալ Գոլովկո» հրթիռային հածանավը (ծառայում էր 1962-2002 թվականներին)[10] և «Ադմիրալ Գոլովկո» ֆրեգատը (ծառայում է 2023 թվականից մինչ այժմ)[11]։
- Հուշարձանը կանգնեցվել է Նալչիկում (Կաբարդինո-Բալկարիա)[12]։
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Первые дни. — М.: Воениздат, 1958.
- Потомству — в пример [Из дневников 1941-1945 гг.]. — М., 1960.
- Вместе с флотом. — М.: Воениздат, 1960[13]
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Золототрубов А. М. Флотоводец: Роман-хроника [О А. Г. Головко]. — М.: Воениздат, 1991. — 479 с. ISBN 5-203-00777-2.
- Имена Победы. В 2 т. — М.: Кучково поле, 2015. — Том 2. — 2015. — 358 с. — С.110-125.
- Лурье В. М. Адмиралы и генералы военно-морского флота СССР в период Великой Отечественной и Советско-Японской войн 1941—1945 / С. П. Тарасов. — СПб.: Рус.-Балт. информ. центр «БЛИЦ», 2001. — 278 с. — ISBN 5-86789-102-X
- Михайловский Н. Г. Он мерил жизнь особой меркой. — Москва: Политиздат, 1977.
- Тхагапсов М. М. На службе Отечеству. — Майкоп: ООО "Качество", 2015. — С. 218—219. — 262 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-9703-0473-0
- Хаметов М. И. Адмирал А. Г. Головко. — Москва: Воениздат, 1984. — (Советские полководцы и военачальники).
- Шинкарев Н. А. В высоких широтах. — М.: Издательство ДОСААФ СССР, 1987.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Головко Арсений Григорьевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Головко Арсений Григорьевич // «Литературная Кабардино-Балкария». — 2010. — № 2.
- ↑ Головко М. Отец без моря себя не мыслил. — // Морской сборник. — 1990. — С.82—81.
- ↑ «Послужной список А. Г. Головко в Объединённой базе данных «Память народа»». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-02-ին. Վերցված է 2016-04-02-ին.
{{cite web}}
: no-break space character in|title=
at position 20 (օգնություն) - ↑ Чернавин В. Н. Адмирал А. Г. Головко (К 80-летию со дня рождения). // Военно-исторический журнал. — 1986. — № 6. — С.78-80.
- ↑ Золототрубов А. Море в его судьбе. — // Морской сборник. — 1990. — С.80—81.
- ↑ «Михаил Шемякин, Юрий Темирканов, Валерий Коков, Арсений Головко… // Горец, № 2, 2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-01-ին. Վերցված է 2013-10-30-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն); no-break space character in|title=
at position 77 (օգնություն) - ↑ Информация на сайте Прохладненской средней школы № 4 Արխիվացված 2013-06-23 Wayback Machine.
- ↑ Улица Адмирала Головко в Криворожском ресурсном центре. Արխիվացված 2022-02-14 Wayback Machine(ուկր.)
- ↑ «Ракетный крейсер «Адмирал Головко»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-01-ին. Վերցված է 2013-10-30-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «В Санкт-Петербурге спущен на воду новый фрегат океанской зоны «Адмирал Головко» // Министерство обороны РФ, 22.05.2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-05-28-ին. Վերցված է 2020-05-24-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ Североморцы почтили память легендарного командующего Северным флотом Арсения Головко на его малой Родине в Кабардино-Балкарии
- ↑ Впоследствии книга многократно переиздавалась в 1979, 1988 и других годах, переведена на немецкий, польский и чешский языки.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Головко Арсений ГригорьевичԱրխիվացված 2018-01-17 Wayback Machine Ռուսաստանի ՊՆ պաշտոնական կայքում
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արսենի Գոլովկո» հոդվածին։ |
|
- Հունիսի 23 ծնունդներ
- 1906 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Մայիսի 17 մահեր
- 1962 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Նովոդևիչյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ռուս ծովակալներ