Արամ Ալբան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արամ Ալբան
Դիմանկար
Ծնվել է1883[1][2][2][…] կամ հուլիսի 30, 1883(1883-07-30)
ԾննդավայրԿոստանդնուպոլիս
Մահացել է1961[1][2][2][…] կամ մարտի 4, 1961(1961-03-04)
Մահվան վայրԿահիրե, Եգիպտոս
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունՊերպերյան վարժարան
Մասնագիտությունլուսանկարիչ

Արամ Ալբան (Առնաուտյան) (փոքր հասակից ուսուցչուհին նրան անվանել է «ալբան», որը թուրքերեն նշանակում է «առնաուտ», հայերեն՝ ալբանացի, 1883[1][2][2][…] կամ հուլիսի 30, 1883(1883-07-30), Կոստանդնուպոլիս - 1961[1][2][2][…] կամ մարտի 4, 1961(1961-03-04), Կահիրե, Եգիպտոս), հայազգի լուսանկարիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արամ Ալբանը ծնվել է 1883 թվականին Գուզգունճում (Կոստանդնուպոլիս)։ 1895 թվականին ծնողների հետ միասին փախել են Համիդյան ջարդերից և հաստատվել Ալեքսանդրիայում, սովորել Պերպերյան վարժարանում։ Դասեր է առել հորից, ապա սովորել է տեղի Շվեյցարական վարժարանում, այնուհետև՝ Ֆրերների դպրոցում։ Չդիմանալով դպրոցի խիստ կանոնակարգին՝ տեղափոխվել է Իտալական վարժարան։ Սովորել է մի քանի լեզուներ։ Փոքր տարիքից սիրել է երաժշտություն, նվագել է ջութակ։ Լուսանկարչական արվեստին ծանոթացել է ընկերոջը՝ Պելյանին օգնելով, հետագայում դարձել Եգիպտոսի հայտնի լուսանկարիչներից մեկը։ 1904 թվականին ստեղծել է «Ռամլեյ Ալթրամ» ընկերության աշխատակիցների դիմա-լուսանկարները, 1906 թվականին աշխատել է լուսանկարիչ Թաշչյանի հետ։ Ռաշիդ փողոցում բացել է անձնական լուսանկարչատուն։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ Ալբանը մեկնել է Բելգիա, լուսանկարչատունը հանձնել է գործընկերոջը՝ Աբգարին։ 1918 թվականին հմտանալով լուսանկարչության մեջ՝ Բրյուսելում բացել է լուսանկարչատուն։ Ալբանի համբավը հասել է Բելգիայի թագավորական ընտանիքին, և 1919 թվականին նա դարձել է արքունական լուսանկարիչ։ Բելգիայի Էլիզաբեթ թագուհու խորհրդով մասնաճյուղ է բացել Փարիզում և 1925 թվականին հաստատվել այնտեղ, լուսանկարչական ստուդիա է բացել Փարիզի Պոնտյո փողոցում, համագործակցել Ժորժ Սաադիի հետ, միասին ստեղծել են գովազդային լուսանկարներ “Vort”, ”Touman” “don Lap” “Cristoff” կազմակերպությունների համար։ Ալբանն աշխատակցել է “Votre” Bordre”, “Paris Magazine” պարբերականներին։ Նրա բազմաթիվ աշխատանքներ տպագրվել են այնպիսի ամսագրերում, ինչպիսիք են “Photographia” և “Paris” ամսագրերը։ 1930 թվականին լուսանկարիչ Հրանտ Մասիսյանի հետ Ֆոպուր Սենտ Օնորե փողոցում բացել են լուսանկարչատուն[3][4]։

Մասնակցել է Փարիզում կայացած 25-րդ լուսանկարչական ցուցահանդեսին։ 1932 թվականին Ալբանի աշխատանքները ցուցադրվել են Բրյուսելի միջազգային ֆոտո ցուցահանդեսին։ 1940 թվականին, երբ Նացիստական Գերմանիան գրավեց Բելգիան, Ալբանը վերադարձավ Եգիպտոս, ֆինանսական կորուստներ կրելով, հաստատվեց Կահիրեում, որի կենտրոնում “Assurance Italian” շենքի 13-րդ հարկում բացեց իր առաջին լուսանկարչական արվեստանոցը, այնուհետև այն փոխադրեց Քասր էլ Նիլ փողոց[5]։ 1944 թվականին լուսանկարչուհի Շաքեին առաջարկել է աշխատել իր հետ։ Նրանց աշխատանքները ցուցադրվել են Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն թանգարանում և Կանադայի ազգային թանգարանում։

Ալբան մահացել է Կահիրեում 1961 թվականի մարտի 4-ին։ Նրա մահից հետո Շաքեն շարունակել է ստուդիայի գործունեությունը՝ մինչև 1970-ական թվականների սկիզբը ստորագրելով «Շաքե-Ալբան»։ 1990 թվականին Ալբանի աշխատանքները ներառվել են Ֆրանսիայում հրատարակված «Մամուլի լուսանկարչության 50 տարին» ֆոտոալբոմում[6][7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Artnet — 1998.
  3. «Alban, Aram | Armenian Photography Foundation». lusadaran.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
  4. «Aram Alban (Arnaoudyan)'s Profile». Photo.am (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.(չաշխատող հղում)
  5. «Prices and estimates of works Aram Alban». www.arcadja.com (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
  6. «Aram Alban Auction Results - Aram Alban on artnet». www.artnet.com. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
  7. «Famous Egyptian Armenian Photographers». womenslens.blogspot.com. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վահան Քոչար, «Հայ լուսանկարիչներ», Երևան, Հեղինակային հրատարակություն, 2007։
  • Maria Golia, Photography and Egypt, Reaktion books, London, 2010, pp95–101.
  • Akram Zaatri, Portraits du Caire: Van Leo, Armand, Alban, Actes Sud, Beyrouth, 1999