Ատլաս (կտոր)
|
Դուք կարող եք բարելավել թարգմանությունը։ Օրիգինալ տեքստը կարող եք գտնել ձախ կողմի «այլ լեզուներով» ենթաբաժնում։ |
Ատլաս (արաբ․ բառացի՝ «ողորկ»), խիտ մետաքսե կամ կիսամետաքսե կտոր[1] ատլասե միահյուսվածքով, հարթ, փայլուն առաջնային մակերեսով։ Ատլասե միահյուսվածքի ժամանակ թեզանը դուրս է գալիս դիմային մակերևույթ հիմքից հինգ կամ ավել թելերից։ Դրանով է պայմանավորված կտորի հարթ լինելը։ Ատլասները կարող են լինել ինչպես հարթ, այնպես էլ նախշավոր։
Կտորն ստնարում են ութ ասպիկների[Ն 1] վրա։ Կիսամետաքսե ատլասներում ներառվում են բրդյա, կտավատի կամ բամբակյա թեզաններ[2]։
Ատլասն օգտագործվում է հագուստ (օրինակ, սմոքինգ) և կոշիկ (այդ թվում պուանտներ) կարելու համար, ինչպես նաև եկեղեցական տոնական զգեստների առանձին մասեր կարելու, վարագույրների պատրաստման, կահույքի պաստառների, դրոշների պատրաստման և այլնի համար։
Մոսկովյան կառավարությունում ատլասը մետաքսե, փայլուն, հարթ կտոր է։ Ատլասները բաժանվում են հետևյալ տեսակների՝
- Վինիցիական՝ բերված Վենեցիայից
- Կիզելբաշկական՝ բերված Պարսկաստանից կամ Թուրքիայից
- Գերմանական՝ բերված Գերմանիայից։ Ատլասների գույներն էին՝ կապույտ և մոխրագույն պատկերներով, կանաչ ծաղիկներով, կենդանիների որսով և ծաղիկներով արծաթե դաշտում, ինչպես նաև եղել են պարզապես կապույտ, սպիտակ, դեղին, կարմիր և դարչնագույն։
XVI-XVII դարերին ատլասի կտորները Ռուսաստան են բերվել են Իրանից, XVIII-XX դարերիի սկզբներում արտադրվել են ռուսական մանուֆակտուրաներում և գործարաններում։ Քրիստոնեական կոստյումների համար XVIII դարի առաջին քարորդից XX դարը կտորը չուներ մեծ տարածում[2]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Ատլասե գործվածքի օրինակ 5/2
-
17-րդ դարի ատլասե գործվածք՝ գեղագրությամբ, Բրուքլինի թանգարանի հավաքածուից
-
Գալինա Ուլանովայի ատլասե պոունտե կոշիկները Ս. Ս. Պրոկոֆևի «Ռոմեո և Ջուլիետ» բալետից (1958) Ջուլիետի դերի համար Մեծ թատրոնի թանգարանից
.png)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Атлас, ткань»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- ↑ 2,0 2,1 Н. Соснина, И. Шангина Русский традиционный костюм: Иллюстрированная энциклопедия. — СПб: Искусство-СПб, 2006. — 400 с. — ISBN 978-5-210-01612-6
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ջուլհակահաստոցի զույգ ձողեր
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Андреева Р. П. Атлас // Энциклопедия моды. — СПб.: Литера, 1997. — С. 94. — ISBN 5-86617-030-2.
- Атлас — Краткая энциклопедия домашнего хозяйства/ред. И. М. Скворцов и др. — М.: Государственное Научное издательство «Большая Советская энциклопедия» — 1959.
- Кирсанова Р. М. Атлас // Розовая ксандрейка и драдедамовый платок: Костюм — вещь и образ в русской литературе XIX века. — М.: Книга, 1989. — С. 29. — ISBN 5-212-00130-7.
- Н. Д. Извеков. Московские кремлёвские дворцовые церкви и служащие при них лица в XVII веке. Церковн. археолог. исслед. М. Изд. А. И. Снегирёвой. Т. 2. 1906 г. Объяснительный словарь. Атлас. стр. 32.
Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Атлас (ткань) // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.