Jump to content

Ատոլ Ֆուգարդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ատոլ Ֆուգարդ
աֆրիկաանս՝ Athol Fugard
Ծնվել էհունիսի 11, 1932(1932-06-11)[1][2][3]
ԾննդավայրMiddelburg, Կապի նահանգ, Հարավաֆրիկյան Միություն
Վախճանվել էմարտի 8, 2025(2025-03-08)[4] (92 տարեկան)
Վախճանի վայրՍթելենբոս, Արևմտյան Կապ
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, սցենարիստ, լրագրող, դրամատուրգ, թատերական ռեժիսոր, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, թատրոնի դերասան, դերասան և համալսարանի դասախոս
Քաղաքացիություն ՀԱՀ
ԿրթությունՔեյփթաունի համալսարան (1953)[5][6]
Ժանրերplaywriting?
Ուշագրավ աշխատանքներBlood Knot?
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Թագավորական գրական ընկերություն
ԱշխատավայրՔեյփթաունի համալսարան
Պարգևներ
ԱմուսինSheila Meiring Fugard?[5] և Paula Fourie?[6]
ԶավակներLisa Fugard?
 Athol Fugard Վիքիպահեստում

Ատոլ Ֆուգարդ (անգլ.՝ Harold Athol Lanigan Fugard, հունիսի 11, 1932(1932-06-11)[1][2][3], Middelburg, Կապի նահանգ, Հարավաֆրիկյան Միություն - մարտի 8, 2025(2025-03-08)[4], Սթելենբոս, Արևմտյան Կապ), հարավաֆրիկյան վիպասան, դրամատուրգ, դերասան, թատրոնի և կինոյի ռեժիսոր[9][10][11]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ատոլ Ֆուգարդը ծնվել է 1932 թվականի հունիսի 11-ին Միդելբուրգում։ Հայրը եղել է իռլանդա-բրիտանական-ֆրանսիական ծագմամբ ջազ դաշնակահար[12][13], մայրը՝ աֆրիկացի։ 1935 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Պորտ Էլիզաբեթ[14]։ 1938 թվականին սկսել է հաճախել Marist Brothers College[15]։ Ատոլ Ֆուգարդը հաճախել է տեխնիկական քոլեջ, այնուհետև սովորել է փիլիսոփայություն և սոցիալական մարդաբանություն Քեյփթաունի համալսարանում[16], որտեղից հեռացվեց 1953 թվականին՝ ավարտական քննություններից մի քանի ամիս առաջ[12]։ Աշխատել է Հյուսիսային Աֆրիկայում, Ասիայում։ 1958 թվականից իր կնոջ՝ գրող Շեյլա Ֆուգարդի հետ ապրել է Յոհանեսբուրգում, որտեղ ծառայել է որպես դպիր, կազմակերպել է թատրոն, որտեղ բեմադրել է սեփական պիեսները։ 1960-ականների սկզբից մասնակցել է ապարտհեյդի դեմ շարժմանը։ Տառապել է ալկոհոլիզմով, 1980-ականներին բուժվել է։ Մի քանի տարի կնոջ հետ ապրել է Սան Դիեգոյում[17], որտեղ դասավանդել է Կալիֆորնիայի համալսարանի թատրոնի և բալետի բաժնում[11][18]։ 2012 թվականին վերադարձել է Հարավային Աֆրիկա[19][20]։

Դրամաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Klaas and the Devil (1956)
  • The Cell (1957)
  • Կորած ուրբաթ/ No-Good Friday (1958)
  • Nongogo (1959)
  • Արյունակցական կապեր / Blood Knot (1961, երկրորդ խմբ․՝ 1987, ներառվել է XX դարի 100 լավագույն աֆրիկյան գրքերի ցանկում)
  • Ողջույն և ցտեսություն / Hello and Goodbye (1965)
  • The Coat (1966)
  • Այստեղ ապրում են մարդիկ/ People Are Living There (1968)
  • Վերձին ավտոբուսը/ The Last Bus (1969)
  • Բեսման և Լենա / Boesman and Lena (1969, էկրանավորվել է 1974 և 2000 թվականներին)
  • Friday's Bread on Monday (1970)
  • Sizwe Bansi Is Dead (1972)
  • Կղզի / The Island (1972)
  • Statements After an Arrest Under the Immorality Act (1972)
  • Dimetos (1975)
  • Ձերբակալություն / Orestes (1978)
  • A Lesson from Aloes (1978)
  • Թմբկահար / The Drummer (1980)
  • Վարպետ Հարոլդն ու աշակերտները / Master Harold...and the Boys (1982, էկրանավորվել է 1973, 1985, 2010 թվականներին)
  • Ճանապարհ դեպի Մեքքա / The Road to Mecca (1984, էկրանավորել է հեղինակը 1992 թվականին)
  • A Place with the Pigs: a personal parable (1987)
  • Իմ երեխաներ։ Իմ Աֆրիկա / My Children! My Africa! (1989)
  • Իմ կյանքը / My Life (1992)
  • Փլեյլենդ / Playland (1993)
  • Հեվտի երգը / Valley Song (1996)
  • The Captain's Tiger: a memoir for the stage (1997)
  • Վշտեր ու ուրախություններ / Sorrows and Rejoicings (2001)
  • Exits and Entrances (2004)
  • Booitjie and the Oubaas (2006)
  • Հաղթանակ / Victory (2007)
  • Coming Home (2009)
  • Have You Seen Us (2009)
  • Մեքենավարը / The Train Driver (2010)

Ֆուգարդը կինոյում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գևին Հուդը Ֆուգարդի «Ցոցի» վեպի հիման վրա 2005 թվականին բեմադրել է համանուն ֆիլմը, որը Օսկար մրցանակի է արժանացել որպես օտարալեզու լավագույն ֆիլմ[12]։

Ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացել է Օբի մրցանակ (1971), Թոնի մրցանակ (2011) և այլ մրցանակներ։ Հարվային Աֆրիկայի, ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի մի շարք համալսարանների պատվավոր դոկտոր է[21][22][23][24][25][26]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Broadway Database — 2000.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 South African playwright and theatre legend Athol Fugard dies aged 92 — Daily Maverick.
  5. ↑ 5,0 5,1 Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  6. ↑ 6,0 6,1 Athol Fugard, playwright and actor whose work shone an unflinching light on apartheid South Africa / C. Evans — London: 2025. — ed. size: 622719 — ISSN 0307-1235; 1477-3805
  7. ↑ The 26th Laureate Theatre/ Film: Athol Fugard
  8. ↑ http://www.iobdb.com/Lortel/Sidewalk
  9. ↑ David Smith (2014 թ․ օգոստոսի 12). «Athol Fugard: 'Prejudice and racism are still alive and well in South Africa'». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 9-ին.
  10. ↑ Andie Miller (2009 թ․ հոկտեմբեր). «From Words into Pictures: In conversation with Athol Fugard». Eclectica. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 9-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 «Athol Fugard». University of California, San Diego (UCSD). Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Athol Fugard (1932–)». The Literary Encyclopedia. 2003 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. {{cite encyclopedia}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  13. ↑ Iain Fisher. «Athol Fugard: Biography». Athol Fugard: Statements. iainfisher.com. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  14. ↑ The Township Plays. Oxford and New York: Oxford University Press, 1993. 2000. էջեր M1 xvi. ISBN 978-0-19-282925-2. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն) (Google Books limited preview.)
  15. ↑ «History: St Dominic's Prior School...Marist Brothers College». St Dominic's Priory School. Արխիվացված է օրիգինալից (World Wide Web) 2009 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  16. ↑ «Boesman and Lena – Author Biography». Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  17. ↑ Athol Fugard & Serena Davies (2007 թ․ ապրիլի 8). «My Week: Athol Fugard». Telegraph.co.uk. London. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.(չաշխատող հղում)
  18. ↑ «Introd. of Athol Fugard» (YouTube Video clip). Times Topics, The New York Times. 2003 թ․ ապրիլ. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. {{cite news}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն) [Times Topics menu includes link to UCSD YouTube clip of Athol Fugard's lecture, "A Catholic Antigone: an episode in the life of Hildegard of Bingen", Eugene M. Burke C.S.P. Lectureship on Religion and Society, University of California, San Diego (UCSD).]
  19. ↑ «Athol Fugard Gets Personal In 'Shadow of the Hummingbird' At Long Wharf». Hartford Courant. 2014 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  20. ↑ Samodien, Leila (2014 թ․ հուլիսի 17). «Athol Fugard wins prestigious award». Cape Times. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  21. ↑ «Yale University: Honorary Degree Honorands: 1977–2000» (PDF). Yale University. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  22. ↑ «Honorary Degree Recipients: 1948–2001». Wittenberg University. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  23. ↑ «Honorary Graduates: 1920s to 2000s» (World Wide Web). University of the Witwatersrand. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  24. ↑ «News release 94–185» (World Wide Web) (Press release). Brown University News Bureau (Sweeney). 1995 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  25. ↑ «Honorary Degrees Awarded by Princeton University: 1940s to 2000s» (World Wide Web). Princeton University. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  26. ↑ Zeninjor Enwemeka (2006 թ․ ապրիլի 21). «Stellenbosch honours Athol Fugard». IOL. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • The Amajuba Resource Pack Արխիվացված 2011-06-14 Wayback Machine. The Oxford Playhouse and Farber Foundry: In Association with Mmabana Arts Foundation. Oxford Playhouse, October 2004. Accessed 1 October 2008. Downloadable PDF. ["Photographs by Robert Day; Written by Rachel G. Briscoe; Edited by Rupert Rowbotham; Overseen by Yael Farber." 18 pages.]
  • Athol Fugard. Special issue of Twentieth Century Literature 39.4 (Winter 1993). Index. Findarticles.com. <http://findarticles.com/p/articles/mi_m0403/is_n4_v39>. Accessed 4 October 2008. [Includes: Athol Fugard, "Some Problems of a Playwright from South Africa" (Transcript. 11 pages).]
  • Blumberg, Marcia Shirley, and Dennis Walder, eds. South African Theatre As/and Intervention. Amsterdam and Atlanta, Georgia: Editions Rodopi B.V., 1999. 90-420-0537-8 (10). 978-90-420-0537-2 (13).
  • Fugard, Athol. A Lesson from Aloes. New York: Theatre Communications Group, 1989. 1-55936-001-1 (10). 978-1-55936-001-2 (13). Google Books. Accessed 1 October 2008. (Limited preview available.)
  • –––, and Chris Boyd. "Athol Fugard on Tsotsi, Truth and Reconciliation, Camus, Pascal and 'courageous pessimism'...", The Morning After: Performing Arts in Australia (Blog). WordPress. 29 January 2006. Accessed 4 October 2008. ["An edited interview with South African playwright Athol Fugard (in San Diego) on the publication of his only novel Tsotsi in Australia, 29 January 2006."]
  • –––, and Serena Davies. "My Week: Athol Fugard"(չաշխատող հղում). The Telegraph, 8 April 2007. Accessed 29 September 2008. [The playwright describes his week to Serena Davies, prior to the opening of his play Victory at the Theatre Royal, Bath (telephone interview).]
  • Gray, Stephen. Athol Fugard. Johannesburg and New York: McGraw-Hill, 1982. 0-07-450633-1 (10). 978-0-07-450633-2 (13). 0-07-450615-3 (10). 978-0-07-450615-8 (13).
  • –––, ed. and introd. File on Fugard. London: Methuen Drama, 1991. 0-413-64580-0 (10). 978-0-413-64580-7 (13).
  • –––. My Children! My Africa! and Selected Shorter Plays, by Athol Fugard. Johannesburg: Witwatersrand University Press, 1990. 1-86814-117-9.
  • Kruger, Loren. Post-Imperial Brecht Politics and Performance, East and South. Cambridge Studies in Modern Theatre. Cambridge and New York: Cambridge University Press, 2004. 0-521-81708-0 (10). 978-0-521-81708-0 (13). (Google Books; limited preview available.)
  • McDonald, Marianne. "A Gift for His Seventieth Birthday: Athol Fugard's Sorrows and Rejoicings". Department of Theatre and Dance. University of California, San Diego. Rpt. from TheatreForum 21 (Summer/Fall 2002). Accessed 2 October 2008.
  • McLuckie, Craig (Okanagan College). "Athol Fugard (1932–)". The Literary Encyclopedia. 8 October 2003. Accessed 29 September 2008.
  • Morris, Stephen Leigh. "Falling Sky: Athol Fugard's Victory". LA Weekly, 31 January 2008. Accessed 29 September 2008. (Theatre review of the American première at The Fountain Theatre, Los Angeles, California.)
  • Spencer, Charles. "Victory: The Fight's Gone Out of Fugard"(չաշխատող հղում). The Telegraph, 17 August 2007. Accessed 30 September 2008. [Theatre review of Victory at the Theatre Royal, Bath.]
  • Walder, Dennis. Athol Fugard. Writers and Their Work. Tavistock: Northcote House in association with the British Council, 2003. 0-7463-0948-1 (10). 978-0-7463-0948-3 (13).
  • Wertheim, Albert. The Dramatic Art of Athol Fugard: From South Africa to the World. Bloomington: Indiana University Press, 2000. 0-253-33823-9 (10). 978-0-253-33823-5 (13).
  • –––, ed. and introd. Athol Fugard: A Casebook. [Casebooks on Modern Dramatists]. Gen. Ed., Kimball King. New York: Garland Publishing, 1997. 0-8153-0745-4 (10). 978-0-8153-0745-7 (13). (Out of print; unavailable.) [Hardcover ed. published by Garland Publishing; the series of Casebooks on Modern Dramatists is now published by Routledge, an imprint of Taylor & Francis, and does not include this title.]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ատոլ Ֆուգարդ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ատոլ_Ֆուգարդ&oldid=10290731» էջից