Արգենտինական կրիա

Արգենտինական կրիա
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Լատիներեն անվանում
Chelonoidis chilensis
Հատուկ պահպանություն
Խոցելի տեսակ IUCN 3.1 Vulnerable : ???
[{{fullurl:wikispecies:{{{wikispecies}}}|uselang=hy}} Դասակարգումը Վիքիցեղերում] [{{fullurl:commons:Special:Search/{{{wikispecies}}}|uselang=hy}} Պատկերների որոնում Վիքիպահեստում]

Արգենտինական կրիա կամ չիլիական կրիա (լատին․՝ Chelonoidis chilensis), ցամաքային կրիայի տեսակ։ Հանդիպում է այդ կրիայի երկու ենթատեսակ՝ Chelonoidis chilensis chilensis և Chelonoidis chilensis donosobarrosi:

Նկարագրություն

Արտաքին տեսք

Կրիայի միջին չափը վահանի երկարությամբ հասնում է 25 սմ-ի։ Վահանը մի փոքր տափակ է, քերթավոր, որի պաշտպանիչ մասը գտնվում է կենդանիների հետնամասում և ունի կախովի եզրեր։ Վերին ծնոտը կեռ է։ Գունավորումը չնկատվող է՝ դեղնաշագանակագույն։ Արուները ավելի փոքր են քան էգերը, բայց նրանց վահանի ծայրերի սրությունը ավելի լավ է արտահայտված։ Ինչպես ցամաքային կրիաների մեծամասնությունը, այս տեսակի արուների վահանների վրա նկատվում է մի փոքր փոս։ Կրիայի ձագերը ծնվում է 45-47 մմ չափով և կշռում են մոտ 25 գրամ։

Տարածում և արեալ

Հանդիպում է Արգենտինայում, Հարավային Բոլիվիայում և Պարագվայում։

Արգենտինական կրիաները գիշերը և օրվա մեծ մասը անցկացնում են իրենց փորված փոսերում։ Չոր և սառը ժամանակաշրջանում խորը թաքստոցներ են փորում իրենց հորերում։

Սնունդ

Նրանք հիմնականում սնվում են բուսական սննդով՝ մրգերով, թփերի և ծառերի ոստերով, կակտուսներով և խոտով։ Նրանք կարող են ուտել խխունջ, որն իրենց համար կալցիումի և սպիտակուցի աղբյուր է հանդիսանում։

Բազմացում

Զուգավորումը տեղի է ունենում նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին, իսկ ձվադրումը՝ հունվարին։ Բնի մեջ լինում է մինչև վեց ձու՝ 3,5 սմ տրամագծով և 4,5 սմ երկարությամբ։ Ինկուբացիայի տևողությունը մոտ մեկ տարի է։

Արգենտինական կրիա և մարդ

Արգենտինայի կենտրոնական և հյուսիսային տեղամասերում բնակիչների պատճառով կրիաների թվաքանակը նվազում է։ Կրիաներին արտահանում են վաճառելու նպատակով, ինչը թույլատրված է օրենքով։

Առևտրային նպատակներով արգենտինական կրիայի արտահանումը Պարագվայից արգելված է։ Որսալը և արտահանելը թույլատրվում է միայն գիտական նպատակներով։

Բոլիվիայից հիմնականում արտահանվում է ԱՄՆ։

Լրացուցիչ տեղեկություններ

Կան ապացույցներ, որ վերջերս հայտնաբերվել է կրիաների նոր տեսակ՝ Chelonoidis petersi, որը սերտորեն կապված է արգենտինական կրիայի հետ։ Վերջինս Chelonoidis chilensis-ից տարբերվում է իր ավելի մեծ չափերով և մուգ գույնով։

Գրականություն

• Кудрявцев С. В. Фролов В. Е. Королёв А. В. Террариум и его обитатели. — М.: Лесная промышленность, 1991. — С. 76. 

Արտաքին հղումներ

• Արգենտինական կրեան zooclub.ru կայքում
• Արգենտինական կրեան cherepahi.ru կայքում Արխիվացված 2010-11-15 Wayback Machine

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արգենտինական կրիա» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արգենտինական կրիա» հոդվածին։