Արսիանի լեռնաշղթա

Արսիանի լեռնաշղթա
Տեսակ	լեռնաշղթա
Երկիր	Վրաստան և  Թուրքիա
Վարչատարածքային միավոր	Աջարիա, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Արդահանի մարզ և Արդվինի մարզ
Լեռնաշղթա	Հայկական լեռնաշխարհ
Բարձրություն (ԲԾՄ)	3165 մետր
Երկարություն	150 կմ
Մեծագույն գագաթ	Արսիան

Արսիանի լեռնաշղթա (Արսյաց լեռներ, Արզիան, վրաց.՝ არსიანის ქედი, թուրքերեն՝ Yalnızçam Dağları), լեռնաշղթա Հայկական հրաբխային բարձրավանդակի հյուսիսում։ Ձգվում է հյուսիս-արևելքից հարավ-արևմուտք։ Երկարությունը մոտ 150 կմ է, առավելագույն բարձրությունը՝ 3165 մ (Արսիան լեռ)։

Կազմված է թերթաքարերից, ավազաքարերից, տեղ-տեղ՝ հրաբխային ապարներից։ Արևմտյան մասը խիստ կտրտված է Ճորոխի վտակներով, արևելյան լանջերն աստիճանաբար ձուլվում են Արդահանի գոգավորությանը։ Կլիման բարեխառն լեռնային է, ձմեռը՝ խստաշունչ ու ձնառատ, ամառը՝ զով, տարեկան տեղումները՝ 500-900 մմ։ Լանջերն անտառածածկ են, ավելի բարձր՝ ենթալպյան և ալպյան մարգագետիններ։

Ձգվում է միջօրեականի ուղղությամբ՝ չհաշված մի քանի փոքրիկ աղեղները, որ նա գոյացնում է իր կենտրոնական մասում։ Սկսվում է Աճարայի լեռներից և ձգվում հարավ մինչև Բաշքեյ սարահարթը, Կաղզվանի արևմտյան մասում։ Ունի բեկորային կառուցվածք, և կազմում է Պոնտական բեկորի արևելյան բարձրացած թևը։ Նրա արևելյան զառիթափ են, իսկ արևմտյանը՝ մեղմաթեք։ Մեծ մասամբ անտառապատ է։ Հյուսիսային հատվածը՝ Աճարայի լեռներից մինչև Ալաաբգար գագաթը կոչվում է Արսիանի լանջ, իսկ հարավայինը՝ Սողանլուղ։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արսիանի լեռնաշղթա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 114)։