Վալտեր Արամյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Արամյան Վալտերից)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Արամյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Վալտեր Արամյան
Ծնվել էհուլիսի 15, 1909(1909-07-15)[1]
ԾննդավայրՎաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 18, 1994(1994-12-18) (85 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան
Մասնագիտությունգրող և թարգմանիչ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1932)[1]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԱշխատավայրՄատենադարան[1]
Վալտեր Արամյան Վիքիդարանում

Վալտեր Գևորգի Արամյան (հուլիսի 15, 1909(1909-07-15)[1], Վաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1] - դեկտեմբերի 18, 1994(1994-12-18), Երևան, Հայաստան), հայ արձակագիր, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1957 թվականից։ Արձակագիր Ռաֆայել Արամյանի եղբայրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Էջմիածին (այժմ՝ Վաղարշապատ) քաղաքում։ Գրել է 1930-ականների սկզբներից։ 1932 թվականին ավարտել է Երևանի համալսարանի լեզվագրական ֆակուլտետը։ Աշխատել է Երևանի Մատենադարանում։ Ստալինյան բռնաճնշումների հետևանքով 1935-55 թթ բռնադատվել է՝ գտնվելով ԽՍՀՄ բանտերում և համակենտրոնացման ճամբարներում։ Այդ տարիների բանտային կյանքին անդրադարձել է «Կոլիմա» վեպում և պատմվածքաշարերում։

Պատմվածքների առաջին ժողովածուն՝ «Տայգայի օրենքը», լույս է տեսել 1955-ին։ Գրողի նախասիրությունը եղել է հուշապատումային ակնարկը։ Ստեղծագործություններում քանիցս անդրադարձել է և պատկերել է Հին Երևանի և Էջմիածնի կյանքը՝ վավերագրելով քաղաքային կեցության ուշագրավ կողմերը։ Նրա «Տայգայի օրենքը» և «Ռուսա, որդի Արգիշտի» գործերը թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն[2]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Տայգայի օրենքը, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 60 էջ։
  • Պատմվածքներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 128 էջ։
  • Ռուսա, որդի Արգիշտի, Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 185 էջ։
  • Մարդը (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 172 էջ։
  • Վաղը նորից լվացք կփռեն, հրատարակչություն «Պիոներ» ամսագրի, Երևան, 1959, 8 էջ։
  • Փունջ։ Սովետահայ մանկական գրականություն (ժողովածուում գործեր ունի նաև Վ. Արամյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 356 էջ։
  • Մարդու սերը, Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 180 էջ։
  • Ընկած ծառը (պատմվածքներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 216 էջ։
  • «Խեղճ» մարդը, Երևան, «Հայաստան», 1970, 16 էջ։
  • Ռուսա, որդի Արգիշտի (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 116 էջ։
  • Միթե բոլորը հող դարձան, Երևան, «Հայաստան», 1970, 408 էջ։
  • Թանաքագույն ծաղիկներ, Երևան, «Հայաստան», 1973, 232 էջ։
  • Արահետներ, Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 324 էջ։
  • Վերադարձ (պատմվածքներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1983, 512 էջ։
  • Զարմանալի տարիներ (պատմվածքներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1985, 144 էջ։
  • Երանոս Կռմանցի (հեքիաթ- վիպակ), Երևան, 1986։
  • Զարմանալի տարիներ, Երևան, 1985, 143 էջ։
  • Խոտորջուրցիներ (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1987։
  • Կոլիմա (յուշեր Կոլիմա գետի բանտատնից), Անթիլիաս, 1994, 368 էջ։
  • Կոլիմա (վեպ և պատմվածքներ), Երևան, 2006, 240 էջ։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Ալոիս Իրասեկ, Չեխական հինավուրց զրույցներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 212 էջ։
  • Ցակարիաս Տոպելիուս, Հեքիաթներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 104 էջ։
  • Կարլիս Սկալբե, Ինչպես գնացի Հյուսիսի աղջկա մոտ (հեքիաթ), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 56 էջ։
  • Չինական հեքիաթներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 80 էջ։
  • Սերգեյ Սարտակով, Թագուհին չտաս (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 311 էջ։
  • Չեխոսլովակյան պատմվածքներ (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Վ. Արամյանը), Երևան, «Հայաստան», 1966, 372 էջ։
  • Հալդար Լաքսնես, Ինքնուրույն մարդիկ, Երևան, «Հայաստան», 1967, 638 էջ։
  • Դհան Մուքերջի, Ջունգլիներում (վիպակներ), Երևան, «Հայաստան», 1978, 204 էջ։
  • Գեորգի Խոլոպով, Ահեղ տարի (վեպ), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 428 էջ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 72.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալտեր Արամյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 687